Μάλτα: Ξεκινά η πρώτη δίκη για τη δολοφονία της δημοσιογράφου Ντάφνε Καρουάνα Γκαλιζία

Ξεκινά η πρώτη δίκη για τη δολοφονία της δημοσιογράφου Ντάφνε Καρουάνα Γκαλιζία, σχεδόν πέντε χρόνια μετά τη δολοφονία, με βόμβα στο αυτοκίνητό της.

Εάν τύχει να περιηγηθεί κανείς στα στενά σοκάκια της πρωτεύουσας της Μάλτας τη Βαλέτα, σίγουρα θα εντοπίσει σε αμέτρητα σημεία, αυτοκόλλητα κολλημένα σε τοίχους και κολώνες με το μήνυμα: «Justice for Daphne».

Η γνωστή Μαλτέζα δημοσιογράφος είχε αποκαλύψει αρκετές υποθέσεις διαφθοράς στο πλαίσιο του σκανδάλου των Panama Papers, κάποιες από τις οποίες αφορούσαν και τον ίδιο τον (τότε) πρωθυπουργό της χώρας Γιόζεφ Μουσκάτ.

Μετά από μια πενταετή καθυστέρηση, ξεκινά η δίκη δύο αδελφών, των αυτουργών –  όπως φέρεται – της παγίδευσης του αυτοκινήτου της. Για τη δολοφονία διώκεται και ένας επιχειρηματίας, ωστόσο ακόμη δεν έχει οριστεί η δίκη του. Το «ποιος» και το «γιατί» ήθελαν τη Γκαλιζία νεκρή είναι πολύ πιο…περίπλοκο καθώς ακόμη και μέχρι σήμερα ακτιβιστές και οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα υποστηρίζουν πως σε ό,τι αφορά τους κατηγορούμενους πρόκειται για τους «αποδιοπομπαίους τράγους» της υπόθεσης, σε μια προσπάθεια συγκάλυψης της αλήθειας.

Κατηγορούμενοι σε αυτή τη δίκη για τη δολοφονία της δημοσιογράφου είναι ο Τζορτζ Ντιτζόρζιο, 59 ετών, και Άλφρεντ Ντιτζόρτζιο, 57, καθώς φέρονται να είναι αυτοί που τοποθέτησαν τη βόμβα στο αυτοκίνητό της, το οποίο εξερράγη όταν το έβαλε μπροστά έξω από το σπίτι της, στις 16 Οκτωβρίου 2017.

Η βόμβα είχε τοποθετηθεί κάτω από το κάθισμα του οδηγού και η έκρηξη ήταν τόσο ισχυρή ώστε τα συντρίμμια του αυτοκινήτου εκτινάχτηκαν πάνω από έναν τοίχο, καταλήγοντας σε ένα χωράφι.

Η 53χρονη ερευνητική δημοσιογράφος είχε κάνει εκτενή έρευνα την οποία δημοσίευσε στον ιστότοπό της «Running Commentary» για σχέσεις διαφθοράς ανάμεσα σε πολιτικούς και επιχειρηματικούς κύκλους στη Μάλτα, που θεωρείται φορολογικός παράδεισος. Στο στόχαστρο της έρευνάς της ήταν άνθρωποι του στενού κύκλου του τότε πρωθυπουργού Τζόζεφ Μουσκάτ, τους οποίους κατηγόρησε ότι είχαν λογαριασμούς offshore σε φορολογικούς παραδείσους που αποκαλύφθηκαν μέσω των Panama Papers. Δύο εβδομάδες πριν από το θάνατό της, είχε καταθέσει αναφορά στην αστυνομία λέγοντας ότι δεχόταν απειλές.

Τα δύο αδέρφια κατηγορούνται επίσης ότι προσελήφθησαν από επιχειρηματία που είχε ισχυρούς κυβερνητικούς δεσμούς, τον Γιόργκεν Φένεχ. Οι αδερφοί Ντιτζόρτζιο αρνούνται τις κατηγορίες, ενώ ένας τρίτος ύποπτος, ο Βίνσεντ Μουσκάτ, απέφυγε τη δίκη αφού προηγουμένως δήλωσε ένοχος και εκτίει ποινή κάθειρξης 15 ετών.

Η σύλληψη του επιχειρηματία Γιόργκεν Φένεχ, που είχε διασυνδέσεις με κορυφαία κυβερνητικά στελέχη δύο χρόνια μετά τη δολοφονία πυροδότησε σειρά μαζικών διαδηλώσεων στη Μάλτα, αναγκάζοντας τον Μουσκάτ να παραιτηθεί. Ο Φένεχ κατηγορείται για συνέργεια στη δολοφονία, είτε διατάζοντας είτε υποκινώντας τη διάπραξη του εγκλήματος, υποσχόμενος να δώσει ανταμοιβή. Κατηγορείται επίσης για συνωμοσία στη διάπραξη φόνου. Ο Φένεχ επίσης δηλώνει αθώος για όλες τις κατηγορίες.

Ως μεσάζων μεταξύ του Φένεχ και των αυτουργών ήταν ο οδηγός ταξί Μέλβιν Θέουμα, ο οποίος έλαβε προεδρική χάρη το 2019 επειδή κατέθεσε εις βάρος των Φένεχ και των Ντιτζόρτζιο. Δικογραφία έχει σχηματιστεί και για δύο ακόμη άτομα, τους Τζέιμι Βέλα και Ρόμπερτ Άτζιους, που κατηγορούνται για την προμήθεια της βόμβας, αλλά η δίκη τους δεν έχει ακόμη ξεκινήσει.

Δημόσια έρευνα του 2021 διαπίστωσε ότι το κράτος της Μάλτας «πρέπει να φέρει την ευθύνη» για τη δολοφονία της ερευνήτριας δημοσιογράφου, λόγω της κουλτούρας της ατιμωρησίας που προέρχονταν από τα υψηλότερα επίπεδα διακυβέρνησης. Η επίτροπος του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα ανθρώπινα δικαιώματα, Ντούνια Μιγιάτοβιτς, κατήγγειλε την «έλλειψη αποτελεσματικών αποτελεσμάτων για τη θέσπιση λογοδοσίας πέντε χρόνια αργότερα».

Σε επιστολή του προς τον σημερινό πρωθυπουργό, Ρόμπερτ Αμπέλα, η επίτροπος εξέφρασε την ανάγκη επείγουσας ανάγκης για την προστασία των δημοσιογράφων στη Μάλτα και ανέφερε τις συνεχιζόμενες υποθέσεις δυσφήμισης κατά της οικογένειας της Καρουάνα-Γκαλιζία.

Μάλιστα μετά τις αποκαλύψεις της Γκαλιζία, ο μαλτέζος πρωθυπουργός αναγκάστηκε να προσφύγει σε πρόωρες εκλογές. Παρά τις κατηγορίες περί διαφθοράς ο Γ. Μουσκάτ βγήκε και πάλι νικητής από την εκλογική αναμέτρηση.

Λίγες ώρες μετά τη δολοφονική επίθεση κατά της 53χρονης δημοσιογράφου ο μαλτέζος πρωθυπουργός, ο οποίος στο παρελθόν είχε χαρακτηρίσει ψευδείς τις κατηγορίες της Γκαλιζία, καταδίκασε το γεγονός, κάνοντας λόγο για μια «βάρβαρη πράξη και μια μαύρη μέρα για τη δημοκρατία και την ελευθερία της γνώμης». Στη συνέχεια δεσμεύθηκε να μη σταματήσουν οι έρευνες μέχρι να διαλευκανθεί η υπόθεση.

Η είδηση προκάλεσε αντιδράσεις και στους ευρωπαϊκούς πολιτικούς κύκλους. Ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Αντόνιο Ταγιάνι είχε δηλώσει χαρακτηριστικά μέσω του λογαριασμού του στο twitter: «Βίαιη δολοφονία κατά της Ντάφνι Καρουάνα Γκαλιζία: ένα τραγικό παράδειγμα μιας δημοσιογράφου που θυσίασε τη ζωή της για να αποκαλύψει την αλήθεια».