1821: «Ροζ» ιστορίες και ερωτικές περιπέτειες

Η ιστορία του 1821 εκτός από ηρωισµούς, ίντριγκες και δολοπλοκίες περιέχει και «ροζ ιστορίες». Η ερωτική παραζάλη που διέκρινε την εποχή είναι γεµάτη από τις αισθηµατικές περιπέτειες πολλών επιφανών αγωνιστών που στα στρατόπεδα και τα πεδία των µαχών είχαν δίπλα τους τις ερωµένες τους, όπως ο Κυριακούλης Μαυροµιχάλης τη Σταυριάνα Σάββαινα, ο Γεώργιος Βαρνακιώτης τη Ρίνα Κουτζουµποπούλα, ο Κίτσος Τζαβέλας την Αγρινιώτισσα Βασιλική.

Ο οπλαρχηγός Γεώργιος Τσόγκας, αν και παντρεµένος, συζούσε µε µια όµορφη Τουρκοπούλα. Οταν η Τσόγκαινα παραπονέθηκε στον δεσπότη για τα ερωτοκαµώµατα του άντρα της, ο άνθρωπος του θεού έναντι 200 ρουµπιέδων (50 χρυσών φλουριών) πήρε το µέρος του οπλαρχηγού µε µοναδικό όρο να βαφτιστεί χριστιανή η µικρή Τουρκάλα.

Οι µεγάλοι πολέµαρχοι του Αγώνα δεν υστέρησαν σε παράνοµους έρωτες. Ηταν αξιόλογοι γυναικοθήρες. Η σχέση του Γεώργιου Καραϊσκάκη µε την εκχριστιανισµένη Τουρκοπούλα Μαριώ που ντυνόταν αντρικά και τη φώναζαν Ζαφείρη, καθώς και ο έρωτας του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη µε την καλόγρια Μαργαρίτα Βελισσάρη, από την οποία µάλιστα απέκτησε στα 66 του έναν εξώγαµο γιο, στιγµάτισαν την ιστορία του Εικοσιένα.

Ο φλογερός Παπαφλέσσας συνέχισε κατά τη διάρκεια της επανάστασης τη ζωή που έκανε προεπαναστατικά. Ο Γ. Γαζής γράφει ότι ο αρχιµανδρίτης «εγκαταλείπων την ιερωσύνην έζη ως σατράπης µε τρυφάς και αναπαύσεις». Οταν το 1824 ο Παπαφλέσσας ήταν υπουργός των Εσωτερικών ο Κανέλλος ∆εληγιάννης του καταλογίζει: «Ο Παπαφλέσσας ένεκα της ασελγείας και της θηλυµανίας του κατήντησε το κατάστηµα του υπουργείου του πορνοστάσιον και εσύναξεν όλους τους ασώτους και µπιρµπάντας».

Οι περισσότεροι γάµοι εκείνα τα χρόνια ήταν αποτέλεσµα προξενιού. Ο γαµπρός πρωτόβλεπε τη νύφη κατά τη διάρκεια του µυστηρίου, όταν σήκωνε το πέπλο του νυφικού για να τη φιλήσει. Τον Μάιο του 1828 ο Γενναίος, δευτερότοκος γιος του Κολοκοτρώνη, παντρεύτηκε µε προξενιό τη δεκαεφτάχρονη αδερφή του Σουλιώτη Κίτσου Τζαβέλα, Φωτεινή. Την ηµέρα του γάµου ο Γενναίος περνώντας από έναν δρόµο είδε για πρώτη φορά τη νύφη και επειδή του φάνηκε άσχηµη η Φωτεινή, θυµωµένος τράβηξε για τα περιβόλια, αρνούµενος να την παντρευτεί. Ετρεξαν από πίσω του ο πατέρας του, φίλοι και συγγενείς για να τον µεταπείσουν να µη χαλάσει τον γάµο και χάσουν οι Κολοκοτρωναίοι σηµαντικούς συµµάχους, όπως ήταν οι Σουλιώτες.

Τους «κερασφόρους» συζύγους τούς αντιµετώπιζαν µε µέγιστη δόση ειρωνείας, τις δε µοιχαλίδες τις αποδοκίµαζαν µε τρόπο που πολλές φορές απειλούνταν η ζωή τους. Ο αρραβώνας του οµορφότερου ήρωα της επανάστασης Αθανάσιου ∆ιάκου µε την Κατερίνη Σπύρου ή Ξυστρή από τη Σέλιανη Φθιώτιδας δεν είχε αίσιο αποτέλεσµα. Ο ήρωας της Αλαµάνας στοιχηµάτισε την εµπιστοσύνη της όµορφης αρραβωνιαστικιάς του µε τον συναγωνιστή και ερωτικό του αντίζηλο Γούλα. Ο τελευταίος κατάφερε να ξεγελάσει την Κατερίνη και στη συνέχεια ο ∆ιάκος, ιστορείται, της φέρθηκε σκληρά. Η κοπέλα ντροπιασµένη γύρισε στο χωριό της, όπου πιθανολογείται ότι ποµπεύτηκε ως µοιχαλίδα. Η όµορφη Κατερίνη από τον καηµό της τρελάθηκε και έµεινε στην ιστορία της Ρούµελης µε το παρατσούκλι «Παλιοκατερίνη».

Ο Ανδρέας Μεταξάς, σηµαίνον στέλεχος του ρωσικού κόµµατος και περίφηµος δον Ζουάν της εποχής, είχε ερωτική σχέση µε τη γυναίκα του κουµπάρου του, του προκρίτου της Λιβαδειάς Γιαννούλη Νάκου. Οταν η Συνέλευση της Τροιζήνας, που ελεγχόταν από τους ρωσόφιλους, διόρισε τον τελευταίο µέλος της Αντικυβερνητικής Επιτροπής να εκπροσωπεί τη Ρούµελη, βούιξε όλη η επαναστατηµένη Ελλάδα και έγινε ρεζίλι ο απατηµένος σύζυγος.

Από το κέρατο δεν έµεινε ανέγγιχτη ούτε η οικογένεια των Κολοκοτρωναίων. Ο πρωτότοκος γιος του Κολοκοτρώνη Πάνος ήταν παντρεµένος µε την κόρη της Μπουµπουλίνας Ελένη, η οποία είχε ερωτικές σχέσεις µε τον Ρουµελιώτη οπλαρχηγό Θεοδωράκη Γρίβα. Μετά τη δολοφονία του Πάνου το 1824 στις εµφύλιες διαµάχες η απαίτηση του εραστή για επιστροφή της προίκας λίγο έλειψε να ζηµιώσει την ενότητα του Αγώνα µε την πρόσκαιρη κράτηση του πολέµαρχου στο Παλαµήδι, όπου ήταν φρούραρχος ο Γρίβας.

Η Λασκαρίνα Μπουµπουλίνα, που οι κακές γλώσσες της εποχής την ήθελαν ζευγάρι µε τον Γέρο του Μοριά, δολοφονήθηκε στις 22 Μαΐου 1825 στο σπίτι της στις Σπέτσες. Ο γιος της από τον πρώτο της άντρα Γιώργος Γιάννουζας είχε κρυφό ερωτικό δεσµό µε τη Βγένη, κόρη του προκρίτου Χριστόδουλου Κούτση (συγγενής εξ αγχιστείας µε την Μπουµπουλίνα). Η Βγένη ήταν ήδη αρραβωνιασµένη µε το αρχοντόπουλο Παναγιώτη Μέξη. Προτού γίνει ο γάµος ο Γιώργος την έκλεψε και την έκρυψε στο σπίτι της µάνας του. Οταν οι συγγενείς του κοριτσιού πήγαν να την πάρουν, η καπετάνισσα αρνήθηκε και πάνω στην αντιδικία τη σκότωσαν µπαµπέσικα. Στη δίκη που ακολούθησε κανένας δεν τιµωρήθηκε, επειδή ο φόνος θεωρήθηκε τυχαίο γεγονός. Το 1826 η ιστορία της «εκούσιας» απαγωγής της νιόπαντρης Ελένης (ή Ελέγκως), γυναίκας του ηλικιωµένου προεστού της Κέας Μιχαήλ Τζώρτζη Πάγκαλου, από τον οπλαρχηγό Βάσο Μαυροβουνιώτη φαντάζει µεσαιωνικό µυθιστόρηµα.

Πασιδήλως, στην καθηµερινή πάλη για επιβίωση οι επαναστάτες έβρισκαν χώρο να τοποθετήσουν και τις ερωτικές τους αναζητήσεις. Ηταν άνθρωποι και η εικόνα της ακηλίδωτης ηθικής που προσπάθησε να τους προσδώσει η επίσηµη ιστοριογραφία δεν ανταποκρίνεται στην πραγµατικότητα και δεν υπηρετεί το ιστορικό γίγνεσθαι του 1821.

Ο Κυριάκος Δ. Σκιαθάς είναι εκπαιδευτικός αναλυτής και συγγραφέας. Τα τρίτομο βιβλίο του «Τα ερωτικά του ’21» κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Διαπολιτισμός