Ακρόπολη: Τσιμέντωμα με ανάθεση σε ιδιώτες και χωρίς διάλογο

Συνεπής στην κυβερνητική αντίληψη “τσιμέντο να γίνει”, που βρίσκει πολιτική εφαρμογή τους τελευταίους μήνες με δυσοίωνες προοπτικές για τη διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς, το υπουργείο Πολιτισμού προχώρησε σε μια ευρείας επέμβαση στην Ακρόπολη, το εμβληματικό μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς.

Αφού για τη συντήρησή του απευθύνθηκε σε ιδιώτες, ομολογώντας ουσιαστικά ότι το ελληνικό κράτος αδυνατεί να φροντίσει το μοναδικό στον κόσμο μνημείο του, δεν δίστασε να λοιδορήσει την ελληνική κοινωνία, που ξεσηκώθηκε μόλις είδε τις πρώτες φωτογραφίες από την επέμβαση στον Ιερό Βράχο, χρησιμοποιώντας μάλιστα ως πρόσχημα τους ανάπηρους συμπολίτες μας και επισκέπτες του μνημείου απ’ όλο τον κόσμο.

Αυτοψία ΣΥΡΙΖΑ και Ανοιχτής Πόλης

Όπως άλλωστε διαπίστωσε το κλιμάκιο του ΣΥΡΙΖΑ, αποτελούμενο από την τομεάρχη Πολιτισμού Σία Αναγνωστοπούλου, τον αναπληρωτή τομεάρχη Πάνο Σκουρολιάκο, τον πρώην υφυπουργό Πολιτισμού Κώστα Στρατή, τον συν-συντονιστή του Τμήματος Αναπηρικής Πολιτικής Αντώνη Ρέλλα και την δημοτική σύμβουλο της Ανοιχτής Πόλης Έφη Γιαννοπούλου, στην αυτοψία που πραγματοποίησε χθες το μεσημέρι στην Ακρόπολη μετά τον σάλο που δημιουργήθηκε, η επέμβαση που έγινε στο μνημείο με αφορμή την προσβασιμότητα των αναπήρων είναι πολύ ευρύτερης κλίμακας, έγινε εσπευσμένα, όπως παραδέχτηκε και ο ίδιος ο πρόεδρος της Επιτροπής Ακροπόλεως, και επιπλέον έγινε χωρίς δημόσια διαβούλευση και επιστημονικό διάλογο, χωρίς ενημέρωση των πολιτών και χωρίς να γνωρίζει κανείς τι θα υλοποιηθεί και σε ποιες φάσεις.

Όπως αναφέρει η Σία Αναγνωστοπούλου, τομεάρχης Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ, “είδαμε ένα τμήμα της διαδρομής από την Παναθηναϊκή οδό, από τα Προπύλαια στον Παρθενώνα, και μετά την κατασκευή για το αναβατόριο. Το πρώτο που έχουμε να πούμε είναι ότι είναι μια παρέμβαση πολύ μεγαλύτερη απ’ αυτή που αφορά τις διαδρομές για την προσβασιμότητα των αναπήρων και εμποδιζόμενων ατόμων. Ο καθηγητής Κορρές άλλωστε, τον οποίο ευχαριστούμε για την ξενάγηση, μας εξήγησε ότι, με αφορμή τη προσβασιμότητα των αναπήρων, επέσπευσαν τη μεγαλύτερη παρέμβαση στον χώρο. Αν καταλάβαμε καλά, οι παρεμβάσεις θα διευρυνθούν” επισημαίνει η τομεάρχης.

Προσθέτει δε ότι “το πρόβλημα που τίθεται για μας είναι αφενός η έλλειψη ενημέρωσης γι’ αυτήν την ευρύτερη παρέμβαση. Από το υπουργείο γνωρίζαμε για προσβασιμότητα ανάπηρων ατόμων, δεν γνωρίζαμε για τις περαιτέρω παρεμβάσεις, οι οποίες, όπως μας είπε ο Μ. Κορρές, θα ολοκληρώνονταν το 2025.  Όταν γίνονται παρεμβάσεις στο πιο εμβληματικό μνημείο της ανθρωπότητας, εύλογα διατυπώνονται κάποιες απορίες. Γιατί επίσπευση χωρίς ενημέρωση; Και κυρίως όταν οι πολίτες αντιδρούν για τις επεμβάσεις η απάντηση της υπουργού δεν μπορεί να είναι ειρωνική και προσβλητική”.

Αναγνωστοπούλου: Διεκδικούμε τον διάλογο

Ο ΣΥΡΙΖΑ, υπογραμμίζει η Σία Αναγνωστοπούλου “δεν επιδιώκει να παρέμβει στην επιστημονική συζήτηση για το έργο. Είναι υποχρέωσή του όμως να διεκδικήσει τον δημοκρατικό διάλογο σε ό,τι αφορά τη διαχείριση και την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς. Είναι συνταγματικό δικαίωμα και καθήκον των πολιτών να εκφράζουν την άποψή τους σε ό,τι αφορά την πολιτιστική κληρονομιά. Για τον ΣΥΡΙΖΑ αυτή η ανοιχτή δημοκρατική συζήτηση με τους πολίτες, που προϋποθέτει ενημέρωσή τους, συνιστά μια επιβεβλημένη δημοκρατική διαδικασία.

Η υπουργός είπε ότι πρέπει να σεβόμαστε την άποψη των επιστημόνων. Η ίδια όμως αδιαφόρησε απολύτως για την άποψη και την αντίδραση επιστημόνων εγνωσμένου κύρους σε ό,τι αφορά τις αρχαιότητες του μετρό Θεσσαλονίκης”.

Άλλωστε, επισημαίνει η Σία Αναγνωστοπούλου, “ο κ. Κορρές, όταν του έθεσα το ερώτημα για τις αρχαιότητες της Θεσσαλονίκης, είπε ότι αυτός αρχικά είχε διαφωνήσει με την απόσπαση και είχε προτείνει την αλλαγή όδευσης του μετρό. Η κ. υπουργός για τις αρχαιότητες του μετρό Θεσσαλονίκης, αντί να ακούσει τους επιστήμονες, προχώρησε ένα βήμα παραπέρα. Σε μία κίνηση που συνιστά θεσμική εκτροπή: επισκέφθηκε την πρόεδρο του ΣτΕ μία εβδομάδα πριν να εκδικαστεί η προσφυγή των φορέων εναντίον της απόφασης για την απόσπαση”.

Σκουρολιάκος: Θέματα ουσίας και δημοκρατίας

Από την πλευρά του ο Πάνος Σκουρολιάκος, αναπληρωτής τομεάρχης Πολιτισμού, μας μεταφέρει ότι:

“Αυτό που είδαμε ήταν η επίστρωση μεγάλων διαδρόμων που δεν ταιριάζουν με το πολιτισμικό φορτίο του χώρου. Δυστυχώς η πληροφόρηση που είχαμε ήταν από έναν και μόνο επιστήμονα. Υπάρχουν δύο θέματα ουσίας και δημοκρατίας. Πρώτον περιμέναμε να έχει γίνει μια ευρύτερη διαβούλευση, όπου και άλλοι επιστήμονες θα συνεισέφεραν με τις απόψεις τους, και δεύτερον, παρότι το έργο προτάσσει τη διευκόλυνση της πρόσβασης των ατόμων με αναπηρία, το υπουργείο και οι αρμόδιοι δεν μίλησαν με κανέναν εκπρόσωπο του κινήματος αυτού και απαξίωσαν την οποιαδήποτε σημαντική συνεισφορά που θα είχαν να προσφέρουν”.

Στρατής: Με μελέτες εικοσαετίας

Ο πρ. υφυπουργός Πολιτισμού Κώστας Στρατής υπογραμμίζει ότι το έργο “με αφορμή την προσβασιμότητα ανάπηρων και εμποδιζόμενων επισκεπτών ξεκίνησε η πρώτη φάση μιας ευρύτερης παρέμβασης για τη διαμόρφωση των επιφανειών της Ακρόπολης.

Ως σχεδιασμός και υλοποίηση δεν έχει να κάνει με τους ανάπηρους και εμποδιζόμενους επισκέπτες αλλά βασίζεται σε παλαιότερες προ εικοσαετίας θεωρητικές προτάσεις για την αποκατάσταση των ιδεατών αρχαίων επιπέδων. Χωρίς διαβούλευση για την εξέταση διαφορετικών προσεγγίσεων ή για ενδεχόμενη επικαιροποίηση σύμφωνα με τη σημερινή οπτική. Εσπευσμένα σε σχέση με αυτό που ήταν προγραμματισμένο, ενώ τα αναστηλωτικά προγράμματα συνεχίζονται, με αποτέλεσμα να προκύπτουν βαριές τεχνικές λύσεις ώστε να αντέχουν τη χρήση εργοταξίου. Πρόκειται για μια μεγάλη παρέμβαση που αλλάζει το τοπίο του εμβληματικότερου μνημείου της χώρας και ενός από τα κορυφαία παγκοσμίως, για την οποία δεν υπήρξε καμία παρουσίαση. Ο αιφνιδιασμός και το έλλειμμα ενημέρωσης δεν τιμούν τη μακρά παράδοση διαβούλευσης και δημοσιοποίησης σχετικά με τα έργα της Ακρόπολης. Δικαίως εκφράστηκαν οι ανησυχίες των πολιτών για την αισθητική και τον τρόπο υλοποίησης. Είναι αδιανόητος ο ειρωνικός και προσβλητικός τρόπος με τον οποίο τους απάντησε η υπουργός Πολιτισμού. Δεν συνάδει ούτε με τον θεσμικό της ρόλο ούτε πολύ περισσότερο με τη Δημοκρατία και τις αξίες της που στο επίπεδο των ιδεών συμβολίζει το μνημείο.

Γιαννοπούλου: Περιμένουμε αναλυτική παρουσίαση

Η δημοτική σύμβουλος της Ανοιχτής Πόλης  Έφη Γιαννοπούλου αναφέρεται σε δύο κομβικά ζητήματα.

“Η πλήρης προσβασιμότητα για τα ανάπηρα και εμποδιζόμενα άτομα, η προσβασιμότητα για όλους μας στην ενημέρωση και στη συμμετοχή όσον αφορά τον σχεδιασμό της πόλης και των τοπόσημών της είναι δύο είναι κρίσιμα αιτήματα για τις σύγχρονες πόλεις. Στην πρόσφατη παρέμβαση στην Ακρόπολη, μοιάζει σε μεγάλο βαθμό η επίκληση της πρώτης να είναι προσχηματική, ενώ η δεύτερη απουσιάζει παντελώς.  Όσο αδιαμφισβήτητο κι αν είναι το κύρος ενός επιστήμονα και μελετητή, το ΥΠΠΟ θα όφειλε να καταστήσει την παρέμβαση αντικείμενο μιας αναλυτικής παρουσίασης κι ενός επικαιροποιημένου διαλόγου μεταξύ των ειδικών, προσβάσιμου εξαρχής σε κάθε πολίτη” επισημαίνει.

Ειρωνείες αντί απαντήσεων από το ΥΠΠΟ

Το υπουργείο Πολιτισμού δεν δίστασε να ειρωνευτεί την ελληνική κοινωνία στην πρώτη ανακοίνωσή του μετά τη θύελλα αντιδράσεων, που εκδόθηκε το Σάββατο το μεσημέρι, κάνοντας λόγο για “ευαίσθητους πολίτες”. Και ξεσήκωσε νέο κύμα αντιδράσεων.

Στη νεότερη ανακοίνωσή της την Κυριακή η υπουργός παραδέχτηκε ευθέως ότι η ευρείας κλίμακας επέμβαση στην Ακρόπολη, που χρηματοδοτείται από το  Ίδρυμα Ωνάση, για την οποία προσχηματικά επικαλείται τη διευκόλυνση των αναπήρων ατόμων, γίνεται “διότι τα αναστηλωτικά έργα στην Ακρόπολη συνεχίζουν να εκτελούνται. Κινούνται στον Ιερό Βράχο μηχανήματα πολλών τόνων για να μεταφέρουν φορτία πολλών τόνων”.

Γι’ αυτό, όπως επισημαίνεται στην ίδια ανακοίνωση, “επιλέχθηκε ως αισθητικά αποδεκτό το συγκεκριμένο σκυρόδεμα με περιεκτικότητα σε τσιμέντο 12%”. Παραδέχεται και τη “διεύρυνση της διαδρομής ανατολικά των Προπυλαίων, ώστε να μπορεί να εξυπηρετήσει την διέλευση εκατομμυρίων επισκεπτών δημιουργώντας δύο κατευθύνσεις εισόδου και εξόδου”.

Για τη “διαμόρφωση διαδρομών για άτομα με δυσκολία στην κίνηση” είχε γνωμοδοτήσει το ΚΑΣ τον περασμένο Μάιο.  Όμως η απόφαση βάσει της οποίας εκτελείται αυτή τη στιγμή το έργο εκδόθηκε μόλις στις 2 Σεπτεμβρίου 2020 με θέμα “Έγκριση μελέτης διαμόρφωσης διαδρομών στον Αρχαιολογικό χώρο της Ακρόπολης για άτομα με δυσκολία στην κίνηση”. Ούτε για μηχανήματα κάνει λόγο ούτε για επισκέπτες, όπως αναφέρει τώρα το υπουργείο.

Επιπλέον στους όρους της απόφασης αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι “επειδή δεν εξασφαλίζεται η πρόσβαση των ΑμεΑ, λόγω των έντονων κλίσεων, σε τμήματα του προτεινόμενου δικτύου διαδρομών, να ληφθεί μέριμνα και να αποτυπωθούν επί σχεδίου οι δυνατότητες αυτόνομης κίνησης των επισκεπτών ΑμεΑ σε βασικούς άξονες και μνημεία του αρχαιολογικού χώρου”.

Επίσης η απόφαση αναφέρει ότι απαιτείται “υδραυλική μελέτη για την οργανωμένη παροχέτευση των ομβρίων υδάτων από τον Ιερό Βράχο”.  Έχει γίνει αυτή η μελέτη, όπως και όλα όσα προβλέπονται στους όρους της συγκεκριμένης απόφασης; Τελικά αυτή η μελέτη ήταν για άτομα με δυσκολία στην κίνηση ή για μηχανήματα πολλών τόνων, όπως αναφέρει η υπουργός, αλλά δεν αναφέρεται πουθενά στην απόφαση;

Επιστράτευση Κορρέ για τις απαντήσεις

Στην ανακοίνωση της Κυριακής το υπουργείο Πολιτισμού συμπεριλαμβάνει και δήλωση του καθηγητή Μανώλη Κορρέ, προέδρου της Επιτροπής Συντήρησης Μνημείων Ακροπόλεως, στην οποία λέει ότι “οι νέες διαστρώσεις στην Ακρόπολη γίνονται σε αντικατάσταση των έως τώρα διαστρώσεων, οι οποίες είχαν την αυτή σύσταση, δηλαδή κατάλληλη μείξη χαλικιών άμμου και τσιμέντου, με παρόμοιες αποχρώσεις”, όπως επίσης ότι “στην παρούσα φάση το πρόγραμμά μας περιορίζεται στο πλέον επείγον, την κεντρική οδό, και σε μια βοηθητική, αναγκαία για τη σύνδεση του κέντρου με τον νέον ανελκυστήρα για άτομα με κινητικά προβλήματα” και τέλος ότι “η παρούσα εργασία είναι αντιληπτή ως μέρος ενός ολικού σχεδίου για την αποκατάσταση των αρχαίων επιφανειών”.

Η μεγάλη αντίδραση των πολιτών για το “τσιμέντο” στην Ακρόπολη βάζει επιτακτικά στο τραπέζι του διαλόγου το ζήτημα του δημόσιου χαρακτήρα του πολιτισμού, που αποτελεί κοινό αγαθό. Τα μνημεία είναι δημόσιο αγαθό, ως εκ τούτου κάθε εργασία που τα αφορά νοείται παγίως ως δημόσιο έργο που πρέπει να εκτελείται με διαφάνεια και λογοδοσία. Στη συγκεκριμένη περίπτωση εκτελείται με ιδιωτικούς όρους που αφορούν στη σύμβαση δωρεάς του Ιδρύματος Ωνάση, η οποία δεν έχει ακόμα κατατεθεί στη Βουλή, παρότι έχει ζητηθεί στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου ήδη από τον Ιούνιο του 2020 από βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ.

Πηγή: avgi.gr