Το ημερολόγιο δείχνει 27 Σεπτεμβρίου 2021 και το ρολόι 09.17. Είναι η στιγμή που η ενδοχώρα της Κρήτης σείεται καθώς ο φονικός σεισμός 5,8 ρίχτερ πλήττει το Αρκαλοχώρι, κόβοντας το νήμα της ζωής του 61 ετών Ιάκωβου Τζαγκαράκη που καταπλακώθηκε από τον τρούλο ενώ εργαζόταν στην εκκλησία του προφήτη Ηλία. Ακολουθούν σκηνές χάους.

Ένα χρόνο αργότερα ο χρόνος μοιάζει να έχει παγώσει στο Αρκαλοχώρι. Ομοίως οι αποζημιώσεις και oι ελπίδες των σεισμόπληκτων. Εικόνες που θυμίζουν βομβαρδισμένο τοπίο, με κτίρια να χάσκουν μισογκρεμισμένα όπου και αν πέσει το μάτι.

Στις σεισμόπληκτες περιοχές, με επίκεντρο το Αρκαλοχώρι και τους όμορους οικισμούς, οι κάτοικοι με κουράγιο και αξιοπρέπεια συνεχίζουν τη ζωή τους είτε μες στα πληγωμένα από τα Ρίχτερ σπίτια τους είτε στεγάζοντας τις ελπίδες και τα όνειρά τους σε προσωρινά καταλύματα, στους οικίσκους, πιο γνωστά ως… κοντέινερ.

Εκεί όπου έζησαν έναν ολόκληρο χειμώνα κόντρα στα καιρικά φαινόμενα και, όπως όλα δείχνουν, θα περάσουν και τον επόμενο. Με την ελπίδα να είναι ο τελευταίος. Ολοι εκεί: από οικογένειες με μικρά παιδιά έως ηλικιωμένοι με προβλήματα υγείας.

«Δεν θέλουμε ισοβίτες σεισμόπληκτους, θέλουμε να γυρίσουμε στα σπίτια μας» τονίζει, μιλώντας στο Documento, ο πρόεδρος του Συλλόγου Σεισμόπληκτων Δήμου Μινώα Πεδιάδας «Η Ελπίδα» Κώστας Γκαντάτσιος. «Μεγαλύτερη όμως ανησυχία προκαλεί ότι όλα πηγαίνουν με αργούς ρυθμούς, εκτός από τις υποσχέσεις, τα “θα”. Αν πάμε έτσι, ούτε με ορίζοντα δεκαετίας δεν θα ανακάμψουμε» καταγγέλλει.

Οι εικόνες από το Αρκαλοχώρι, όπως καταγράφονται από τον φωτογραφικό φακό του Documentο, είναι αποκαλυπτικές και αποτυπώνουν την ωμή πραγματικότητα. Οικόπεδα ισοπεδωμένα, κτίρια με ρωγμές, άλλα γκρεμισμένα ή υπό κατάρρευση – «κόκκινα» ή «κίτρινα» στην πλειονότητά τους. Λιγότερα… γλίτωσαν με πράσινο χρώμα. Παρόμοια είναι η κατάσταση στον οικισμό Χουμέρι και στο Αρχοντικό, με τη σεισμική δραστηριότητα να είναι υπαρκτή.

Ραβασάκια ΕΝΦΙΑ, δημοτικά τέλη και οικοσυσκευή

Ομως οι σεισμόπληκτοι, παρά τις αντικειμενικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν καθημερινά, έρχονται αντιμέτωποι με τη γραφειοκρατία που δικαιολογεί ακόμη μία φορά τον διαχρονικό χαρακτηρισμό «τέρας» που της αποδίδεται.

«Τρανό παράδειγμα ο ΕΝΦΙΑ. Αν και την επομένη μέρα του σεισμού ο πρωθυπουργός εξήγγειλε ότι δεν θα καταβληθεί ΕΝΦΙΑ, ακόμη πολλοί πολίτες βλέπουν να τους χρεώνεται εξαιτίας λαθών στο δελτίο απογραφής πρώτης αυτοψίας. Στην ίδια κατηγορία ανήκουν και όσοι εξαιτίας λαθών δεν μπορούν να πάρουν την αποζημίωση οικοσκευής που δικαιούνται. Περίπου 2.000 σπίτια χαρακτηρίστηκαν πράσινα, 4.000 κίτρινα και 6.000 κόκκινα. Γείτονες, αδέρφια συνδικαιούχοι-θύματα γραφειοκρατίας, ο σύλλογος καιρό τώρα επισήμανε τα δύο αυτά προβλήματα και περιμένει απάντηση και λύση στην αγωνία των πολιτών» σημειώνει ο Κ. Γκαντάτσιος.

IMG 20220825 180220 scaled

«Ακόμη οι δημότες καλούνταν να πληρώσουν δημοτικά τέλη για ακίνητα που ήταν κατεδαφιστέα και εγκαταλειμμένα, ο σύλλογος προσέφυγε κατά της δημοτικής αρχής και κατά της απόφασης της αποκεντρωμένης και πέτυχε την απαλλαγή των δημοτικών τελών αναδρομικά. Ένα χρόνο τώρα το γραφείο πληροφόρησης των πολιτών δεν ήταν ούτε η πολιτεία ούτε ο δήμος αλλά ο σύλλογός μας» υπογραμμίζει.

«Έτσι ούτε μία άδεια ανακατασκευής δεν έχει εγκριθεί, φάκελοι που υποβλήθηκαν από τον Δεκέμβριο αρχίζουν να εξετάζονται τώρα και πολλοί από αυτούς επιστρέφονται με ελλείψεις. Επίσης, από τους 7.000 φυσικούς φακέλους που πρέπει να κατατεθούν, μέχρι τον Απρίλιο είχαν κατατεθεί μόλις 189. Αυτήν τη στιγμή αγγίζουν το 3% μόνο. Ζητάμε στοιχεία αλλά μας αγνοούν» προσθέτει.

Και στο φόντο… λογαριασμοί ρεύματος

Όπως επισημαίνει ο Κ. Γκαντάτσιος, «περίπου 1.000 άτομα διαμένουν σε οικίσκους στα χωριά όπου υπάρχουν τέτοιοι: Αρκαλοχώρι, Βόνη, Αρχοντικό, Χουμέρι, Σαμπάς, Ινιο, Μοναστηράκι, Πάρτιρα σε ιδιωτικούς χώρους. Μέχρι στιγμής το ρεύμα και το νερό στους οικίσκους καλύπτονται από τον δήμο, άγνωστο όμως για πόσο μια και το κόστος είναι μεγάλο».

IMG 20220825 192240 scaled — Η κοινότητα οικίσκων στο Αρκαλοχώρι. Μικρότερες κοινότητες οικίσκων υπάρχουν και σε γύρω οικισμούς όπως σε: Βόνη, Αρχοντικό, Χουμέρι και αλλού. Συνολικά υπολογίζονται σε περίπου 1.000 άτομα που κατοικούν.

«Οτι δεν πληρώνουμε έως τώρα ρεύμα και νερό είναι μεγάλη ελάφρυνση» τονίζει από την πλευρά της η Μαρίνα Μακρυγιωργάκη, κάτοικος Ακραλοχωρίου που ζει με τον σύζυγο και την πενταμελή οικογένειά τους σε οικίσκο στο Αρκαλοχώρι, και προσθέτει: «Εντάξει, η αλήθεια είναι ότι τον χειμώνα είτε το κλιματιστικό είτε η σόμπα πρέπει να είναι ανοιχτά από το πρωί ως το βράδυ. Η κατανάλωση είναι μεγάλη. Με τις τιμές που έχουν ανέβει είναι ένα άγχος κι αυτό, το πώς θα μπορέσουμε να αντεπεξέλθουμε».

IMG 20220825 192133 scaled — Με κουράγιο και πάνω από όλα αξιοπρέπεια, οι κάτοικοι συνεχίζουν τις ζωές τους, μεγαλώνοντας τα παιδιά τους που σπουδάζουν. Όπως η κ. Μαρίνα Μακρυγιωργάκη και ο σύζυγός της που άνοιξαν την πόρτα τους στο Documento.

Ερωτηθείσα ποια είναι η μεγαλύτερη αγωνία της απάντησε: «Να μας αφήσουν περισσότερο χρόνο αν χρειαστεί. Παρόλο που είναι δύσκολη η καθημερινότητά μας σε 25 τετραγωνικά. Αν μπορούν, να μας εξυπηρετήσουν μέχρι να φτιάξουμε ένα δικό μας σπίτι. Να μη μας διώξουν. Εχουμε υπογράψει ένα συμφωνητικό δύο ετών, ίσως χρειαστούν κι άλλα» προσθέτει.

: Έναν χρόνο μετά, οι εικόνες από τον φωτογραφικό φακό του documentonews.gr είναι αποκαλυπτικές. Οικίες, εκκλησίες και επαγγελματικοί χώροι με εμφανή τα σημάδια των Ρίχτερ στους οικισμούς Χουμέριο και Αρχοντικό.