Άννα Μανιάνι : Αν η λέξη «γυναίκα» είχε πρόσωπο

Η Άννα Μανιάνι δεν υπήρξε από τις κλασικά όμορφες γυναίκες. Είχε ένα σκληρό πρόσωπο το οποίο  ο φακός δεν χόρταινε να «απορροφά» κάθε μορφασμό του.

Το παίξιμο της φυσικό, γήινο. Πίστευες πως όλες οι γυναίκες που ερμήνευε ήταν πραγματικά πρόσωπα και όχι βγαλμένα από την γραφίδα σεναριογράφων που πάντα αποδίδουν κάτι το «εξωπραγματικό» στους χαρακτήρες τους.

Πίστευες, το δίχως άλλο, πως αυτές τις γυναίκες τις είχε ζήσει και συναντήσει κάπου γύρω σου. Ταυτόχρονα, όμως, ένιωθες και τον μαγνητισμό της Μανιάνι ως προσωπικότητα να σε τραβά σαν έντομο προς την μεγάλη οθόνη.

Συνέβαινε κάτι μαγικό! Το πρόσωπο του ρόλου να είναι υπαρκτό μπροστά σου αλλά ταυτόχρονα η Μανιάνι να μοιάζει απόκοσμη. Ένιωθες πως ο σκηνοθέτης όταν φώναζε «στοπ!» για την σκηνή εκείνη θα έκανε ένα «παφ!» και θα εξαφανιζόταν από τα μάτια σου, για να γυρίσει πίσω στον κόσμο από το οποίο μας προήλθε. Σαν από μικρό παιδί, στην κούνια της, οι μοίρες να την μοίραναν, με μια γοητεία απαράμιλλη και ταυτόχρονα αυτοκαταστροφική.

Ίσως, να εξηγείται αυτός ο απόκοσμος μαγνητισμός της, αν λάβουμε υπόψη μας, τις φήμες που την θέλουν να γεννιέται στις 07/03/1908, στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Ποια άλλη πιο μυστηριακή χώρα της Ανατολής θα μπορούσε να της εμφυσήσει τέτοιο πάθος μέσα της αλήθεια;

Ο πατέρας της λένε πως ήταν Αιγύπτιος αγνώστων λοιπών στοιχείων  και η μητέρα της Ιταλίδα μοδίστρα. Άλλες φήμες λένε πως ήταν Αυστριακός ή Ιταλός γεννημένος ο ίδιος στην Αλεξάνδρεια και πως εκείνη γεννήθηκε στην Ρώμη.

Όποια και αν είναι η αλήθεια για την καταγωγή της, το σίγουρο είναι πως αυτή «γεννήθηκε» από ένα ερωτικό πάθος το οποίο σφράγισε την ύπαρξη της μετέπειτα.

Πήγε σε καθολικό σχολείο στην Ιταλία μέχρι τα 14 της. Έμαθε γαλλικά και μουσική. Μαγεύτηκε από το θέατρο βλέποντας χριστουγεννιάτικες παραστάσεις.

Την ονομάζουν «Ιταλίδα Εντίθ Πιάφ» επειδή παράτησε το σχολείο και τραγουδούσε ντυμένη στα μαύρα και ξυπόλητη όπως η Εντίθ. Η φωνή της σαγήνευε τους γύρω της όπως και η τραχιά ομορφιά της. 

Και άλλες φήμες… Αν πήρε ποτέ μαθήματα υποκριτικής ή όχι; Άλλοι λένε πως στα 17 της ξεκίνησε μαθήματα στην Δραματική Σχολή της Ελεονώρα Ντούσε για 2 χρονιά, άλλοι λένε πως  δεν μαθήτευσε ποτέ σε σχολή θεάτρου. Ό,τι έμαθε το έμαθε τριγυρνώντας με μπουλούκια ηθοποιών δεξιά και αριστερά για 4 χρόνια πριν εγκατασταθεί μόνιμα στην Ρώμη τραγουδώντας σε μπαρ.

Λίγη σημασία είχε.. Όταν την έβλεπες σε συνέπαιρνε.

Το 1933, έπαιξε σε πολλές πειραματικές ταινίες της εποχής. Σε στούντιο της την συνάντησε και  σύζυγος της και σκηνοθέτης  Γκοφρέντο Αλεσαντρίνι.

Μαζί γυρίζουν την πρώτη της μεγάλου μήκους ταινία « Η τυφλή γυναίκα από το Σορεντο» το 1934.
Η Μανιάνι ασφυκτιά κάτω από το φασιστικό ιταλικό καθεστώτος και συχνά η ελευθεροστομία της την βάζει σε μπελάδες. Αποσύρεται από τον κινηματογράφο μέχρι τον διαζύγιο της με τον Αλεξαντρίνι το 1942. Παράλληλα έχει δημιουργήσει δεσμό με τον πανέμορφο ηθοποιό Μασσιμο Σερατο με τον οποίο αποκτούν ένα γιο εκτός γάμου.

Εκείνος την εγκαταλείπει πριν ακόμα γεννηθεί το παιδί τους, τον Οκτώβριο του 1942. Εκείνη μένει μόνη της και παρά την συντηρητική κοινωνία της εποχής κάνεις δεν φαίνεται να την στιγματίζει για αυτό.
 
Το 1943,ο  Βιττόριο Ντε Σίκα της προτείνει τον δεύτερο μεγάλο ρόλο της στην ταινία « Friday Teresa» .
Λίγους μήνες αργότερα ο γιός της Λούκα αρρωσταίνει από πολιομυελίτιδα και μένει παράλυτος στα κάτω άκρα του. Για πολλά χρόνια θα δουλεύει στον κινηματογράφο όσο πιο σκληρά μπορεί για να τον τρέξει στους καλύτερους γιατρούς. Όταν πια χάνει κάθε ελπίδα θεραπεία του, φροντίζει να του εξασφαλίσει μια περιουσία ώστε να μην μείνει ποτέ χωρίς φροντίδα και χρήματα στην ζωή του.

Συναντά τον μεγάλο έρωτα στο πρόσωπο του Ρομπέρτο Ροσελίνι. Ο έρωτας της για εκείνον ήταν θηρίο ανήμερο. Η ζήλεια της και η κτητικότητα της χτύπησαν ταβάνι. Διόλου άδικα. Ο Ροσελίνι με τον οποίο συναντιέται μαζί του στην ταινία «Ρώμη: Ανοιχτή Πόλη» είναι γνωστός για τις απιστίες του.

Συνεργάζονται μαζί και το 1948 στην ταινία «Αμόρε : Ανθρώπινη φωνή και Θαύμα». Στα δυο μέρη της ταινίας είναι η απόλυτη πρωταγωνίστρια. Αποθεώνεται από κριτικούς και κοινό. Στην «Ανθρώπινη φωνή» γίνεται η γυναίκα που «λιώνει» τα τηλεφωνικά σύρματα εκλιπαρώντας τον αγαπημένο της να μην την εγκαταλείψει. Στο «Θαύμα» παίζει το ρόλο μια γυναίκα που πιστεύει πως το βρέφος που κυοφορεί είναι ο Μεσσίας. 

Ο Ροσελίνι της υπόσχεται να της γράψει ένα έργο με το οποίο θα φτάσει στο απόγειο της καριέρας της. Τελικά την στέλνει στα υπόγεια  της απελπισίας, όταν δίνει το ρόλο της πρωταγωνίστρια στην ταινία «Stromboli» στην, εκθαμβωτικής ομορφιάς, Ίνγκριντ Μπέργκμαν με την οποία συνάπτει ερωτική σχέση.

Η Μανιάνι, παρατημένη από σκηνοθέτη και σύντροφό, γυρίζει την ταινία « Volcano» ακριβώς 40 χιλιόμετρα μακριά από το σετ της ταινίας «Stromboli» του ερωτευμένου ζευγαριού. Παρά την πικρά της δεν καταφέρνει να κρατήσει κακία στον Ροσελίνι με το οποίον, μετά από ένα μεγάλο διάστημα σιωπής, γίνονται φίλοι και παραμένουν μέχρι το θάνατο της ο ένας δίπλα στον άλλον.

Ακολουθεί η ταινία «Belissima» με εκείνη στο ρόλο μια μάνας που προσπαθεί να προωθήσει την έφηβη κόρη της στο χώρο του Ιταλικού κινηματογράφου.

Ίσως από πικάρισμα στο ζεύγος Μπεργκμαν- Ροσελίνι, ίσως γιατί ήθελε να κατακτήσει  το Χόλυγουντ βρέθηκε να πρωταγωνιστεί ως Σεραφίνα στο έργο του Τενεσί Ουίλιαμς « Rose tatoo».

Ο Τενεσί Ουίλιαμς εκστασιάζεται με το παίξιμο της , το ίδιο και οι κριτικοί των επιτροπών. Κερδίζει το βραβείο Α γυναικείου ρόλου στα Όσκαρ. Έπειτα το BAFTA, Χρυσή Σφαίρα..

Όλη η Αμερική μιλά γι’ αυτή.

Εκείνη μαζεύει χρήματα προσπαθώντας να εξασφαλίσει το μέλλον του παιδιού της. Συνεχίζει να τσακώνεται έντονα με  τους εραστές της ,φίλους και συνεργάτες.

Έχει  μια σειρά από εκρήξεις θυμού και μικρές ασυνήθιστες συνήθειες. Δίνει χρήματα σε χαρτούδες και αστρολόγους, επιμένει να ταΐζει τις αδέσποτες γάτες με  τα νύχια της, τριγυρνά ατημέλητη στους δρόμους από άποψη, τρώει και κοιμάται ελάχιστα.

Την δεκαετία του ’60  γυρίζει την προκλητική ταινία για την εποχή της «Mama Roma» με σκηνοθέτη τον Πιερ  Πάολο Παζολίνι. Υποδύεται μια φτωχή πόρνη, μητέρα ενός εφήβου αγοριού το οποίο προσπαθεί να το μεγαλώσει σαν μεσοαστό με όλες τις ανέσεις.

Η ταινία απαγορεύεται στην Αμερική για πάνω από 30 χρονιά. Το σενάριο θεωρείται προκλητικό για τα χρηστά ήθη, οι φασίστες στην Ιταλία ξεσηκώνονται, για ακόμα μια φορά εναντίον του Παζολίνι. 

Τελευταία της ταινίας ήταν το «Roma» όπου υποδύεται τον εαυτό της υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες του Φελίνι.

Η Μανιανι φεύγει από την ζωή στις  26 Σεπτεμβρίου του 1973 από καρκίνο στο πάγκρεας έπειτα από σύντομη ασθενεια. Στο πλευρό της οι δύο άνδρες τους οποίους αγάπησε περισσότερο: ο γιός της Λούκα και ο Ρομπερτο Ροσελίνι.

Όλη η Ιταλία θρήνησε τον θάνατο της σαν να πέθαινε η ίδια η ψυχή της. Πλήθος κόσμου ακολούθησε την σωρό της. Κανείς δεν μπορούσε να πιστέψει πως μπορεί μια τόσο φλογερή προσωπικότητα  να «σβήσει» τόσο σύντομα στα 65 της χρονιά.

Πως αυτή η αρχέγονη γυναικεία ενέργεια να χάθηκε στο άπειρο τόσο ξαφνικά, όπως ήρθε;