Αλκοολισμός και ποδόσφαιρο: Σώζοντας ανθρώπους πριν πηδήξουν από τη γέφυρα

Ο αλκοολισμός στο σύγχρονο ποδόσφαιρο

Έρευνα του 2013 σε δείγμα 607 εν ενεργεία και 219 παλαίμαχων ποδοσφαιριστών, κατέληξε ότι το 9% από τους νυν και το 25% από τους πρώην, κάνουν κατάχρηση αλκοόλ. Αυτό, φυσικά, σπάνια έρχεται μόνο του. Συνδυάζεται με συμπτώματα που δείχνουν κατάθλιψη ή έντονο άγχος. Οι έρευνες που ακολούθησαν υποστήριξαν τα ευρήματα, ενώ το 2017, μια νέα μελέτη σε δείγμα 262 ποδοσφαιριστών, έδειξε ότι οι παίκτες που έχουν υποστεί κάποιον τραυματισμό είναι από δύο έως επτά φορές πιθανότερο να εμφανίσουν συμπτώματα που σχετίζονται με την ψυχική υγεία. Ο αριθμός των ποδοσφαιριστών διπλασιάστηκε μέσα στην περίοδο της καραντίνας του κορονοϊού.

Αρκετοί επαγγελματίες ποδοσφαιριστές έχουν δει το αλκοόλ να καταλαμβάνει όλο και μεγαλύτερο κομμάτι του εαυτού τους. Εκείνοι που τερματίζουν την καριέρα τους και βρίσκονται αντιμέτωποι με μια νέα πραγματικότητα, για την οποία δεν είναι προετοιμασμένοι, μοιάζουν περισσότερο ευάλωτοι. Τα τελευταία χρόνια γίνεται συστηματική προσπάθεια από τα σωματεία παικτών υπό την ομπρέλα της FIFPRO, του Παγκόσμιου Συνδέσμου Επαγγελματιών Ποδοσφαιριστών, προκειμένου οι παίκτες να είναι όσο το δυνατόν πιο έτοιμοι για τη μετάβαση. Παρόλα αυτά όμως το κενό παραμένει. Και τελικά, μολονότι δεν ζούμε στις εποχές όπου οι παίκτες κάπνιζαν στον πάγκο ή έπιναν χωρίς όριο μετά τους αγώνες, ο εφιάλτης του αλκοολισμού παραμένει στο όμορφο παιχνίδι. Ίσως καλύτερα καμουφλαρισμένος, όμως είναι εκεί. 

Υπάρχουν κατά καιρούς περιστατικά που το αποδεικνύουν, ακόμα και στο υψηλότερο επίπεδο. Στην Αγγλία, για παράδειγμα, ο πρώην μέσος της Έβερτον, Ντάρον Γκίμπσον έπεσε πάνω σε παρκαρισμένα αυτοκίνητα την ημέρα του Αγίου Πατρικίου. Το ποσοστό αλκοόλ στο αίμα του ήταν τρεις φορές πάνω από το επιτρεπόμενο όριο. Στη δίκη παραδέχθηκε ότι είχε κάνει χρήση υπνωτικών χαπιών, τα οποία είχε αναμείξει με βότκα, για να καταφέρει να ανταποκριθεί στα προσωπικά του προβλήματα. O Γουέιν Ρούνεϊ έχασε την άδεια οδήγησης για δύο χρόνια, αφού παραδέχθηκε ότι οδήγησε μεθυσμένος τουλάχιστον τρεις φορές. Παίκτες-θρύλοι, όπως ο Τζορτζ Μπεστ, ο Πολ Γκασκόιν και ο Τόνι Άνταμς αντιμετώπισαν σοβαρά προβλήματα, με τον πρώτο να πεθαίνει από προβλήματα που προέκυψαν από την υπερκατανάλωση.

Ποτό με τη νομιμοποίηση της ομάδας και του προπονητή

O Κίρον Μπρέιντι είναι πια 48 ετών. Αγωνίστηκε για τέσσερα χρόνια στην αγγλική Σάντερλαντ και αναγκάστηκε να σταματήσει πρόωρα την μπάλα λόγω μιας σπάνιας αγγειακής πάθησης, η οποία ξεκίνησε από έντονους πόνους στα πόδια. Το αλκοόλ έγινε το καταφύγιό του. Σε συνέντευξή του στο the Athletic, θυμάται πώς ξεκίνησε να πίνει. Ήταν Μάιος του 1999, όταν η ομάδα είχε προκριθεί στον τελικό ανόδου της Second Division, την τωρινή Championship. «Ταξιδέψαμε στη Μινόρκα για ένα τριήμερο διάλειμμα. Ο τελικός ήταν προγραμματισμένος να γίνει στο Γουέμπλεϊ δέκα μέρες μετά. ήμουν στην πρώτη ομάδα για σχεδόν όλη τη σεζόν και παρότι πηγαίναμε για χαλάρωση, η αφέλεια του 18χρονου μυαλού μου τότε πίστευε ότι πάμε και για προπόνηση. Είχαμε το σημαντικότερο ματς της σεζόν μπροστά μας. Μας επέτρεψαν μερικές μπύρες στο αεροπλάνο και μετά πήγαμε σε παμπ το βράδυ. Ξύπνησα το πρωί του Σαββάτου περιμένοντας να έχω τα προπονητικά ρούχα στο δωμάτιο που μοιραζόμουν με έναν ακόμα νεαρό παίκτη και ότι θα βγούμε έξω να δουλέψουμε. Ήταν 9.30 και κοίταξα από το μπαλκόνι του δωματίου μου. Ένα μεγάλο γκρουπ παικτών κάθονταν γύρω από την πισίνα. Ξεκίνησαν να πίνουν και πάλι. Πήγα κάτω για να βρεθούμε μαζί. Ήμασταν εκεί για τρεις μέρες και τρεις νύχτες και πίναμε σχεδόν κάθε στιγμή. Δεν ήταν ένας παίκτης μεμονωμένα, αλλά οι περισσότεροι. Η Σάντερλαντ ήταν η μοναδική ομάδα που το έκανε τότε. Στα 18 μου, δεν ένιωθα άνετα να πάω στον προπονητή και να του πω “εγώ θα πάω για τρέξιμο”. Αισθανόσουν ότι ο προπονητής ήξερε πως η ομάδα εξελισσόταν καλύτερα, συμπεριλαμβανομένης της σύσφιξης των σχέσεων μέσω του ποτού». Ο τρόπος προσέγγισης μοιάζει ίσως αδιανόητος για ένα επαγγελματικό κλαμπ με τα σημερινά πρότυπα, όμως είναι πέρα για πέρα αληθινός.

Όταν επέστρεψαν, έμενε μια βδομάδα για το ματς. Η Σάντερλαντ έχασε από τη Σουίντον, όμως τελικά πήρε την άνοδο λόγω εμπλοκής της αντιπάλου σε σκάνδαλο. Ο Μπρέιντι έπαιξε 14 ματς στην πρώτη κατηγορία, οι «Μαύρες Γάτες» υποβιβάστηκαν και τον Μάιο ακολούθησε ταξίδι στην Ίμπιθα. «Ήταν μια εβδομάδα ατελείωτου ποτού», λέει ο ίδιος, με τη συνήθεια να επαναλαμβάνεται και την επόμενη χρονιά, αμέσως μετά την ήττα στον τελικό του Κυπέλλου από τη Λίβερπουλ. «Αν παρατηρούσες ως τρίτος τη συμπεριφορά των παικτών της Σάντερλαντ, δεν θα σε παρεξηγούσε κανείς αν πίστευες ότι είμαστε αλκοολικοί», παραδέχεται. Όταν η καριέρα του τελείωσε άδοξα στα 21, οι καταχρήσεις συνεχίστηκαν, όμως για τον ίδιο ήταν απλά η αφορμή. «Δεν πιστεύω ότι έγινα αλκοολικός επειδή έπινα πολύ. Αντίθετα, έπινα πολύ επειδή είμαι αλκοολικός. Η σκέψη του αλκοολισμού υπήρξε πριν αρχίσω να πίνω με ρυθμό που με κατέστρεψε. Ναι, τα όνειρά μου ναυάγησαν, αλλά δεν είμαι γι’ αυτό αλκοολικός».

Ο επαγγελματισμός δεν εξαφάνισε τον αλκοολισμό

Σήμερα, δεν υπάρχουν ομάδες που να ακολουθούν τακτικές με εκείνη της Σάντερλαντ στις αρχές των 90ς. Όμως ο Μπρέιντι πιστεύει ότι αυτό βοηθάει απλά περισσότερες περιπτώσεις με θέματα αλκοολισμού να μένουν θαμμένες. «Υπάρχουν σημερινοί ποδοσφαιριστές που τους βλέπω και σκέφτομαι ότι ίσως είναι αλκοολικοί. Σε δέκα χρόνια θα γίνει γνωστό ότι ένας-δυο σουπερστάρ του σημερινού ποδοσφαίρου είναι αλκοολικοί. Ακόμα κι αν κατάφεραν να το καταπιέσουν όσο έπαιζαν ακόμα. Στην κουλτούρα των Βρετανών και των Ιρλανδών παικτών υπάρχει ακόμα αυτή η ιδέα, ότι ο καλύτερος τρόπος για να χαλαρώσεις και να ελαφρύνεις την πίεση είναι να βγεις έξω και να πνίξεις τον εαυτό σου στο ποτό. Μέσα σε κάθε περιβάλλον αποδυτηρίων, οι άνθρωποι τείνουν να πλησιάσουν παρέες που αναγνωρίζουν κουλτούρες και συμπεριφορές κοντά στη δική τους».

Ο Μπρέιντι κατάφερε να βγει από την κόλαση το 2009. Επανενώθηκε με την οικογένειά του και αποφάσισε να βοηθήσει άλλους ανθρώπους να κάνουν το ίδιο. «Είναι οι άνθρωποι με τους οποίους ζεις, οι οποίοι υποφέρουν περισσότερο. Οι αγαπημένοι σου σε παρακολουθούν να αυτοκτονείς σε επεισόδια. Ο αλκοολισμός είναι απαίσιος και έχει υπομονή. Περιμένει υπομονετικά για μια δυσκολία, για να αντιληφθεί μια στιγμή αδυναμίας. Ίσως ξυπνήσεις ένα πρωί χωρίς πρόθεση να πιείς και το επόμενο να σηκωθείς και να αναρωτιέσαι πώς σου συνέβη ξανά». Παραδέχεται πως έγινε αυτοκτονικός. Κι όλο αυτό δημιούργησε έναν φαύλο κύκλο. «Ο μόνος τρόπος για να ξεφύγω από τις σκέψεις αυτοκτονίας ήταν να πιώ. Νομίζω πως δεν υπάρχει καλύτερο παράδειγμα παράνοιας. Δεν ήθελα να πεθάνω, αλλά συνέχιζα να κάνω το ίδιο πράγμα που με έκανε αυτοκτονικό». Πριν από λίγους μήνες, προσεγγίστηκε από την SP Bespoke, η οποία παρέχει συμβουλές και καθοδήγηση για κάθε είδους εθισμό. Είχε βρει επιτέλους το όχημα για να χρησιμοποιήσει τις δικές του εμπειρίες, προκειμένου να προστατέψει άλλους, καθώς στη νέα του δουλειά συνάντησε συνεργάτες που αντιμετωπίζουν το θέμα με μια ολιστική προσέγγιση. Στόχος εκείνων που τον προσέγγισαν, ήταν να αναλάβει κυρίως ανθρώπους από τον χώρο του αθλητισμού. Και όπως αποδείχθηκε, υπάρχουν πολλοί. «Υπάρχει ένας πολύ μεγάλος αριθμός πρώην παικτών, γύρω στα 40, που αντιμετωπίζουν προβλήματα σχετικά με τη σχέση τους με το αλκοόλ ή που είναι ήδη εθισμένοι. Ο Νιλ Ράντοκ (σ.σ πρώην ποδοσφαιριστής της Λίβερπουλ) μίλησε γι’ αυτό αρκετά χρόνια πριν: Χάνεις όλη την αδρεναλίνη που έρχεται με την προετοιμασία για έναν αγώνα, τον ίδιο τον αγώνα και τα όσα ακολουθούν. Έπειτα, προσπαθείς να το αντικαταστήσεις και στρέφεσαι στο αλκοόλ. Αρκετοί πρώην παίκτες που δεν έχουν τόσα πολλά να κάνουν αλλά διαθέτουν χρήματα, ξεκινούν να πίνουν για να νιώσουν ξανά αυτό το συναίσθημα ή για παρηγοριά», υποστηρίζει, εκφράζοντας τη γνώμη ότι τα Media αντιμετωπίζουν τους νυν ή πρώην αθλητές που εθίζονται στο αλκοόλ μειωτικά, επιδεινώνοντας το πρόβλημα. Παράλληλα, αρκετοί ειδικής ψυχικής υγείας, συχνά υποτιμούν τον αλκοολισμό.

«Κατάφερα να πείσω πάνω από ένα άτομο να μην πηδήξει από τη γέφυρα. Έπειτα, τους βλέπεις μια εβδομάδα αργότερα σε μια ομαδική συνεδρία και είναι γεμάτοι ευγνωμοσύνη. Με κάνει να θέλω να κλάψω κάποιες φορές και, ευτυχώς, αυτοί οι άνθρωποι συνεχίζουν να είναι καλά μέχρι σήμερα». To συναίσθημα της σωτηρίας μιας ζωής και μιας οικογένειας, μετρά απείρως περισσότερο από την καριέρα που θα μπορούσε να κάνει…