Άλλη μια ειρηνευτική προσπάθεια του Ερντογάν

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης συναντήθηκε την Κυριακή στην Κωνσταντινούπολη, για τέταρτη κατά σειρά φορά στη διάρκεια της θητείας του με τον Τούρκο Πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν.

Κάθε φορά που συμβαίνει μια τέτοια συνάντηση κορυφής μεταξύ των δύο χωρών, καταγράφεται μια διάχυτη αισιοδοξία ότι κάτι καλό θα προκύψει. Παρά το γεγονός ότι η προηγούμενη εμπειρία δεν βοηθά στην εμπέδωση κλίματος αισιοδοξίας.

Για να θυμηθούμε την ιστορία, η πρώτη συνάντηση των δύο έγινε στη Νέα Υόρκη το Σεπτέμβριο του 2019, στο πλαίσιο της Γενικής Διάσκεψης του ΟΗΕ. Δεν πρόλαβαν να περάσουν δύο μήνες από την πρώτη αυτή συνάντηση, στην οποία είχε διαπιστωθεί πολύ καλό κλίμα για την επίλυση των Ελληνοτουρκικών ζητημάτων και η Τουρκία προχώρησε σε μια άκρως επιθετική, σε βάρος της Ελλάδας, κίνηση.

Υπέγραψε με τη Λιβύη το γνωστό σύμφωνο συνεργασίας, στο οποίο καταγράφονται για πρώτη φορά με επίσημο τρόπο οι προκλητικές διεκδικήσεις της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Το Μνημόνιο παραβιάζει το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας και αμφισβητεί τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα νότια της Κρήτης.

Στη συνέχεια, 3 μήνες μετά τη δεύτερη συνάντηση των δύο που έγινε στο Λονδίνο τον Δεκέμβριο του 2019, η Τουρκία εξαπέλυσε την γνωστή υβριδική επίθεση κατά της Ελλάδας στον Έβρο. Στην επίθεση αυτή η Τουρκία, με εμπροσθοφυλακή μετανάστες και εκμεταλλευόμενη το γεγονός ότι η ελληνική πλευρά δεν θα άνοιγε πυρ εναντίον αμάχων, επιχείρησε εισβολή στη συνοριακή γραμμή του Έβρου.

Η τρίτη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν άργησε να γίνει, κάτω από το βάρος της Τουρκικής αναθεωρητικής προκλητικότητας και των παραβιάσεων στο Αιγαίο. Έγινε 1,5 χρόνο μετά, τον Ιούνιο 2021, στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες, μετά από απαίτηση των ΗΠΑ και της Ε.Ε. για κατευνασμό της έντασης στο Αιγαίο. Στη συνάντηση «έσπασε ο πάγος», όπως γράφτηκε, μεταξύ των δύο πλευρών και καταγράφηκε για άλλη μια φορά καλό κλίμα. Ένα κλίμα που όμως δεν εμπόδισε την Τουρκία να συνεχίσει τις αναθεωρητικές της διεκδικήσεις στο Αιγαίο.

Η τελευταία συνάντηση έγινε κάτω από το βάρος της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία. Μιας εισβολής που άλλαξε τα δεδομένα στην περιοχή, καθώς η Τουρκία και η Ελλάδα τοποθετήθηκαν σε αυτήν με εντελώς διαφορετικό τρόπο.

Η Τουρκία, χώρα – μέλος του ΝΑΤΟ και αυτή, την ώρα που τα υπόλοιπα κράτη της Δύσης κλιμάκωναν τις κυρώσεις τους σε βάρος της Ρωσίας, αναγορεύτηκε σε αξιόπιστο και προνομιακό συνομιλητή και των δύο εμπόλεμων πλευρών. Εξασφαλίζοντας γι’ αυτό της τον ρόλο την αναγνώριση και τα ευμενή σχόλια τόσο της Ρωσίας, όσο όμως και των ΗΠΑ και της Ε.Ε..

Στο πλαίσιο της εκστρατείας ειρήνης που εξαπέλυσε η Τουρκία, φιλοξένησε στο έδαφός της την πρώτη επίσημη συνάντηση Ρωσίας – Ουκρανίας σε επίπεδο υπουργών των εξωτερικών. Μια συνάντηση η οποία αν και δεν φάνηκε να ανοίγει δρόμο για ειρήνη στην εμπόλεμη περιοχή, εντούτοις καταγράφεται διεθνώς ως σημαντική ειρηνευτική προσπάθεια για εξεύρεση λύσης και τερματισμό του πολέμου.

Κι ακόμη η Τουρκία, ευνοημένη από την απόφαση των ΗΠΑ να διακόψουν την κατασκευή του αγωγού EastMed που θα μετέφερε φυσικό αέριο από το Ισραήλ στην Ευρώπη μέσω Κύπρου και Ελλάδας, παρακάμπτοντας δηλαδή την Τουρκία, βρήκε την ευκαιρία να προσεγγίσει το Ισραήλ με σκοπό τον σχεδιασμό ενός αγωγού υπέρ των δικών της συμφερόντων, που αυτή τη φορά θα περνά από τη δική της επικράτεια.

Κάτω από αυτό το φως της πολυδιάστατης Τουρκικής δραστηριότητας, η οποία με αφορμή τον Ρωσο-Ουκρανικό πόλεμο και τα νέα γεωπολιτικά δεδομένα τοποθετήθηκε στο νέο χάρτη σαν δύναμη ειρήνης και διαλόγου, εξασφαλίζοντας για τον εαυτό της έναν νέο και αναβαθμισμένο γεωστρατηγικό ρόλο στην ευρύτερη περιοχή, έγινε η συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν.

Στη συνάντηση αυτή ο Έλληνας πρωθυπουργός πήγε έχοντας στις διπλωματικές του αποσκευές μια μονομερή απόφασή του να στείλει όπλα στην Ουκρανία, εμπλέκοντας για πρώτη φορά την Ελλάδα σε έναν πόλεμο τρίτων. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην αποστολή στρατιωτικού υλικού στην Ουκρανία προχώρησαν μόλις οι 10 από τις 27 χώρες της Ε.Ε., με τις υπόλοιπες να στέλνουν μόνον ανθρωπιστική βοήθεια.

Η απόφαση υπήρξε άκρως προβληματική όσον αφορά στα ευρύτερα συμφέροντα της χώρας, αφού στο ισοζύγιο κόστους και οφέλους που προκάλεσε, οι απώλειες από το γεγονός ότι η Ρωσία στράφηκε εναντίον μας βαραίνουν πολύ, αν και λόγω της σοβαρότητας των συνεπειών, δεν μπορούν ακόμη να εκτιμηθούν πλήρως.

Η απώλεια ενός μεγάλου και ισχυρού ιστορικού φίλου της Ελλάδας πάντως, είναι βέβαιο ότι μόνο δεινά θα φέρει στην προώθηση των ελληνικών συμφερόντων στην περιοχή.

Η προσωπική απόφαση του πρωθυπουργού να σταλεί στρατιωτικό υλικό στην Ουκρανία, για την οποία δεν ρωτήθηκε ούτε ο υπουργός των εξωτερικών του, σχολιάστηκε πολύ δυσμενώς στο εσωτερικό της χώρας, με τη μεγάλη πλειοψηφία της κοινής γνώμης να δηλώνει στις δημοσκοπήσεις αντίθετη με αυτήν.

Ο Τούρκος πρόεδρος, μια μέρα μετά τη συνάντηση Ρωσίας – Ουκρανίας στην Αττάλεια και λίγο πριν να συναντηθεί με τον Γερμανό καγκελάριο Σολτς, χρειάζονταν μια συνάντηση με τον Έλληνα γείτονα, για να καταδείξει το νέο ηγεμονικό του ρόλο που εγγυάται το διάλογο και την ειρήνη στην ευρύτερη περιοχή.

Όσο η Ελλάδα πήγαινε σε αυτές τις συναντήσεις με τον αέρα της χώρας που ασκούσε πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική και που εγγυόνταν την ειρήνη, είχε εκείνη το διπλωματικό πλεονέκτημα.

Τώρα οι ρόλοι αντιστράφηκαν. Η Τουρκία εμφανίζεται να εργάζεται για την ειρήνη στην περιοχή. Ενώ η Ελλάδα, στο ρόλο του «προκεχωρημένου φυλακίου της Δύσης» τον οποίο επέλεξε μόνος του ο πρωθυπουργός, έπαψε να αποτελεί μέρος της λύσης των προβλημάτων.

Στον πόλεμο των εντυπώσεων, η φωτογραφία που κυκλοφόρησε σε όλον τον κόσμο από τη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν στο Βόσπορο θα μπορούσε να έχει τον καθόλου κολακευτικό για τη χώρα μας τίτλο: «Άλλη μια ειρηνευτική προσπάθεια του Τούρκου προέδρου». Σε κάθε περίπτωση, οι διμερείς συναντήσεις Ελλάδας – Τουρκίας αποτελούν εγγύηση για την ειρηνική επίλυση των ελληνοτουρκικών ζητημάτων και πρέπει να συνεχιστούν.

Για την προώθηση των εθνικών μας θεμάτων όμως, δεν αρκούν οι συναντήσεις. Χρειάζεται και η προηγούμενη άσκηση κατάλληλης εξωτερικής πολιτικής που θα μας φέρει σε περισσότερο ή σε λιγότερο ευνοϊκή, ανάλογα με την περίπτωση, θέση σε σχέση με την Τουρκία.

Πηγή: TVXS

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr