Αϊτόρ Θαμπαλέτα: Ο «μαύρος» Δεκέμβρης των Βάσκων

Η Ρεάλ Σοσιεδάδ φέτος πραγματοποιεί υψηλές πτήσεις στο πρωτάθλημα της Primera Division. Το Σάββατο, αναδείχθηκε ισόπαλη χωρίς τέρματα στην έδρα της Βαγιαδολίδ. Οι φιλοξενούμενοι οπαδοί όμως είχαν μια παράξενη ενέργεια. Δεν πτοήθηκαν από την ισοπαλία και φώναζαν ρυθμικά ένα όνομα που δεν ταίριαζε σε κάποιον ποδοσφαιριστή της ομάδας τους, ούτε στον προπονητή. Αϊτόρ Θαμπαλέτα. «Σήμερα παίζεις εσύ. Έχουν περάσει 21 χρόνια, αλλά σε θυμόμαστε όλες τις ημέρες Αϊτόρ», έγραψε το επίσημο twitter της βασκικής ομάδας.

 Το ίδιο όνομα εμφανίστηκε σε πανό στο «γαλατικό χωριό» της Μαδρίτης, το γήπεδο της Ράγιο Βαγιεκάνο. «Το Βαγιέκας δεν ξεχνά», έγραφε δίπλα, καθώς οι αντιφασίστες οπαδοί της Ράγιο βρέθηκαν από την πρώτη στιγμή στο πλευρό των Βάσκων. Ο Αίτόρ έγινε τραγούδι από τους οπαδούς της Θέλτα και προσωπογραφία από εκείνους της Σεβίλλης. Αν και έχουν περάσει 21 χρόνια η δολοφονία του Θαμπαλέτα από νεοναζί οπαδό της Ατλέτικο Μαδρίτης δεν έχει ξεχαστεί. Όχι μόνο από τους συντρόφους του στην κερκίδα, μα και από οπαδούς άλλων ομάδων, που δεν έχουν ακόμα χωνέψει πως ένα παιδί που πήγε να δει την ομάδα του έπεσε θύμα ενός καλά ενορχηστρωμένου σχεδίου μίσους από μια μερίδα νεοναζί που χρησιμοποίησαν για μια ακόμα φορά το ποδόσφαιρο ως ανάχωμα. «Αϊτόρ Θαμπαλέτα, δολοφονήθηκε από τον φασισμό που τώρα έχει φτάσει τόσο ψηλά», υπενθύμισε ο Βάσκος ηθοποιός Γκόρκα Οτσόα, ενώ ο Καταλανός πολιτικός και ακτιβιστής Γκαμπριέλ Ρουφιάν έγραψε χαρακτηριστικά: «8/12/1998. Ένας ναζί από την Μπαστιόν του «Μετώπου Ατλέτικο» με το όνομα Ρικάρντο Γκέρα μαχαίρωσε στην καρδιά τον Αϊτόρ Θαμπαλέτα πριν το ματς της Ατλέτικο Μαδρίτης με τη Σοσιεδάδ. Εικοσιένα χρόνια μετά, ο Γκέρα συνεχίζει να αισθάνεται ναζί, έπεσε στο τρίτο επίπεδο ποινής και δεν πλήρωσε ποτέ την αποζημίωση στην οικογένεια του θύματος».

Νεοναζί επίλεκτοι

Όπως είχε δηλώσει το 2005 ενώπιον του δικαστηρίου προστατευόμενος μάρτυρας, η ομάδα bastion -που στα ισπανικά σημαίνει προπύργιο- ήταν στην ουσία ένα γκρουπ οπαδών της Ατλέτικο από το κομμάτι των οργανωμένων, των Frente Atletico. Καταλήγοντας πως οι υπόλοιποι ultras ήταν υπερβολικά μαλθακοί, αποφάσισαν να αυτονομηθούν, να δημιουργήσουν ουσιαστικά μια ξεχωριστή ομάδα κρούσης μέσα στους κόλπους του συνδέσμου. Όπως είπε ξεκάθαρα ο μάρτυρας, τα μέλη της bastion κουβαλούσαν όπλα και νεοναζιστικά σύμβολα. Εκείνον τον Δεκέμβρη του 1998, όταν η Ρεάλ Σοσιεδάδ κατέβαινε για αγώνα στη γειτονιά τους, ένα από τα διαβόητα μέλη της ομάδας, πήρε τηλέφωνο τον προστατευόμενο μάρτυρα προκειμένου να βγουν για να κυνηγήσουν Βάσκους. Δεν είχε σημασία το ποιοι ήταν, η ηλικία τους, το αν ήταν χούλιγκανς ή απλοί οπαδοί που πήγαν να δουν την ομάδα τους. Εκείνη τη νύχτα, οι bastion βγήκαν για να σκοτώσουν. Και ο Αϊτόρ Θαμπαλέτα έμελλε να χύσει το δικό του αίμα. Να γίνει ένα ακόμα θύμα του φασισμού.

Η δολοφονία, όπως φάνηκε, ήταν προσχεδιασμένη. Ένα γκρουπ οπαδών της Σοσιεδάδ πήγε σε ένα μπαρ-άντρο των νεοναζί, κατόπιν υπόδειξης κάποιων ένστολων της δημοτικής αστυνομίας. Εκεί έγινε η πρώτη επίθεση, λεκτική και φυσική. Όπως κατέθεσε αυτόπτης μάρτυρας της δολοφονίας, όταν έφυγαν από το μπαρ και ζήτησαν από έναν αστυνομικό να τους βοηθήσει, εκείνος απάντησε με βρισιές. Στη συνέχεια, δέχθηκαν επίθεση από μια ομάδα μαυροφορεμένων με ξυρισμένα κεφάλια, ένας εκ των οποίων κρατούσε μια ισπανική σημαία με μια τρίαινα. Και σε απόσταση περίπου 100 μέτρων από το Βιθέντε Καλδερόν, την ιστορική έδρα της Ατλέτικο, ο Γκέρα βγήκε από ένα αυτοκίνητο και έμπηξε στην καρδιά του Αϊτόρ τη λάμα. Δεν ήταν η πρώτη φορά που έκανε κάτι τέτοιο. Την περίοδο εκείνη ήταν εκτός φυλακής με άδεια. Είχε καταδικαστεί για μαχαίρωμα ενός νεαρού έξω από ένα μπαρ της Μαδρίτης, μετά από καυγά. Ο μικρός δεν έχασε τη ζωή του, όμως ο Αϊτόρ δεν στάθηκε το ίδιο τυχερός. Η επέμβαση της αστυνομίας έδιωξε τους οπλισμένους χούλιγκαν, καθώς, όπως έχουν πει αυτόπτες μάρτυρες, πρόθεσή τους ήταν να συνεχίσουν τα μαχαιρώματα.

Ξανά στον τόπο του εγκλήματος

Ο Γκέρα συνελήφθη και καταδικάστηκε τελικά σε 17 χρόνια για τη δολοφονία, έχοντας να εκτίσει ακόμα ποινή για κάποιες από τις υπόλοιπες πράξεις του. Η φωτογραφία του να σηκώνει τα χέρια με τις χειροπέδες σαν να πανηγυρίζει για την πράξη του ήταν χαρακτηριστική. Πριν από περίπου ενάμιση χρόνο, η El Confidecial αποκάλυψε πως ο νεοναζί δολοφόνος επέστρεψε στον τόπο του εγκλήματος. Ο Γκέρα κανονικά θα αποφυλακιστεί οριστικά το 2023, αν και δεν είναι λίγοι εκείνοι που παρακολουθώντας την υπόθεσή του, θεωρούν πως θα “καθαρίσει” εντελώς νωρίτερα. Ήδη, πήρε την ευκαιρία του, καθώς από την στιγμή που αξιολογήθηκε στο “τρίτο επίπεδο” του ισπανικού συστήματος, ουσιαστικά βρέθηκε σε ένα καθεστώς ημιελευθερίας. Τον Μάιο του 2018 βρέθηκε στα παλιά του στέκια, πριν την αναμέτρηση της Ατλέτικο με την Άρσεναλ για το Champions League στο νεότευκτο Wanda Metropolitano. Ήταν αρκετοί εκείνοι που τον είδαν. Έδειχνε πως δεν προσπαθούσε να κρύψει την επιστροφή του. Το αντίθετο. Ήθελε να ξέρουν. Eμφανίστηκε σε φωτογραφία με περίεργες σημαίες και ναζιστικούς χαιρετισμούς, ενώ συγκρούστηκε με την αστυνομία στο Βέλγιο σε εκτός έδρας αναμέτρηση της Ατλέτικο στην Ευρώπη για να επιστρέψει στη φυλακή.

Πέραν της κάθειρξης, ο Γκέρα κλήθηκε να πληρώσει αποζημίωση 20 εκατομμυρίων πεσετών στην οικογένεια του Αϊτόρ και δέκα στην κοπέλα του, στην αγκαλιά της οποίας ξεψύχησε ο 28χρονος. Τα χρήματα αυτά δεν δόθηκαν ποτέ. Οι δικοί του άνθρωποι, λίγους μόνο μήνες μετά την δολοφονία, έπρεπε να ακούν και τα συνθήματα από την κερκίδα των Frente Atletico, που προσέβαλαν την μνήμη του νεκρού και ζητούσαν την ελευθερία του δολοφόνου.

Πέρυσι, τέτοια εποχή η Ρεάλ Σοσιεδάδ έδωσε το όνομα του Αϊτόρ σε μια θύρα του γηπέδου της και δημιούργησε ένα βίντεο αφιερωμένο στη μνήμη του. Φέτος, η μαύρη επέτειος του θανάτου΄συνέπεσε με εκτός έδρας αγώνα. Η κερκίδα όμως έδειξε πως δεν ξεχνά και ετοιμάζει εκδηλώσεις μνήμης για το Σάββατο (14/12), πριν από την αναμέτρηση με την Μπαρτσελόνα. Μαζί της και άλλες, διαφορετικών χρωμάτων, αλλά με τον ίδιο τρόπο σκέψης. Οι Βάσκοι της Σοσιεδάδ κάθε χρόνο έχουν τον δικό τους Δεκέμβρη και φροντίζουν να μην ξεχαστεί ποτέ…