Σκληρή δήλωση RSF: «Σκόπιμη η βούληση της ελληνικής κυβέρνησης να καταστείλει την ελευθερία του Τύπου» – «Ανατριχιαστικό» το αποτέλεσμα της δίωξης Βαξεβάνη

Καταπέλτης είναι ο επικεφαλής του γραφείου Ευρωπαϊκής Ένωσης και Βαλκανίων των Ρεπόρτερς Χωρίς Σύνορα, Πάβολ Σζλάι, σε αποκλειστικές δηλώσεις του στο Documentonews.gr και το koutipandoras.gr, μια ημέρα μετά τον καταποντισμό της Ελλάδας στον παγκόσμιο κατάλογο για την Ελευθερία του Τύπου που δημοσίευσε η οργάνωση. 

Μετά την προκλητική αντίδραση του κυβερνητικού εκπροσώπου κ. Γιάννη Οικονόμου χθες, ο οποίος ουσιαστικά επέρριψε τις ευθύνες της πτώσης της Ελλάδας στην παγκόσμια κατάταξη κατά 38 θέσεις (φτάνοντας την 108η και τελευταία στην ΕΕ και τα Βαλκάνια), στη… μεθοδολογία των RSF, το Documento ζήτησε ένα σχόλιο σχετικά με τα όσα ειπώθηκαν στο χθεσινό briefing των κυβερνητικών συντακτών.

Από την πλευρά μας επισημάναμε στον κ. Σζλάι το σχόλιο του κυβερνητικού εκπροσώπου για τη μεθοδολογία της έρευνας, αλλά και τα όσα είπε σχετικά με το ότι κατά τον ίδιο είναι λανθασμένη η συμπερίληψη στην έρευνα, υποθέσεων που ακόμη εκκρεμούν στην ελληνική δικαιοσύνη. 

«Πρώτον, η σύγκριση μεταξύ του 2022 και του Παγκόσμιου Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου του 2021 πρέπει να γίνει με προσοχή, δεδομένης της αναβαθμισμένης μεθοδολογία. Θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι η μεθοδολογία αυτή είναι πολύ σταθερή. Δεύτερον, η Ελλάδα έπεσε λόγω και της ανόδου άλλων χωρών.

»Ωστόσο, η νέα κατάταξη της Ελλάδας ως της τελευταίας χώρας της ΕΕ στον Παγκόσμιο Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου δεν μπορεί να εξηγηθεί αποκλειστικά από τις μεθοδολογικές αλλαγές ή αλλαγές στις θέσεις άλλων χωρών», απαντά o Πάβολ Σζλάι.

«Ναι, η δολοφονία Καραϊβάζ είχε αντίκτυπο»

Όπως εξηγεί, ένα από τα βασικότερα ζητήματα που έπαιξαν ρόλο στον κατάρρευση της Ελλάδας στον παγκόσμιο κατάλογο είναι η δολοφονία του Γιώργου Καραϊβάζ που έγινε πριν από έναν χρόνο. «Σήμερα, στην Ελλάδα συμπυκνώνονται ζητήματα ελευθερίας του Τύπου που υπάρχουν και αλλού στην Ευρώπη. Η σοβαρότερη επίθεση στην ελευθερία του Τύπου που συνέβη το 2021 στην Ελλάδα είναι η δολοφονία του Γιώργου Καραϊβάζ που σηματοδότησε την επιστροφή των δολοφονιών στην ΕΕ πέρυσι. Δεν είμαι σίγουρος αν ο κυβερνητικός εκπρόσωπος αναφέρεται σε αυτή την «ανοιχτή υπόθεση που ελέγχεται από την ελληνική δικαιοσύνη», αλλά αν όντως ισχύει, τότε ναι, είχε αντίκτυπο στην κατάταξη της Ελλάδας. Οι επιθέσεις και οι δολοφονίες δημοσιογράφων είναι ένας από τους πέντε δείκτες ελευθερίας του Τύπου, και αφορά την «ασφάλεια των δημοσιογράφων». Η δολοφονία ενός δημοσιογράφου είναι μια ακραία μορφή λογοκρισίας, η οποία απειλεί και άλλους δημοσιογράφους μέσω της αυτολογοκρισίας.

»Είναι λυπηρό το γεγονός ότι παρά τις υποσχέσεις της κυβέρνησης για γρήγορη έρευνα, η έρευνα φαίνεται να μπλοκάρεται και επιπλέον στερείται στοιχειώδους διαφάνειας, η οποία είναι αντίθετη με τις συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ασφάλεια των δημοσιογράφων από τον Σεπτέμβριο του 2021. Μια τέτοια πρόοδος και διαφάνεια θα διασφάλιζε προς τους Έλληνες δημοσιογράφους τη βούληση των αρχών για την προστασία τους, τον εντοπισμό και την καταδίκη του δράστη», αναφέρει χαρακτηριστικά μιλώντας στο Documento και το koutipandoras.gr.

«Ανατριχιαστικό» το αποτέλεσμα της δίωξης Βαξεβάνη

Ο κ. Σζλάι, επισημαίνει επίσης ότι σοβαρό ρόλο στην ισοπέδωση της Ελλάδας έπαιξε πιθανόν και η πρωτοφανής δίωξη του εκδότη του Documento, Κώστα Βαξεβάνη στο Ειδικό Δικαστήριο. «Η δίωξη του Κώστα Βαξεβάνη για την υπόθεση Novartis που δόθηκε στη δημοσιότητα στα τέλη Ιανουαρίου 2022 ενσωματώθηκε στο τέλος της συλλογής δεδομένων για τον Παγκόσμιο Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου 2022 (τέλη Ιανουαρίου 2022). 

»Θα μπορούσε να έχει ληφθεί υπόψη από τους ερωτηθέντες στα ερωτηματολόγιά μας, τα οποία παρέχουν μία από τις βάσεις για τη μέτρηση των 5 δεικτών ελευθερίας του Τύπου, ειδικά στους δείκτες «πολιτικό πλαίσιο», «νομοθετικά περιβάλλοντα» ή/και «κοινωνικο-πολιτισμικό πλαίσιο». Μια τέτοια δίωξη μπορεί να έχει ανατριχιαστικό αποτέλεσμα σε άλλους δημοσιογράφους», τονίζει.

«Σκόπιμη η βούληση της κυβέρνησης να καταστείλει την ελευθερία του Τύπου»

Στο συμπέρασμά του, ο κ. Σζλάι είναι εξαιρετικά αυστηρός, αποτυπώνοντας με αυτόν τον τρόπο και την κλιμάκωση των διεθνών οργανώσεων Τύπου στη φρασεολογία που χρησιμοποιούν όταν αναφέρονται στην ελληνική κυβέρνηση, η οποία γίνεται ολοένα και πιο αιχμηρή.

Συγκεκριμένα, ο Πάβολ Σζλάι κάνει λόγο όχι μόνο για ανικανότητα της κυβέρνησης να διασφαλίσει την ελευθερία του Τύπου, αλλά μιλά ευθέως και για «σκόπιμη βούληση να την καταστείλει».

«Ο κατάλογος των ζητημάτων ελευθερίας του Τύπου στην Ελλάδα είναι δυστυχώς πολύ μεγάλος: απειλές σε δημοσιογράφους από οργανωμένο έγκλημα, παρακολούθηση, αδιαφανής και άδικη διανομή δημόσιων πόρων στα μέσα ενημέρωσης, νομοθεσία που ποινικοποιεί τη διάδοση ψευδών ειδήσεων, αστυνομική βία και αυθαίρετες συλλήψεις δημοσιογράφων, επιθέσεις κατά δημοσιογράφων και μέσων ενημέρωσης που θεωρούνται υποστηρικτικές της κυβέρνησης, έλλειψη ανεξαρτησίας των δημόσιων μέσων ενημέρωσης, λεκτικές επιθέσεις και καταχρηστικές μηνύσεις (SLAPPs). 

»Στην πραγματικότητα, το πρόβλημα δεν είναι μόνο η ανικανότητα των ελληνικών αρχών να προστατεύσουν τους δημοσιογράφους, αλλά και αυτό που φαίνεται ως σκόπιμη βούλησή τους να καταστείλουν την ελευθερία του Τύπου. Γι’ αυτό η κατάσταση στην Ελλάδα μπορεί να συγκριθεί με αυτή στην Ουγγαρία του Βίκτορ Όρμπαν.

»Εκτιμώ ότι η ελληνική κυβέρνηση θεωρεί απαραίτητο να διασφαλίσει το διεθνές κοινό για την ελευθερία του Τύπου στη χώρα της. Χρειαζόμαστε, όμως, αποδείξεις και πράξεις προς αυτή την κατεύθυνση. Είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε περαιτέρω τα θέματα με τις εθνικές αρχές στην Ελλάδα και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ με στόχο την εξεύρεση λύσεων για την ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα με βάση τη διεθνή εμπειρία της RSF», καταλήγει ο κ. Σζλάι.