Αμφίπολη: Τι φανερώνουν στους αρχαιολόγους τα έως τώρα ευρήματα

Αν και τα μυστικά του μεγαλειώδους αρχαίου τάφου στην Αμφίπολη παραμένουν καλά κρυμμένα, οι αρχαιολόγοι ωστόσο, πλέον βρίσκονται μόλις μερικά μέτρα από την τρίτη και τελευταία όπως όλα δείχνουν είσοδο, αυτή που οδηγεί στον τελικό, τον νεκρικό θάλαμο.

Τα έως τώρα ευρήματα μιλούν και λένε πολλά στους ειδικούς που με την όποια πληροφόρηση έχουν, μπορούν να τα ερμηνεύσουν. Ο καθηγητής της Κλασσικής Αρχαιολογίας Π. Βαλαβάνης μιλώντας στον «Ελεύθερο Τύπο» διατυπώνει την άποψη ότι ακόμη έχουμε πολλά να δούμε.

Εκφράζει μάλιστα μια διαφορετική άποψη από αυτή που ακούσαμε για το ρόλο που έπαιζαν στο ταφικό μνημείο οι δύο κόρες, οι “Καρυάτιδες” όπως ονομάστηκαν λόγω των γνωστών γλυπτών στον ιερό βράχο της ακρόπολης των Αθηνών, κατά τον καθηγητή δεν είχαν ρόλο “φύλακα”, αυτόν λέει ο Π. Βαλαβάνης τον είχαν στην πρώτη είσοδο οι Σφίγγες. Αντίθετα, λέει ο κ. Βαλαβάνης οι δύο κόρες είχαν τα χέρια τους σε γωνία 90 μοιρών προς τα επάνω λειτουργώντας εκτός από διακοσμητικό στοιχείο και ως μέτρο στήριξης του θόλου του μνημείου. Παράλληλα, είχαν το συμβολικό χαρακτήρα ένδειξης ζωοποιού έκφρασης του νεκρού, όπως και στην περίπτωση του Ερεχθείου στην Αθήνα.

Κατά τον καθηγητή οι ενδείξεις που έχουμε ως σήμερα οδηγούν στο συμπέρασμα πως και τον επόμενο θάλαμο στην είσοδο του ταφικού θόλου αναμένεται να εντοπιστούν και νέα γλυπτά, αλλά πιθανότατα και όπως στους περισσότερους μακεδονικούς τάφους, ζωγραφιστός διάκοσμος. Ως προς τον “ένοικο” του αρχαίου τάφου ο κ. Βαλαβάνης τονίζει την ύπαρξη του λέοντα στην κορυφή του μνημείου που παραπέμπει σε πρόσωπο που απέδειξε την αξία του σε πόλεμο και έτσι δύσκολα θα εντοπιστούν ίχνη πως ανήκε σε γυναίκα. Φυσικά ο καθηγητής αποφεύγει να αναφερθεί σε ονόματα, πιθανολογεί ότι πρόκειται για ισχυρό αλλά και πλούσιο πρόσωπο, ωστόσο πολύ δύσκολα, λέει, θα μάθουμε καθώς είναι σπάνιες οι γραπτές αναφορές για το ποιος είναι ενταφιασμένος στους τάφους ενώ η ταυτοποίηση ενέχει πάντα μεγάλο ρίσκο.

Απίθανο να είναι “ένοικος” του τάφου ο Μέγας Αλέξανδρος, λέει μιλώντας στο «Έθνος» ο ομότιμος καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας, ακαδημαϊκός, Μιχάλης Τιβέριος, ενώ εκτιμά ότι δεν θα μπορούσε να φιλοξενεί την Ρωξάνη και τον γιο της Αλέξανδρο, καθώς για τον μεν πρώτο οι πηγές αναφέρουν ότι τάφηκε στην Αλεξάνδρεια για τον δε Αλέξανδρο Δ’ η ταφή του θα γινόταν στις Αιγές, στους τάφους των βασιλιάδων της Μακεδονίας.

“Η εμβληματική παρουσία του Λέοντα της Αμφίπολης δείχνει προς την κατεύθυνση κάποιου σημαντικού στρατηγού της εποχής, καθώς ο Λέων εκείνη την εποχή αποτελούσε σύμβολο της πολεμικής αρετής» λέει. Μεταξύ των ονομάτων που το τελευταίο διάστημα έχουν ακουστεί, ο κ. Τιβέριος ξεχωρίζει αυτό του Νέαρχου, αρχηγού του στόλου του Μεγάλου Αλεξάνδρου και παιδικού του φίλου. Οπως αναφέρει, ο Νέαρχος είχε στενούς δεσμούς με την Αμφίπολη, που ήταν η ναυτική βάση των Μακεδόνων, καθώς εκεί τον είχε εξορίσει ο Φίλιππος Β΄, μαζί με άλλους φίλος του Αλέξανδρου.

Μελετώντας τις φωτογραφίες που δίνει στη δημοσιότητα το υπουργείο Πολιτισμού, ο καθηγητής εκτιμά ότι ο τάφος μάλλον έχει συληθεί, «άλλωστε τα περισσότερα ταφικά μνημεία της Μακεδονίας έχουν συληθεί, ελάχιστα, όπως οι βασιλικοί τάφοι της Βεργίνας, έχουν μείνει ανέπαφα», ενώ συνιστά ψυχραιμία στις εκτιμήσεις, υπομονή και αυτοσυγκράτηση σε όλους και αναμένει με ενδιαφέρον τα αποτελέσματα της ανασκαφής.