Στις 6 Δεκεμβρίου του 2008 δολοφονείται στα Εξάρχεια ο έφηβος Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος από ειδικό φρουρό της αστυνομίας και ο ελληνικός λαός, οι εργαζόμενοι και η νεολαία βγαίνουν τις επόμενες μέρες στο δρόμο, φωνάζοντας ότι αυτό το έγκλημα δεν θα ξεχαστεί εύκολα. Έντεκα μέρες αργότερα, την Τετάρτη 17 Δεκεμβρίου, δίνεται στη δημοσιότητα δελτίο Τύπου για τη διοργάνωση μιας μεγάλης συναυλίας στα Προπύλαια ενάντια στην κρατική καταστολή και υπέρ της εξέγερσης της νεολαίας. Διοργανωτές ήταν το Συντονιστικό Γενικών Συνελεύσεων φοιτητικών και σπουδαστικών συλλόγων Αθήνας, τα Συντονιστικά Μαθητών, η Κατάληψη Νομικής – Κέντρο Αντιπληροφόρησης και Δράσης και η Ανοιχτή Συνέλευση Μαθητών – Φοιτητών – Εργαζομένων Πολυτεχνείου. Η συναυλία στα Προπύλαια δρομολογείται για την Παρασκευή 19 Δεκεμβρίου, την προηγούμενη όμως μέρα, Πέμπτη 18 Δεκεμβρίου, ανάλογη κίνηση γίνεται και στη Θεσσαλονίκη, στην πλατεία ΧΑΝΘ, από τις 5 το απόγευμα, με τίτλο «Συναυλία για τον Δεκέμβρη του Αλέξη». Εκεί συμμετείχαν, μεταξύ άλλων, ο Γιάννης Αγγελάκας, ο Παύλος Παυλίδης, ο Ντίνος Σαδίκης, ο Σωκράτης Μάλαμας, ο Δημήτρης Ζερβουδάκης, ο Αντώνης Μιτζέλος και οι No Sin.
Στην Αθήνα, πάλι, η συμμετοχή των καλλιτεχνών ξεπερνά κάθε προηγούμενο. Αρχικό πλάνο ήταν μία συναυλία που θα ξεκινούσε στις 3 το μεσημέρι και θα τερματιζόταν κατά τη μία μετά τα μεσάνυχτα, πολύ γρήγορα όμως η κατάσταση βγήκε εκτός προγραμματισμού, αφού μέσα σ’ ένα 24ωρο δήλωσαν συμμετοχή περισσότεροι από 87 καλλιτέχνες και συγκροτήματα. Μοιραία άρχισαν οι περικοπές, ευτυχώς όχι από τα παιδιά, τους διοργανωτές, που έκαναν εξ αρχής ανοιχτό κάλεσμα, αλλά από τους ίδιους τους καλλιτέχνες, οι οποίοι δεν μπορούσαν να γυρίσουν κυριολεκτικά τούμπα το δικό τους πρόγραμμα. Σημειωτέον, η λίστα με τα ονόματα των καλλιτεχνών θα δινόταν στη δημοσιότητα την Πέμπτη 18 Δεκεμβρίου, η συνεδρίαση όμως της συντονιστικής επιτροπής μέσα στο κτίριο της Νομικής δεν έγινε ποτέ, εφόσον απ’ έξω οι αστυνομικοί βομβάρδιζαν με δακρυγόνα και χημικά. Κατασταλάξαμε – και χρησιμοποιώ πρώτο πληθυντικό, διότι ζητήθηκε η βοήθεια μου ως προς τη μουσική διοργάνωση – σε μία συναυλία που εν τέλει θα ξεκίναγε στη μία το μεσημέρι και όσο πήγαινε…Κι εδώ να πω, επειδή γνωρίζω, πως υπήρξαν αρκετοί καλλιτέχνες της περίφημης «γενιάς της Μεταπολίτευσης», που ναι μεν θέλησαν να εμφανιστούν στη συναυλία, συνάντησαν όμως την άρνηση των φοιτητών και των μαθητών, που τους έκριναν βάσει της μετέπειτα παρουσίας τους στα δημόσια πράγματα.
Στη συναυλία αυτή δεν υπήρχαν μικρά και μεγάλα ονόματα. Δεν χωρούσαν βεντετισμοί και τα γνωστά «Εγώ θα βγω πρώτος» κλπ. Ενδεικτικό είναι, έτσι, πώς οι σούπερ σταρ Λαυρέντης Μαχαιρίτσας και Διονύσης Τσακνής μαζί με τον νεότερο συνάδελφό τους, Άλκη Κωνσταντόπουλο, βγήκαν στη σκηνή στις 4 το καταμεσήμερο λέγοντας από ένα – δύο τραγούδια μάξιμουμ ο καθένας! Η αλήθεια είναι, παρόλα αυτά, πως οι καλλιτέχνες που προσήλθαν νωρίς για να παίξουν, ταλαιπωρήθηκαν λίγο. Η εταιρεία με τα ηχητικά είχε ζητήσει από τους φοιτητές το ποσό των 25.000 ευρώ ως εγγύηση σε περίπτωση που συνέβαινε κάτι στον εξοπλισμό της. Ήταν και η αιτία που η συναυλία δεν ξεκίνησε τελικά στη μία, αλλά στις 2.30, με τον χειμωνιάτικο ήλιο να δείχνει τα δόντια του. Στην έναρξη θυμάμαι πως «ρίξαμε» κυριολεκτικά στη σκηνή τα unplugged σχήματα: Το πειραιώτικο συγκρότημα Δίνη που έπαιξαν το «Locomotive Breath» των Jethro Tull, τη Μαρία Λούκα με έναν κιθαρίστα που τη συνόδευσε στο «Ο ταχυδρόμος πέθανε» του Μάνου Χατζιδάκι, αλλά και τον Δώρο Δημοσθένους με τη Ζωή Παπαδοπούλου σε δύο τραγούδια του Μάνου Λοΐζου και του Σταύρου Ξαρχάκου. Η πλάκα είναι που πρώτος απ’ όλους ανέβηκε στη σκηνή, ανοίγοντας ουσιαστικά τη συναυλία, ο τραγουδοποιός Δημήτρης Αρναούτης, που δεν ήταν καν στο πρόγραμμα. Πρωτύτερα, μου είχε στείλει ένα sms του τύπου: «Θα έρθω κι ας μην παίξω». Βλέποντας, όμως, την καθυστέρηση με τα ηχητικά, του απάντησα μ’ ένα άλλο sms: «Πάρε την κιθάρα σου και σ’ ένα τέταρτο να είσαι στα Προπύλαια».
Στο πρώτο «μεσημεριανό» μέρος τραγούδησαν και η Γεωργία Βεληβασάκη με τον Άρη «Ζάρι» Ζαρακά από τα συγκροτήματα Magic de Spell και Ρόδες. Κάποιοι καλλιτέχνες δεν μπόρεσαν να είναι στην ώρα τους. Η κυκλοφορία προς το κέντρο ήταν δύσκολη από το πρωί, αλλά και η ροή της συναυλίας δεν έπρεπε να σπάσει για κανένα λόγο, καθώς ο κόσμος ολοένα και αυξανόταν. Κάποια στιγμή μέσα στο πλήθος πέτυχα τον Τηλέμαχο Ζαγρέα με το μπουζούκι στα χέρια. Χωρίς δεύτερη σκέψη τον ανέβασα στη σκηνή και τραγούδησε τον βλαχο-κάντρι «Αρουραίο» του, χαρίζοντας μία ανατρεπτική χιουμοριστική νότα στη συναυλία.
Κατά τις 4.30, αμέσως μετά τους Μαχαιρίτσα – Τσακνή – Κωνσταντόπουλο, στη σκηνή ανέβηκε η Νατάσσα Μποφίλιου με τον Θέμη Καραμουρατίδη στο πιάνο. Τραγούδησε το «Εν λευκώ» με τον κόσμο να τραγουδάει μαζί της τους στίχους του Γεράσιμου Ευαγγελάτου και να τη διακόπτει πολλές φορές από τα χειροκροτήματα. Εκεί κατάλαβα για πρώτη φορά πόση δύναμη είχε το τραγούδι αυτό, που μέχρι σήμερα ακολουθεί τη Μποφίλιου και τους συνεργάτες της.
Όταν ο ήλιος είχε κρυφτεί και η συναυλία είχε μπει πια για τα καλά στην κανονική ροή της, μεταξύ άλλων ήρθε και η σειρά του Κωνσταντίνου Βήτα. Τον θαύμασα τον Κωνσταντίνο, παρακολουθώντας τον από μακριά. Τον έβλεπα σεμνό, ταπεινό και ταυτόχρονα σπουδαίο, να κάθεται μόνος του σε μια γωνιά, περιμένοντας τη σειρά του και δίχως να ανταλλάσσει κουβέντες δεξιά και αριστερά. Ήταν από τους λίγους που μου έδωσαν την αίσθηση ό,τι βρέθηκαν εκεί για να εκπληρώσουν πραγματικά ένα χρέος τους!
Ο τραγουδοποιός Στάθης Δρογώσης με τη Μαριάννα, το κορίτσι που τρέχαμε μαζί τη ροή του προγράμματος – απολογούμαι που τόσα χρόνια μετά δεν συγκράτησα το επίθετο της! Ο Δρογώσης έβγαλε έναν από τους πιο πύρινους λόγους μετά το τέλος του δικού του μέρους και λίγο πριν ο Φοίβος Δεληβοριάς τραγουδήσει για τα «μουνόπανα, τους πάρε τ’ αρχίδια μου και τα μαλακιστήρια», ενώνοντας- όπως αναμενόταν- το κοινό, το οποίο ολοένα και αυξανόταν θεαματικά, σε συνθήματα, κραυγές και επευφημίες! Ακολουθούν ενσταντανέ από τη συναυλία και μ’ άλλους καλλιτέχνες που μάλλον κανείς δεν θυμάται σήμερα με ποια σειρά ακριβώς βγήκαν στη σκηνή:
Δεξιά ο μπαμπάς Εμμανουηλίδης, αριστερά ο γιος (ίδιοι ακριβώς!) και στη μέση ο μουσικός που τους συνόδευσε! Δηλαδή, οι Οπισθοδρομικοί σε απαρτία, που βγήκαν και έπαιξαν τα δύο νεορεμπέτικα τραγούδια τους με τους αναρχικούς στίχους!
Εδώ ο Δημήτρης Μητσοτάκης των Ενδελέχεια με τον Γιώργο Δημητριάδη. Αξίζει να σημειωθεί ό,τι οι Ενδελέχεια ενώ βγήκαν στη σκηνή αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν, λόγω μικρού τεχνικού προβλήματος με τα όργανα των μουσικών, για να ξαναβγούν μετά από μισή ώρα περίπου! Σίγουρα, άξιζε η μικρή αυτή καθυστέρηση της εμφάνισης τους, ενθυμούμενος σήμερα τις αντιδράσεις του κοινού που περίμενε τα τραγούδια τους! Ο δε Δημητριάδης είχε τη σοφή σκέψη να παίξει στην κιθάρα του και να τραγουδήσει το «Street Fightin’ Man» των Rolling Stones και όχι μόνο.
Φωτογραφία ιστορικής σημασίας: Ο Χρήστος Θηβαίος στα Προπύλαια με την κιθάρα στό’να χέρι και τη μπίρα στο άλλο.
Κι εδώ πάλι ο Θηβαίος ανάμεσα στους φοιτητές που τον λατρεύουν κυριολεκτικά, να προβάρει τον συγκλονιστικό «Άμλετ της Σελήνης» του Θάνου Μικρούτσικου και του Μάνου Ελευθερίου και τον «Γορίλλα» του Georges Brassens.
Η μόνη εκπρόσωπος των ελληνικών 70s που έγινε αποδεκτή από τη φοιτητική διοργάνωση της συναυλίας ήταν η Μαρίζα Κωχ. «Γιατί είναι ακόμα hippy» μου έλεγε ο Δρογώσης «και δεν ξεπουλήθηκε ποτέ στο βωμό του χρήματος»! Την Κωχ δεν συνόδεψαν τελικά οι Χαΐνηδες, αλλά στο παρά πέντε τσίμπησε τον ηλεκτρικό κιθαρίστα Γιάννη Μπούρα από το σχήμα του Αλέξανδρου Εμμανουηλίδη, ανέβηκαν στη σκηνή και έπαιξαν το «Σαν τον Καραγκιόζη» του Διονύση Σαββόπουλου! Αλησμόνητη στιγμή να βλέπεις την Κωχ να σφίγγει τις γροθιές της στο ρυθμικό «Μπάτσοι- Γουρούνια- Δολοφόνοι» ενός νεανικού ακροατηρίου, που την αποθέωσε, φέρνοντας ειλικρινά δάκρυα στα μάτια πολλών!
Ο Μανώλης Φάμελλος, πάντα μέσα σε κάθε συναυλία κοινωνικοπολιτικού χαρακτήρα, είχε εμφανιστεί γκρουπαριστά με τον Δρογώση και το δραμινό συγκρότημα…Δραμαμίνη.
Εδώ οι ταλαντούχοι τραγουδοποιοί Αλέξανδρος Εμμανουηλίδης – Μαρία Παπαγεωργίου, ζευγάρι τότε στη ζωή και στο τραγούδι. Κι επειδή στα δελτία ειδήσεων της κρατικής τηλεόρασης υπήρξε ανταπόκριση από τη συναυλία στα Προπύλαια (για δευτερόλεπτα, μη φανταστείτε κάνα μεγάλο ρεπορτάζ), το τραγούδι που μεταδόθηκε ήταν αυτό της Παπαγεωργίου.
Δημήτρης Πουλικάκος. Ποιος να ήξερε ό,τι όλες εκείνες τις μέρες ο Μήτσος ήταν στο δρόμο, πρώτη σειρά με τη ντουντούκα στις πορείες και δίπλα στους καταληψίες της Νομικής; «Ξέρεις τι χημικό τρώω απ’ τους μπάτσους κάθε μέρα;» τον θυμάμαι να μου λέει.
Ο Αλκίνοος Ιωαννίδης επρόκειτο να βγει να παίξει με την κιθάρα του Αλέξανδρου Εμμανουηλίδη, κάτι που τελικά δεν χρειάστηκε. Εδώ οι τρεις τραγουδοποιοί Α. Εμμανουηλίδης, Σ. Δρογώσης και Α. Ιωαννίδης.
Εδώ ο Ζωρζ Πιλαλί όταν δεχόταν το άγγιγμα της μακιγιέζ για το απαραίτητο λαϊκό μουστακάκι του, λίγο πριν βγει στη σκηνή! Ξεσάλωσε ο αθεόφοβος: Χοροπήδαγε, ούρλιαζε και μαζί με τον Πουλικάκο τραγούδησαν «ΜΑΤ και ΜΕΑ για μια Ελλάδα νέα», αλλά και για τον «μπάτσο που του’ φτιαξε η μανούλα του ντομάτες γεμιστές με κιμά από κομμουνιστές»!
Το παρόν είχε δώσει στη συναυλία και η τραγουδοποιός Δανάη Παναγιωτοπούλου, εδώ μαζί με τη Μαρία Πανοσιάν, την τραγουδίστρια του συγκροτήματος Ελελεύ του αείμνηστου Βαγγέλη Βέκιου.
Από ένα σημείο και μετά, κονφερασιέ της συναυλίας αναδείχτηκε ο Πουλικάκος, υποδεχόμενος στη σκηνή τη Σπυριδούλα και τους Απροσάρμοστους, τα δύο συγκροτήματα του Παύλου Σιδηρόπουλου. Ομαδικό γέλιο μέχρι δακρύων έπεσε όταν πήρε το μικρόφωνο και είπε με τη χαρακτηριστική φωνή του: «Άντε, ρε παιδιά, έτσι όπως είμαστε, ας κάνουμε όλοι εκστρατεία για δεντροφύτευση στην Αθήνα, μπας και φυτέψουμε μέσα σ’ όλα τ’ άλλα και το δέντρο του Δημάρχου» (εννοούσε το δέντρο που είχε γίνει παρανάλωμα του πυρός).
Κι ενώ είχαν τελειώσει τις εμφανίσεις τους όλοι οι εκπρόσωποι του λεγόμενου έντεχνου, η συναυλία κρατήθηκε μέχρι το τέλος με τα πιο άγρια punk, rock και ska συγκροτήματα. Εδώ οι Ελελεύ με την τραγουδίστρια τους Μαρία Πανοσιάν να κάνει την έναρξη του σαματά, φωνάζοντας «Να πα’ να γαμηθούν» στο τέλος του κομματιού τους. Ακολούθησαν τα συγκλονιστικά Διάφανα Κρίνα με τον Θάνο Ανεστόπουλο να ουρλιάζει όλο αγανάκτηση «Φτάνει πια με τους μαλάκες»!
Αλησμόνητη και η συμμετοχή της εικαστικού – μουσικού Άννας Γούλα. Ντυμένη με ένα χαρτόκουτο βγήκε και τραγούδησε το «Φωτιά στα Σαββατόβραδα» της Άντζελας Δημητρίου, αλλάζοντας βέβαια λίγο τους στίχους! Συγκεκριμένα το ρεφρέν έγινε: «Φωτιά στα Σαββατόβραδα/ γαμώ την κοινωνία/ σκοτώνονται μικρά παιδιά/ απ’ την αστυνομία». Respect, Άννα Γούλα!
Εν κατακλείδι, έχουν περάσει δώδεκα ολόκληρα χρόνια κι ακόμη έχω την αίσθηση ό,τι όλο αυτό που συνέβη δεν ήταν απλά μια μεγάλη συναυλία, αλλά η έκφραση ενός κανονικού κινήματος! Κρατάω τον ζήλο των παιδιών που δούλεψαν σκληρά για την αποπεράτωση ενός τόσο δύσκολου εγχειρήματος, έχοντας την αμέριστη συμπαράσταση όσων καλλιτεχνών συμμετείχαν και άλλων, που δε χώρεσαν στο πολύωρο πρόγραμμα, αλλά βρίσκονταν εκεί, δίπλα τους! Την ομοψυχία και το πάθος των μουσικών που έδωσαν σε μένα τουλάχιστον την εντύπωση μιας τεράστιας οικογένειας! Την ανάγνωση της ηθοποιού Μάνιας Παπαδημητρίου σε ποιήματα του Brecht υπό τη συνοδεία του γκρουπ Πιάτα Ημέρας! Τα χάπενινγκ, τόσο με τις γυναίκες- εκπροσώπους της LGBTI κοινότητας, οι οποίες βγήκαν στη σκηνή με μωβ κουκούλες ως μουτζαχεντίν, όσο και με τον μπάτσο- κλόουν που αδυνατούσε να πυροβολήσει το κοινό και μοιραία έστρεψε το νοητό όπλο στο κεφάλι του! Τη σπαρταριστή παρλάτα του Παντελή Αμπαζή της Ανωτάτης Ζαμπετικής για τον Κούγια: «Τι ειν’ αυτό που έχει εφτά γράμματα, το σιχαίνονται οι πάντες και θέλει εξόντωση;» Την κουβέντα που μου είπε τη μέρα εκείνη ο Χρήστος Θηβαίος ό,τι σκόπευαν με τον Μιλτιάδη Πασχαλίδη να πάνε στη ΓΑΔΑ και να καταθέσουν τις ταυτότητες τους, λέγοντας «Κύριοι, γεια σας, θέλουμε να σκοτώσουμε τον κ. Κούγια»! Την Εύη Χασαπίδου των Echo Tattoo έγκυο στον όγδοο μήνα, που δε δίστασε με την κοιλιά στο στόμα, να έρθει και να ξεσηκώσει το κοινό με την ηλεκτρισμένη ερμηνεία της! Την εικόνα, τέλος, των θρυλικών Deus X Machina να τα σπάνε όλα επί σκηνής, προξενώντας τις πιο θερμόαιμες αντιδράσεις των οπαδών τους μπροστά- μπροστά απ’ το stage!
Κατά τη μία μετά τα μεσάνυχτα κι ενώ η βροχή άρχισε να δυναμώνει, παρ’ όλο που η συναυλία δεν είχε ακόμη τερματιστεί, αποφάσισα να φύγω. Δε με κρατούσαν δυστυχώς τα πόδια μου ύστερα από ένα ολόκληρο δωδεκάωρο ορθοστασίας. Κατηφορίζοντας προς την Ομόνοια για ταξί, το σύνθημα «Μπάτσοι- Γουρούνια- Δολοφόνοι» αντηχούσε από την πλατεία Συντάγματος! Σίγουρα, η συναυλία της Παρασκευής 19 Δεκεμβρίου του 2008 στα Προπύλαια θα μείνει για πάντα χαραγμένη στη μνήμη όλων όσοι ήμασταν εκεί και τη ζήσαμε.
* Όλες οι φωτογραφίες είναι του Αντώνη Μποσκοΐτη
Facebook
Twitter
Tα σχόλια στο site έχουν απενεργοποιηθεί. Μπορείτε να σχολιάζετε μέσα από την επίσημη σελίδα στο Facebook
Σχόλια
Επικοινωνία
