Με μεγάλη προσέλευση κοινού ξεκίνησαν οι «Στιγμές αλήθειας», το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ της Ε.Ε.Σ.

Να πω την αλήθεια, μιαν αγωνία την είχα για το πώς θα πήγαινε η χθεσινή πρώτη μέρα του καινούργιου αυτού φεστιβάλ στην καρδιά της Αθήνας. Ο κόσμος δύσκολα βγαίνει απ’ το σπίτι του πια, πόσο μάλλον για να δει ντοκιμαντέρ, ένα «σχεδόν περιθωριακό κινηματογραφικό είδος», όπως το χαρακτήρισε ο Τώνης Λυκουρέσης στον σύντομο χαιρετισμό του εκ μέρους της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών. Κι όταν αμέσως μετά το λόγο πήρε ο πρόεδρος της Εταιρείας, Χάρης Παπαδόπουλος, απαριθμώντας τις τελευταίες σημαντικές δραστηριότητες του σωματείου, που κοντεύει να συμπληρώσει πενήντα χρόνια από την ίδρυση του, η μικρή κινηματογραφική αίθουσα είχε αρχίσει ήδη να γεμίζει ασφυκτικά.

Το καλό ήταν πως δεν είδαμε μόνο τις γνωστές φάτσες από τον κινηματογραφικό χώρο, που προσωπικά βλέπω εδώ και 25 χρόνια, σε παρεμφερείς εκδηλώσεις, σκηνοθέτες, σεναριογράφους, παραγωγούς, διανομείς κ.α. Στην αίθουσα προσήλθαν και πολλοί νέοι άνθρωποι, οι οποίοι κάθισαν κι είδαν όλες τις ταινίες ενός φεστιβάλ, που δεν έχει μεγάλους χορηγούς από πίσω του, ούτε καν «υπολογίσιμη» διαφήμιση. Κι όμως, φαίνεται πως εδώ δούλεψε το «από στόμα σε στόμα» κι έτσι η ανταπόκριση υπήρξε σημαντική! 

Στις πρώτες θέσεις είδαμε την Ελισάβετ Παπαζώη, πρώην Υπουργό Πολιτισμού της περιόδου 1999 – 2000, καθώς και την ψυχολόγο Θεοτόκη Ντολαπτσή, που στηρίζει το φεστιβάλ. Εκεί ήταν και η Ηρακλειώτισσα γλύπτρια Ασπασία Παπαδοπεράκη, η οποία φιλοτέχνησε τα βραβεία που θα απονεμηθούν και που είχε την καλοσύνη να χαρίσει στα μέλη της κριτικής επιτροπής από ένα αριθμημένο αντίτυπο του πορτραίτου του Κωνσταντίνου Καβάφη, σχεδιασμένο από την ίδια φυσικά.

Στο δια ταύτα, μια και ως μέλος της κριτικής επιτροπής δεν μου επιτρέπεται να κάνω κανένα περαιτέρω σχόλιο, θα αρκεστώ στο ότι παρακολουθήσαμε τέσσερα πραγματικά ενδιαφέροντα ντοκιμαντέρ τελείως διαφορετικής θεματικής και προσέγγισης: Στο «Που είσαι, Σινγκάλ;», ένα ντοκιμαντέρ παρατήρησης, ο Άγγελος Ράλλης κινηματογράφησε στιγμές των Γεζίντι, που εκδιώχθηκαν από το Ισλαμικό Κράτος, στον καταυλισμό τους στα τουρκικά βουνά. Μία μειονότητα που έχει υποστεί τρεις γενοκτονίες από τους φανατικούς μουσουλμάνους παρουσιάστηκε με ευαισθησία ειδικά στις σκηνές επανένωσης των οικογενειών και επιστροφής τους στην κατεστραμμένη ολοσχερώς πόλη τους.

Στη «Μαύρη αλήθεια», ο Γιώργος Μπισδίκης κινηματογράφησε με χιούμορ έναν βοσκό που η καθημερινότητα του μοιράζεται μεταξύ της αγάπης του για το δημοτικό τραγούδι κι αυτής για τα ζώα του. Μέσα στα εννιά λεπτά που διήρκεσε η ταινία, ο άνθρωπος αυτός βρήκε το θάρρος να κάνει τον απολογισμό της ζωής του, παραδεχόμενος τη δική του μαύρη αλήθεια. 

Στο «Harvest in new life», ο Αντώνης Κιτσίκης ασχολήθηκε με τη δύσκολη ζωή των ρομά σε μια συνοικία στα Άνω Λιόσια και συγκεκριμένα με το πως εισέρχονται παράνομα στη χωματερή για να μαζέψουν ανακυκλώσιμα υλικά, τα οποία στη συνέχεια θα πουλήσουν για να επιβιώσουν. Ένα αλληγορικό πλανάρισμα (άνθρωποι και σκουπίδια) και ένα φοβερό τραγούδι στο τέλος από μία ξένη μπάντα, της οποίας δεν συγκράτησα το όνομα. 

Στο ωριαίο ιστορικό ντοκιμαντέρ με τίτλο «Ένας έφηβος στην Κατοχή», που έκανε πρεμιέρα στο φεστιβάλ, ο Νίκος Ζάππας βασίστηκε στη μαρτυρία στο φακό του αντιστασιακού και ακαδημαϊκού Επαμεινώνδα Παναγιωτόπουλου και σε υλικό αρχείου από την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και της γερμανικής Κατοχής στην Ελλάδα. 

* Το σημερινό πρόγραμμα του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ «Στιγμές Αλήθειας» περιλαμβάνει την προβολή οχτώ ταινιών και συζήτηση με θέμα «Ντοκιμαντέρ: Πραγμάτωση, Παραγωγή και Διανομή».  

** Οι φωτογραφίες είναι του Γιάννη Κανελλόπουλου