Αναζητώντας τους ενόχους ενός προαναγγελθέντος θανάτου

Της Αθηνάς Λαοπόδη*

Η απώλεια του Βαγγέλη Γιακουμάκη , μια ακόμα μεγάλη ήττα για την Παιδεία μας 

Βαγγέλης Γιακουμάκης. Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές ακόμα δεν έχει ξεκαθαριστεί εάν ο θάνατος του άτυχου νέου που είχε εξαφανιστεί στα Ιωάννινα και βρέθηκε το πρωί της Κυριακής νεκρός δίπλα κοντά στη λίμνη είναι αυτοκτονία ή δολοφονία- με το πρώτο να είναι το πιο πιθανό. Δεν θα σταθούμε όμως- στα πλαίσια του άρθρου- σε αυτό. Ο θάνατος αυτός , απόρροια και στην μια και στην άλλη περίπτωση του bullying που δεχόταν ο νεαρός σπουδαστής έχει ήδη ενόχους. Πολύ περισσότερο λοιπόν από το ίδιο το έγκλημα πρέπει να ερευνηθούν και εις βάθος οι αιτίες που οδήγησαν σε αυτό.

Το bullying ,η σχολική ή η φοιτητική – στην περίπτωση του Βαγγέλη- βία δεν είναι ατομικό «άθλημα». Στο συγκεκριμένο περιστατικό όπως και στην υπόθεση του Αλεξ σχεδόν 10 χρόνια πριν αυτοί που ενεπλάκησαν έδρασαν ομαδικά κατά ενός. Το ερώτημα που γεννάται και πρέπει να μας απασχολήσει πολύ σοβαρά είναι το πώς και το γιατί νέοι άνθρωποι – οι οποίοι σίγουρα δεν γεννήθηκαν με καμιά ταμπέλα φονιά-εγκληματία- τραμπούκου- ομαδοποιούνται κατά ενός «αδύναμου κρίκου» . Χρόνια τώρα ακούμε διάφορους ιθύνοντες και μη να επιδίδονται σε ρητορείες για τον σχολικό εκφοβισμό. Ρητορείες που εκ του αποτελέσματος δεν έχουν επιφέρει καμία ουσιαστική λύση καθώς το πρόβλημα ολοένα και διογκώνεται.

Αυτός ο θάνατος , όπως και κάθε χτύπημα , λοιδορία και προπηλακισμός ενός παιδιού που εκφοβίζεται σε ένα σχολικό περιβάλλον που πάνω από όλα θα έπρεπε να του εγγυάται ασφάλεια , είναι μια μεγάλη ήττα για την Παιδεία μας. Είναι μια ήττα για την Παιδεία μας οι ζωές τόσο των θυμάτων που χάνονται ή αποκτούν σωματικά και ψυχολογικά προβλήματα που θα τους συνοδεύουν για τον υπόλοιπο βίο τους, αλλά και οι ζωές των θυτών με ή χωρίς εισαγωγικά που και αυτές στιγματίζονται και καταστρέφονται πολλές φορές με την σειρά τους. Και θα συνεχίσει να είναι ήττα αν η μόνη αντίδραση μας και ως πολίτες και ως Κράτος είναι να οργανώνουμε και να παρακολουθούμε πολύωρες ομιλίες «ευαισθητοποίησης» για αυτήν την σύγχρονη μάστιγα.

Η θεωρία βοηθάει αλλά η πραγματική λύση είναι μέσα στα σπίτια και σχολεία . Στους τρόπος και στα μέσα διδαχής, στις συμπεριφορές στην ουσιαστική διαπαιδαγώγηση των παιδιών.

Αν προσέξουμε μερικές συνήθεις πρακτικές στον τρόπο με τον οποίο απευθυνόμαστε στα παιδιά ίσως καταλάβουμε τι επιβάλλεται να αλλάξει . Εξηγούμαι. Όταν στα παιδιά δεν διδάσκεις τον ΑΛΛΗΛΟΣΕΒΑΣΜΟ αλλά τα βάζεις εξαρχής απέναντι σε μια αρχή ισχυρότερου ( Είσαι ο κύριος , ο μαθητής είναι πολλές φορές ο «τσακίσου βγες έξω από την τάξη») , όταν ακόμα και σε σχολικές παραστάσεις υπάρχουν παιδιά που συνεχώς μένουν στην άκρη ως “απροσάρμοστα και ανίκανα” , όταν ο ανταγωνισμός καλλιεργείται έναντι της ευγενούς άμιλλας , αμέσως τα θέτεις σε έναν αγώνα συνεχούς διάκρισης και δύναμης . Αυτός ο άτυπος αγώνας αν συνοδεύεται και από βίαιες συμπεριφορές στο σπίτι ή γονείς αδιάφορους ή μη ικανούς να στηρίξουν το παιδί τους οδηγεί πολλές φορές. σε παραβατικές συμπεριφορές. Ο θυμός και η οργή που αισθάνεται ένα παιδί που νιώθει ότι παραγκωνίζεται και υποβιβάζεται η προσωπικότητα του το ωθεί αυτομάτως σε μια διαδικασία να ομαδοποιηθεί με άλλους στην ίδια κατάσταση με εκείνο ώστε να «φανεί» , να νιώσει και εκείνο κάπου κυρίαρχος. Σε αυτό το φαύλο κύκλο , που υποδαυλίζεται και από την φυσική καταπιεσμένη νεανική ορμητικότητα , συνήθως έχει θύμα κάποιον ακόμα πιο αδύναμο και ευαίσθητο ή πολλές φορές «χαρισματικό» άτομο εξαιτίας της ζήλιας ή (και) του κόμπλεξ κατωτερότητας που πολλές φορές εμφανίζεται σε τέτοιες περιπτώσεις.

Όσο δάσκαλοι , γονείς και «πεφωτισμένοι» μεγαλύτεροι επιμένουν να κάνουν τους διαπρύσιους κήρυκες της ορθής συμπεριφοράς τίποτα δεν θα αλλάξει. Χρειαζόμαστε πραγματικούς Εκπαιδευτικούς να διδάξουν πρώτα και κύρια τον αυτό- και τον αλληλο-σεβασμό στα παιδιά καθώς και στις ιδιαιτερότητες των άλλων. Να διδάξουν την ανοχή και την κατανόηση , Τον χειρισμό των νεύρων και των ακραίων συναισθημάτων την πρόοδο χωρίς την έπαρση. Εκπαιδευτικούς να αναδείξουν την δημιουργικότητα που ΚΑΘΕ παιδί διαθέτει όχι μόνο για να εκτονωθεί αλλά και για να πιστέψει στον εαυτό του. Δεν αρκεί επί χρόνια τα εντοπίζουμε λάθη κάποτε πρέπει και να τα διορθώνουμε. Αυτό είναι σίγουρα ένα μεγάλο στοίχημα για όλο το εκπαιδευτικό σύστημα και σίγουρα και για όσα μέτρα – πρωτοβουλίες θα πρέπει να αναλάβει και το Υπουργείο Παιδείας

 

*Φοιτήτρια