Newsroom

Από τη μεγάλη άνοδο και τον τζίρο εκατομμυρίων ευρώ στην απόλυτη κατάρρευση

Η πτώση του άλλοτε κραταιού επιχειρηματία είχε αποτέλεσμα απλήρωτους εργαζόμενους, ανεξόφλητα δάνεια, χρέη σε εφορία και ασφαλιστικά ταμεία και την καταστροφή χιλιάδων μικρομετόχων

158524

Εξακόσια εκατομμύρια ευρώ τζίρος, 320.000 μέτοχοι και 4.000 εργαζόμενοι ήταν τα οικονομικά στοιχεία που συγκροτούσαν τον όμιλο του –μακαρίτη πλέον εδώ και οκτώ χρόνια– Θωμά Λαναρά. Ολα αυτά τινάχτηκαν στον αέρα. Απλήρωτοι οι εργαζόμενοι, απλήρωτα τα δάνεια, φέσι στον ΟΤΕ, κανόνι από τα χρέη στην εφορία και στα ασφαλιστικά ταμεία. Κατεστραμμένοι και οι μικρομέτοχοι που έπιναν νερό στο όνομά του…

Είναι γεγονός ότι η πληθώρα των μικρομετόχων μετά τη χρηματιστηριακή κατάρρευση –ολοκληρώθηκε το 2003– κατέγραψε μεγάλες ζημιές και πλέον ο φέρων τότε και το προσωνύµιο «Sir Thomas» συγκέντρωσε την µήνιν χιλιάδων απελπισµένων ανθρώπων, σε σηµείο που έπαιρνε αυξηµένα µέτρα ασφαλείας. Στην ιστορία του χρηματιστηρίου πρωταγωνίστησε µε εξαγορές επιχειρήσεων και την απαραίτητη κατευθυνόµενη φηµολογία. Οι µετοχές γίνονταν φούσκες και τα κέρδη έφταναν στα ύψη. Ο Θ. Λαναράς, επικεφαλής του οµίλου Κλωνατέξ, που αργότερα µετονοµάστηκε σε Ενωµένη Κλωστοϋφαντουργία, την περίοδο της χρηµατιστηριακής ευφορίας ήλεγχε τις επίσης εισηγµένες Κλωστήρια Ναούσης, ∆ούδος και Γιαννούσης και εξαγόρασε αρκετές άλλες, όπως τα Κλωστήρια Ροδόπης, την Gallop και την Οττο Εβρος.

Κατόρθωσε µε την… τρέλα της Σοφοκλέους να αποσπάσει µε αυξήσεις µετοχικού κεφαλαίου 300 εκατ. ευρώ και λίγο προτού αρχίσει η κατάρρευση η χρηµατιστηριακή αξία της Κλωνατέξ πλησίαζε τα 3 δισ. ευρώ! Ο στόχος του ήταν να γίνει ο μεγαλύτερος κλωστοϋφαντουργός της Ευρώπης ενώ τα όνειρά του έφταναν μέχρι την εξαγορά της… Benetton. Απέτυχε οικτρά όμως, αφού η φούσκα έσκασε. Το 2004 αρχίζει η κατάρρευση. Οι συνολικές υποχρεώσεις του ξεπερνούν τα 230 εκατ. ευρώ. Οι τραπεζίτες τον χρηµατοδοτούν και πάλι µε 23 εκατ. ευρώ και δύο χρόνια αργότερα µε άλλα 25,5 εκατ. ευρώ. Η κατάσταση πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο. Το 2008 ζητεί νέα χρηµατοδότηση 35 εκατ. ευρώ. Η λειτουργία των εργοστασίων γίνεται προβληµατική.

Οι εργαζόµενοι µένουν απλήρωτοι, κατασκηνώνουν στην πλατεία Συντάγµατος, έξω από το κτίριο του υπουργείου Οικονοµίας. Οι επιπτώσεις στην οικονοµία της Νάουσας είναι τραγικές, µε την ανεργία να ξεπερνά το 40%. Η επιχειρηματική δραστηριότητα του Θ. Λαναρά έφτασε στο τέλος της με τη Lannet. Η τηλεπικοινωνιακή εταιρεία του ομίλου κατέβασε ρολά το 2009 αφήνοντας χρέη 23 εκατ. ευρώ στον ΟΤΕ. Η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ επιχείρησε να χρηματοδοτήσει την αναδιάρθρωση της Ενωμένης Κλωστοϋφαντουργίας με 62 εκατ. ευρώ αλλά και αυτό το σχέδιο απέτυχε. Ο Λαναράς και το διοικητικό συμβούλιο παραιτήθηκαν. Λίγους μήνες μετά ο επιχειρηματίας αρρώστησε. Απεβίωσε σε ηλικία 54 ετών, αφήνοντας τους εργαζόμενους να θρηνούν στα επιχειρηματικά συντρίμμια τού άλλοτε κραταιού ομίλου. Το 1999, όταν σχεδόν ολόκληρη η Ελλάδα είχε καταληφθεί από τον πυρετό του εύκολου χρήματος μέσω του χρηματιστηρίου, ο Θ. Λαναράς ήταν ένας σύγχρονος ημίθεος για τους παροικούντες την οδό Σοφοκλέους. Το 1998 ο πατέρας του του παραδίδει τα ηνία των Κλωστηρίων Ναούσης και ο ίδιος καλείται να συνεχίσει την οικογενειακή παράδοση. Ο Χριστόδουλος Λαναράς είχε ιδρύσει τα Εριοκλωστήρια Πεννιέ και το 1964 συνεταιρίστηκε με την ΕΤΒΑ προκειμένου να δημιουργήσει τα Κλωστήρια Ναούσης.

Μάλιστα η ΕΤΒΑ κατείχε αρχικά το 60% της νέας εταιρείας, η οποία εισήχθη στο Χρηματιστήριο Αθηνών το μακρινό 1973. Ο Χρ. Λαναράς δεν έμεινε στα Κλωστήρια Ναούσης και μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1970 είχε ιδρύσει άλλες τρεις εταιρείες στον χώρο της κλωστοϋφαντουργίας: την Ολυμπιακή Κλωστοϋφαντουργία, την Τρικολάν Γαλλοελληνική και τη Βερλάν Βαμβακοϋφαντουργική. Το 1986 ιδρύθηκε η Fanco, ενώ το 1990 τα Κλωστήρια Ναούσης μετονομάζονται σε Κλωνατέξ. Και ύστερα ήρθαν το χρηματιστήριο, οι εξαγορές και οι υπεραξίες στο ταµπλό, µε όραµα τη δηµιουργία ενός ισχυρού οµίλου µε κλωστοϋφαντουργικές µονάδες ανά την επικράτεια και σχέδια ευρωπαϊκής επέκτασης µέσω πλήρους καθετοποίησης και επώνυµων ενδυµάτων µε διάσηµα σήµατα. Ο Θ. Λαναράς ήταν πρώτος ξάδελφος του Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη από τον γάµο της αδερφής του πατέρα του, Χριστόδουλου, µε τον Ιωάννη Βαρβιτσιώτη και πρώτος ξάδελφος του Σπύρου Καπράλου, ο πατέρας του οποίου παντρεύτηκε τη δεύτερη αδερφή του Χριστόδουλου, ενώ η τρίτη κατά σειρά αδερφή του πατέρα του έγινε µέλος της ισχυρής οικογένειας Εφραίµογλου.

Για την ιστορία, η κατάρρευση ήρθε όταν πρόεδρος του χρηματιστηρίου ήταν ο Σπ. Καπράλος… Ο επιχειρηματίας είχε μια σειρά από εταιρείες οι μετοχές των οποίων είχαν γίνει γνωστές από τα απίστευτα ράλι στο ταμπλό του χρηματιστηρίου. Η μετοχή των Κλωστηρίων Ναούσης είχε φτάσει κάποια στιγμή σε κεφαλαιοποίηση λίγο μικρότερη από τις μεγάλες τράπεζες. Μετοχές όπως ο Δούδος, η Fanco και τα Κλωστήρια Ναούσης ξεκίνησαν τα limit up (τότε η ανώτερη επιτρεπτή διακύμανση ήταν 8%) τα Χριστούγεννα και… σταμάτησαν έπειτα από εννιά μήνες. Εκμεταλλευόμενος το πλήρες κενό νομοθεσίας και προστασίας του επενδυτικού κοινού, απογείωσε τις μετοχές του «προσφέροντας» φαινομενικά ονειρεμένα κέρδη σε αυτούς που τον πίστευαν και αγόραζαν μετοχές.

Θεωρούνταν «μάστορας» στον καλλωπισμό των αποτιμήσεων, ενώ τα πρωτοσέλιδα των τότε οικονομικών εφημερίδων που φιλοξενούσαν τις πληροφορίες ότι παζάρευε να αγοράσει άλλοτε την τότε Telestet και άλλοτε την Benetton, την Tommy Hilfiger, τη Nautica και την Timberland συνέβαλαν στον καλπασμό των μετοχών. Η Ενωμένη Κλωστοϋφαντουργία, που το 2000 ήταν στα 110 ευρώ, κατέρρευσε στα ψίχουλα του 0,05 ευρώ. Η Κλωνατέξ, που στις αρχές Ιανουαρίου 2000 ήταν στα 65 ευρώ (προσαρμοσμένες τιμές), κατέρρευσε σαν χάρτινος πύργος στο 0,04 ευρώ. Η δε Lannet βρέθηκε εκτός χρηματιστηριακού ταμπλό από τα μέσα του 2008 λόγω οικονομικών προβλημάτων. Η μετοχή σταμάτησε στο 0,12 ευρώ ενώ στις αρχές του 2000 ήταν πάνω από τα 60 ευρώ… Οι εταιρείες του την περίοδο της χρηματιστηριακής ευφορίας άξιζαν πάνω από 2 δισ. ευρώ. Και τώρα αποτελούν τραγική ανάμνηση…

Εβδομη γενιά κλωστοϋφαντουργός, ο Θ. Λαναράς ήταν αυτός που έβαλε την… ταφόπλακα στη λαμπρή οικογενειακή επιχειρηματική ιστορία στον χώρο. Σε πλήρη αντίθεση με τον ίδιο, ο αείμνηστος πατέρας του Χρ. Λαναράς κινήθηκε σε όλη την επιχειρηματική του πορεία σε διαφορετικό μήκος κύματος: κοντά στους εργαζόμενους και μακριά από τις αποτιμήσεις. Στη Νάουσα, όπου μεγαλούργησε στα μέσα του προηγούμενου αιώνα, λατρεύτηκε, αφού και δουλειά έδωσε στην περιοχή και έργα έκανε. Κάποιοι μάλιστα έχουν πει πως πατέρας και γιος είχαν πλήθος διαφωνιών σχετικά με τις επιχειρηματικές επιλογές και έφτασαν μέχρι τα πρόθυρα της σύγκρουσης. Η μία μετά την άλλη οι περισσότερες από τις επιχειρήσεις που πριν από 20 χρόνια αποτελούσαν την αιχμή του δόρατος της αυτοκρατορίας Λαναρά έβαλαν λουκέτο οριστικά. Και όποιες προσπάθειες έγιναν ακόμη και από την προηγούμενη κυβέρνηση για να μπορέσει να λειτουργήσει ένα κομμάτι του ομίλου με επίκεντρο τη Νάουσα έπεσαν στο κενό, διότι οι τράπεζες, εν μέσω κρίσης μάλιστα, δεν εμπιστεύονταν να ρίξουν ούτε ένα ευρώ. Τα μηχανήματα σκούριαζαν, οι πλεκτικές μηχανές ήθελαν αντικατάσταση, οι στέγες των εργοστασίων… έπεφταν!

Για την ιστορία ήταν ιδιοκτήτης – βασικός μέτοχος στις επιχειρήσεις Κλωστήρια Ναούσης, Γιαννούσης, Fanco, Κλωστοϋφαντήρια Δούδου, Lannet, Lantec, ενώ βρέθηκε και σε άλλες ως μειοψηφών μέτοχος (όπως Sex Form και Informatics). Σύμφωνα με μαρτυρίες χρηματιστών της εποχής εκείνης (1999), χρησιμοποίησε τα χρήματα που άντλησαν οι επιχειρήσεις του από το χρηματιστήριο για αντιπαραγωγικές και όχι για παραγωγικές δραστηριότητες. Επίσης λένε ότι έβλεπε τη γιγάντωση της Κίνας αλλά δεν έκανε απολύτως τίποτε, απλώς παρακολουθούσε και μοναδικό του αντικείμενο είχε τις… υπεραξίες. Αυτές όμως σταμάτησαν απότομα και επώδυνα το 2000 και από τότε δεν μπόρεσε να σηκώσει ξανά κεφάλι. Τελευταία επιχειρηματική του απόπειρα ήταν η Lannet. Εισήλθε σε έναν χώρο που δεν γνώριζε καλά επιχειρηματικά και έκανε πάλι τα ίδια λάθη. Σύμφωνα με μαρτυρίες, στις αρχές της δεκαετίας του 1960 όποτε η οικογένεια Λαναρά αποφάσιζε να κάνει μια λαμπρή και δημόσια εμφάνιση, οι κάτοικοι της Νάουσας έβγαιναν στους δρόμους για να την υποδεχτούν ως ευεργέτη. Κάτι ανάλογο συνέβαινε το 1999 με έναν από τους πιο γνωστούς γόνους της οικογένειας, τον Θ. Λαναρά.

Μόνο που αυτήν τη φορά οι σκηνές της λατρείας δεν έλαβαν χώρα στη Νάουσα αλλά σε όλη την Ελλάδα. Οσες προσπάθειες έγιναν στη συνέχεια για τη διάσωση τουλάχιστον κάποιων εργοστασίων προκειμένου κάποιοι από τους εργαζόμενους να επιστρέψουν στις θέσεις τους απέτυχαν. Ακόμη και κάποιοι επενδυτές που είχαν εκδηλώσει ενδιαφέρον αποκλείστηκαν από τις σχετικές διαδικασίες εξαιτίας εμπλοκών τους με τη Δικαιοσύνη. Πρέπει να σημειωθεί, όμως, ότι η προηγούμενη κυβέρνηση ήταν η μοναδική η οποία εργάστηκε για την επαναλειτουργία της εταιρείας. Το 2015 η διαδικασία των πλειστηριασμών πάγωσε. Με πράξη νομοθετικού περιεχομένου (ΠΝΠ) η τότε κυβέρνηση είχε αναστείλει για έξι μήνες τους πλειστηριασμούς στην ΕΝΚΛΩ, ώστε «να μπορέσει να σωθεί το εργοστάσιο», δεδομένου ότι υπάρχει «business plan από τους εργαζόμενους αρκετά μελετημένο» (Γιάννης Δραγασάκης, ραδιοσταθμός Στο Κόκκινο», 17 Δεκεμβρίου). Το πάγωμα των εκποιήσεων με την ΠΝΠ –που διήρκεσε εννέα μήνες μαζί με τις θερινές διακοπές– ανέστειλε και τη διαδικασία εκτίμησης της πτωχευτικής περιουσίας. Τότε όμως είχε αποτιμηθεί το σύνολο των μηχανών και του 70% των ακινήτων. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η ισχύς της ΠΝΠ έληξε στις 30 Ιουνίου 2016. Σε κάθε περίπτωση, η πτωχευτική διαδικασία –δηλαδή οι πλειστηριασμοί– ξεκίνησε τότε εκ νέου, για να παγιδευτεί στη συνέχεια σε σειρά αναβολών.

Μία από τις χαρακτηριστικές περιπτώσεις αφορούσε προνομιούχο πιστωτή (κρατικός οργανισμός) που υπέβαλε το φθινόπωρο του 2016 αίτημα ανακοπής με το σκεπτικό ότι δεν έχει γίνει αποτίμηση των προς πώληση περιουσιακών στοιχείων, όπως και ότι δεν του έχει γνωστοποιηθεί επενδυτική πρόταση (από ιδιώτη). Η διαδικασία επαναλειτουργίας κάποιων εργοστασίων της επιχείρησης δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα ευνοηθεί από τη νέα κυβέρνηση. Με τις απαιτήσεις των τραπεζών δεδομένες, η κυβέρνηση, όπως εκτιμούν παράγοντες της αγοράς, θα επιδιώξει οι τράπεζες να ξεκινήσουν τους πλειστηριασμούς πουλώντας κομμάτι κομμάτι τα ακίνητα και τον μηχανολογικό εξοπλισμό, ο οποίος έχει απαρχαιωθεί. 

* Περιοδικό Hot Doc #187, «Τα 10 μαύρα κουτιά του ελληνικού επιχειρείν», 8/9/2019

O γνωστός ράπερ Εθισμός «σπάει κόκκαλα» με το νέο του τραγούδι – Η αναφορά στον Κώστα Βαξεβάνη και στις υποκλοπές

433140002 767928198614916 439479898267640574 n

O γνωστός ράπερ Εθισμός «σπάει κόκκαλα» με το νέο του τραγούδι – Η αναφορά στον Κώστα Βαξεβάνη και στις υποκλοπές

Ο Εθισμός μέσα από τους στίχους του θίγει συχνά υποθέσεις που απασχολούν έντονα την ελληνική…