"Στο συρτάρι" είχε αφήσει η κυβέρνηση Σαμαρά πρόταση για την εισπραξιμότητα του ΦΠΑ

Ενώ η Κομισιόν στέλνει στοιχεία για ελλειπέστατη είσπραξη του ΦΠΑ στην Ελλάδα και κόβονται μισθοί και συντάξεις, η κυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου είχε αφήσει στα συρτάρια επί δυόμιση χρόνια πρόταση νόμου με μέτρα για την εισπραξιμότητα του ΦΠΑ παρόμοια με αυτά που μελετούν τώρα στο υπουργείο Οικονομικών.

Του Γιάννη Παναγιωτόπουλου

Ήταν Μάρτιος του 2012, ημέρες μετά την ψήφιση του δεύτερου μνημονίου με κυβέρνηση Παπαδήμου, όταν βουλευτές του ΠΑΣΟΚ με επικεφαλής τον τότε αντιπρόεδρο της Βουλής Γρηγόρη Νιώτη είχαν καταθέσει σε συνεργασία με εμπειρογνώμονες πρόταση νόμου με τίτλο “Φορολογικά και λοιπά κίνητρα ενίσχυσης ηλεκτρονικών συναλλαγών, ρυθμίσεις για τη διασφάλιση απόδοσης του Φ.Π.Α και άλλες διατάξεις“. 

Στην πολυσέλιδη αιτιολογική έκθεση επισημαίνεται πως στόχος της πρότασης είναι “η αύξηση των εσόδων του Κράτους από τον περιορισμό της μη απόδοσης του Φ.Π.Α”, στόχος που παραμένει ακόμα ζητούμενο τρία χρόνια μετά όπως προκύπτει από τα στοιχεία που εξέδωσε η Κομισιόν και μιλούν για κενό 40% στην εισπραξιμότητα του συγκεκριμένου φόρου. 

Στην πρόταση νόμου εξετάζονται μεταξύ άλλων την εφαρμογή και στην Ελλάδα του ηλεκτρονικού προγράμματος άμεσης και ταυτόχρονης με τις συναλλαγές είσπραξης του ΦΠΑ, με την καθιέρωση χωριστού λογαριασμού ΦΠΑ των εμπόρων και την καθιέρωση υποχρεωτικής χρήσης πλαστικού χρήματος για συγκεκριμένα ποσά. Οι συντάκτες της πρότασης είχαν προβλέψει επίσης κίνητρα, όπως η μείωση του ΦΠΑ κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες, σε όσους και μόνο όσους επιλέγουν τη χρήση πιστωτικών ή χρεωστικών καρτών για τις συναλλαγές τους, ιδιαίτερα για αυτές κάτω των 300 ευρώ, με στόχο, μέσω της αύξησης των ηλεκτρονικών συναλλαγών, να πολλαπλασιαστούν τα έσοδα του κράτους από την ανάλογη μείωση της υπεξαίρεσης του ΦΠΑ. Στην πρόταση είχε συμπεριληφθεί και η ιδέα της λοταρίας αποδείξεων.

Γεννάται λοιπόν η απορία: Γιατί η κυβέρνηση Σαμαρά δεν αξιοποίησε την εν λόγω πρόταση από τον Ιούνιο του 2012 ως το Δεκέμβρη του 2014; Γιατί προτίμησαν να κόψουν μισθούς, συντάξεις και να επιβάλουν νέους φόρους ενώ υπήρχαν τρόποι να αυξήσουν την εισπραξιμότητα του ΦΠΑ;

Η μόνη απάντηση που μπορεί να αντέξει στη λογική είναι η έλλειψη πολιτικής βούλησης να χτυπηθεί η φοροδιαφυγή και να πληρώσουν οι μόνιμοι φοροφυγάδες. Διότι πώς μπορεί να εξηγήσει κανείς τη μη εφαρμογή μέτρων που είχαν προταθεί με επίσημο τρόπο το 2012 και σήμερα, μετά την επιβολή ενός ακόμα επαχθούς μνημονίου, επαναφέρει ουσιαστικά η Κομισιόν με τα στοιχεία για την εισπραξιμότητα του ΦΠΑ στην Ελλάδα που έχει αποστείλει κι επεξεργάζεται για λογαριασμό του ελληνικού Δημοσίου το ΙΟΒΕ. 

“Εφικτή η αύξηση των εσόδων κατά 3 – 4 δισ.”

Το θέμα της εισπραξιμότητας του ΦΠΑ βρέθηκε πάνω στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης της κυβέρνησης Τσίπρα με τους πιστωτές, με τους τελευταίους να μην πείθονται από τις ελληνικές προτάσεις, πολλές από τις οποίες είχαν συμπεριληφθεί στην πρόταση νόμου του 2012. “Οι πιστωτές κάνουν τους υπολογισμούς βάσει των υπαρχουσών δομών και των ήδη εφαρμοζόμενων πρακτικών” εξηγεί στο koutipandoras.gr παράγοντας του υπουργείου Οικονομικών. 

Ο ίδιος παράγοντας θεωρεί πως με την ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία μέτρων σαν κι αυτά που περιείχε η πρόταση νόμου του 2012 είναι εφικτή η σημαντική βελτίωση της εισπραξιμότητας του ΦΠΑ. “Αν από κενό 40% που επισημαίνει τώρα η Κομισιόν φτάσουμε στον ευρωπαϊκό μέσο όρο, δηλαδή 20%, θα μιλάμε για 3 – 4 δισ. ευρώ το χρόνο”. Αν εξασφαλιστούν τα επιπλέον αυτά έσοδα προφανώς θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν στη συνεχή διαπραγμάτευση ως ισοδύναμο μέτρο προς αντικατάσταση ενός υφεσιακού ή κοινωνικά άδικου. 

Με αυτά τα δεδομένα, γίνεται σαφές πως αν η κυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου είχε αξιοποιήσει την πρόταση νόμου, η ιστορία ίσως είχε γραφτεί διαφορετικά. Πρόκειται για μία ακόμα πτυχή των μνημονίων που οδηγούν στο συμπέρασμα πως οι μνημονιακές κυβερνήσεις προτίμησαν σε πολλές φορές να κόψουν μισθούς, συντάξεις και δαπάνες για το κοινωνικό κράτος από το “στενοχωρήσουν” ορισμένους “φίλους” τους.