Αλέκος Παπαδάτος: Ο παραμυθάς των μεγάλων

Για το Ελληνικό κόμιξ, το animation στην Ελλάδα, το σποτ που έφτιαξε για το «HotDoc» αλλά και το νέο του βιβλίο, «Δημοκρατία» μίλησε ο γνωστός εικονογράφος του «Logicomix», Αλέκος Παπαδάτος στο «koutipandoras.gr».

Μπορεί στην οικογένεια του να είχαν όλοι το μικρόβιο του σχεδίου αλλά ο ίδιος επηρεασμένος από τον Μίκυ Μάους, τον Αστερίξ, τον Μικρό Ήρωα και τον Τεν Τεν ήταν ο μόνος που ακολούθησε το σχέδιο επαγγελματικά. Αμέσως μετά τις σπουδές του στα οικονομικά –τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Γαλλία- άρχισε να ασχολείται με την μεγάλη του αγάπη, το σχέδιο, το οποίο όπως λέει ο ίδιος, «είναι μια δουλειά μοναχική αλλά με μεγάλες χαρές».

«Logicomix» δεν σας φόβισε το να βγάλετε ένα τόσο ιδιαίτερο βιβλίο, το οποίο είναι κόμιξ και ασχολείται με τα μαθηματικά σ’ ένα κοινό όπως το ελληνικό το οποίο δεν ήταν εξοικειωμένο με τέτοια θέματα;»

«Μας φόβισε, όχι τόσο όσο τους συγγραφείς, τον Απόστολο Δοξιάδη και τον Χρήστο Παπαδημητρίου. Ηθελαν αυτή την ιστορία να την κάνουν πιο γνωστή στο κοινό χωρίς να εκλαϊκεύουν τις επιστημονικές της αναφορές. Ουσιαστικά είναι μια ιστορία ανθρώπων με τις ιδέες τους, τα πάθη τους και τον αγώνα τους να αγγίξουν το φως της αλήθειας. Ενώ φοβόμασταν πως θα το αγαπούσαν μόνο οι διανοούμενοι τελικά το βιβλίο το αγάπησαν όλοι! Ο καθένας βλέπει τα δικά του εκεί μέσα. Το σενάριο ήταν εξαιρετικό – και πολύ εμπνευστικό για να το σχεδιάσω.

Εσείς τι αγαπήσατε στο «Logicomix»;

Πολλά πράγματα, πρωταρχικά την ίδια την εμπειρία του να σχεδιάζεις ένα “μεγάλο” κόμικ! Τους χαρακτήρες βέβαια,που ήταν τόσο ζωντανοί. Το να μάθεις να τους σχεδιάζεις σωστά, να βγάζεις τα συναισθήματα τους, τις αντιδράσεις τους, τις κρυφές στιγμές τους. Μεγάλο ενδιαφέρον είχε το ότι η ιστορία κάλυπτε διαφορετικές χρονικές περιόδους.

Τα κόμιξ στην Ελλάδα παλαιότερα είχαν τον Μπλεκ, τον Λούκι Λουκ αλλά και τον Τιραμόλα. Στη συνέχεια πήραν την μορφή των σούπερ- ηρώων,τερατόμορφων ηρώων και μάνγκα. Στις μέρες μας το κόμικ παίρνει πιο λογοτεχνική μορφή και επιστρέφουν δυναμικά μαγνητίζοντας παλιούς θαυμαστές του. Πως το ερμηνεύεται εσείς;

«Περίπου στη δεκαετία του 80 εμφανίστηκε και σε εμπορική κλίμακα το graphic novel, το “εικονογραφημένο ως κόμικ” μυθιστόρημα. Εχει το χαρακτηριστικό ότι μπορεί να πιαστεί με πιο ανθρώπινες ιστορίες που μπαίνουν βαθειά στην πραγματικότητά μας. Αυτό ξεκίνησε από την Αμερική από τον Will Eisner αν δεν κάνω λάθος. Οι Ευρωπαίοι ακολούθησαν. Τα graphic novels τα διάβαζαν και άνθρωποι που δεν διάβαζαν ποτέ κόμιξ. Το graphic novel, το φτιαγμένο με μεράκι και τέχνη το απολαμβάνεις όπως μία καλή κινηματογραφική ταινία κι ακόμη περισσότερο! Σήμερα έχουμε πολλούς νέους που σχεδιάζουν κόμιξ τέτοιου φορμά, δηλαδή graphic novel, οι εκδότες τα έχουν υποδεχθεί με χαρά κι έτσι έχουμε αυτή την άνθιση, παρόλο που είναι μια δημιουργική διαδικασία κοπιώδης και αργή. Στην Ελλάδα εισάγονται και μεταφράζονται αρκετά κόμιξ τέτοιου. Οι υπερήρωες και τα manga έχουν δίπλα τους πλέον το Maus, το Persepolis, τα έργα του Joe Sacco, τον Castro κτλ »
«Αυτή τη στιγμή έχουμε το φαινόμενο που δεν το είχαμε πριν 10 χρόνια. Έχουμε εκδοτικούς οίκους που εκδίδουν μόνο κόμιξ και κατά κύριο λόγο ελλήνων σχεδιαστών όπως η «Jemma press» του Λευτέρη Σταυριανού κα με πολύ κόπο και πολύ στρες αλλά σιγά σιγά θα βλέπουμε και graphic novels ελλήνων να εκδίδονται στην Ελλάδα»

Πιστεύεται πως έχει μέλλον το graphic novel στην Ελλάδα;

«Αυτή τη στιγμή έχουμε εκδοτικούς οίκους που εκδίδουν μόνο κόμιξ και κατά βάση ελλήνων δημιουργών όπως η «Jemma Press» του Λευτέρη Σταυριανού. H δουλειά τους έχει κόπο και πολύ στρες αλλά σιγά σιγά θα βλέπουμε και μεγάλα graphic novels ελλήνων να εκδίδονται στην Ελλάδα. Δεν είναι θέμα ποσοτικό, απλώς είναι ένα νέο σχετικά είδος που προσφέρει τη δυνατότητα να εξερευνηθούν περιοχές που ως τώρα δεν προσεγγίζαμε.»

Στο εξωτερικό έχουμε δεκάδες animation τα οποία τα παρακολουθούν φανατικά τόσο στο εξωτερικό όσο και στην Ελλάδα. Πέρσι είχαμε την πρώτη Ελληνική απόπειρα στην τηλεόραση για animation με το «Ουκ αν λάβεις παρά του μη έχοντος» το οποίο επίσης έκανε καλή εντύπωση στο κοινό. Ξεκινάει λοιπόν μία νέα εποχή;
«Το animation έχει το μειονέκτημα ότι είναι ακριβό. Οταν αποφασίσεις να φτιάξεις ένα μεγάλου μήκους πρέπει να είσαι σίγουρος πως αυτά τα χρήματα θα τα πάρεις πίσω. Αυτός που έχει πρόσβαση στις αίθουσες, τα κανάλια κτλ μπορεί να συγκεντρώσει χρήματα για να φτιάξει κάτι τέτοιου μεγέθους. Και είναι πολλοί που το κάνουν και ιδιαίτερα στην Ευρώπη που έχει ξεφύγει από το Χολυγουντιανό design. Αυτή η δουλειά θέλει και πάρα πολύ χρόνο.. Όταν ξεκινάς κάτι τέτοιο λοιπόν πρέπει να το προγραμματίσεις να το παρουσιάσεις μετά από 2-3 χρόνια! Στην δική μας περίπτωση, το «Ουκ αν λάβεις παρά του μη έχοντος» ξεκίνησε πολύ καλά, πολύ δυναμικά, αλλά κάποια στιγμή το κανάλι πείναγε για περισσότερο υλικό, και τα συνεργεία της Ελλάδας δεν κατάφεραν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του. Θέλει άπειρες ώρες, θα έπρεπε να είναι οι τριπλάσιοι σεναριογράφοι, δεκαπλάσιοι καλλιτέχνες και να πλαισιώνονται από μία παραγωγή πολύ δυτικού τύπου, Γερμανική αν θέλετε! Αλλά είναι μία αρχή και ενδεχομένως τώρα με τις τεχνολογίες που προχωράνε να πέσουν τουλάχιστον τα κόστη και να ξεκινήσει μέσα στα επόμενα 5-10 χρόνια μία πιο μεγάλη παραγωγή animation στην χώρα μας!»

Σχεδιάσατε όμως και το σποτάκι για το «HotDoc» το περιοδικό που ετοιμάζει η ομάδα της εκπομπής «Το Κουτί της Πανδώρας» πως σας φάνηκε η εμπειρία;

«Ήταν μία πολύ αστεία στιγμή γιατί τρωγόμουν να κάνω ένα μικρό animation. Το να κάνεις ένα animation σε μικρά format όπως αυτό για το συγκεκριμένο σποτάκι είναι πάντα μια χ αρά. Όταν ήρθε ο Κώστας (σσ. Βαξεβάνης) με την ιδέα, με την ανάγκη να γίνει θέαμα αυτό το υλικό του, αμέσως τσίμπησα. Επρεπε να έχει χιούμορ και ταυτόχρονα να προσαρμοστεί σ’ ένα περιβάλλον πολύ βαρύ, όπως αυτό που ζούμε. Έπρεπε να σπρώξουμε το χιούμορ πέρα από τα φυσιολογικά. Η μεγαλύτερη πρόκληση ήταν η καρικατούρα του Κώστα Βαξεβάνη. Αφού ξεπέρασα αυτόν τον σκόπελο, όλα τα άλλα ήταν θέμα του σωστού storyboard και σωστού timing. Συνεργάστηκα με τον φίλο animator Δημήτρη Καρατζαφέρη.»

Αυτή την περίοδο όμως ετοιμάζεται και το νέο σας βιβλίο, το οποίο θα έχει τίτλο «Δημοκρατία».

«Σ’ αυτό το βιβλίο συνεργάζομαι με το συγγραφέα Αβραάμ Κάουα και με την σύζυγό μου, Annie Di Donna. Και αυτό είναι “ιστορικό”. Είναι εμπνευσμένο από τα γεγονότα που οδήγησαν στη γένηση της δημοκρατίας στην αρχαία Ελλάδα. Είναι ένα κομμάτι της ιστορίας αρκετά σκοτεινό, αλλά το αγνοούμε κυρίως γιατί είμαστε στραμμένοι στον Χρυσό Αιώνα του Περικλή, του Πελοποννησιακού πολέμου και των μεγάλων θαυμάτων της Δημοκρατίας. Όμως τι έγινε πριν από αυτό; πως φτάσαμε εκεί; Πολλά χρόνια πριν τους Μηδικούς πολέμους, ο λαός της Αθήνας κουρασμένος από τους τυρράνους και τους ολιγαρχικούς εξεγέρθηκε για περισσότερη δικαιοσύνη και περισσότερα δικαιώματα, αλλά το τελικό σχέδιο ήταν ενός αριστοκράτη. Του Κλεισθένη -ο οποίος με τις μεταρρυθμίσεις του έφερε ένα πολιτικό σύστημα τόσο άρτιο, τόσο πρωτότυπο, τόσο αντιπροσωπευτικό που ποτέ ο άνθρωπος δεν είχε γνωρίσει. Ηταν μια καλή στιγμή όπου ελίτ και λαός (κυρίως η μεσαία τάξη της εποχής) συντονίστηκαν εκατό τοις εκατό. Λέγεται ότι στην ουσία του το σύστημα αυτό δεν άλλαξε μέχρι την υποταγή της Ελλάδας από τους Ρωμαίους. Το κεντρικό σημείο αυτής της υπόθεσης είναι μία εξέγερση που έγινε εναντίον των ολιγαρχικών, οι οποίοι ήθελαν να καταλύσουν τη βουλή. Ηταν μία εξέγερση που μοιάζει σε πολλά με την Γαλλική Επανάσταση (χωρίς τον τρόμο και τα ποτάμια αίματος), οι Αθηναίοι βγήκαν στους δρόμους, έδιωξαν τους ολιγαρχικούς και κάλεσαν τον Κλεισθένη από την εξορία. Αυτό όλο είναι παρουσιασμένο μέσα από τα μάτια ενός επινοημένου χαρακτήρα, του Λέανδρου, ο οποίος ζει αυτά τα γεγονότα από την δική του σκοπιά , του λαϊκού ανθρώπου. Ο Λέανδρος στην ιστορία μας συναντά τον Κλεισθένη και μαθαίνει απ’ αυτόν

Πότε να περιμένουμε τη «Δημοκρατία» να κυκλοφορήσει;

«Η παραγωγή θα ολοκληρωθεί γύρω στα μέσα του 2013. είναι ένα βιβλίο το οποίο θα έχει περίπου 200 σελίδες full εικονογραφημένο. Το σενάριο έχει τελειώσει και τώρα ξεκινάει η εικονογράφηση που είναι και το πιο αργό κομμάτι.»