Εκείνη η όμορφη κόρη… η Μέριμνα

Αυτό που τα τελευταία 200 χρόνια ονομάζουμε Ελλάδα (ή Greece erga omnes) είναι κάτι πολύ πιο σπουδαίο, από αυτό για το οποίο κομπάζει και υπερηφανεύεται ο κάθε νεοελληνικός δεξιός, ακροδεξιός, χουντικός, υπερπατριωτικός τραγέλαφος. Είναι ένας τόπος, ένας χώρος μέσα στον οποίο δημιουργήθηκε, ύστερα από πολλές συγκρούσεις, ένα ολόκληρο σύμπαν από νοοτροπίες, κοσμοθεωρίες και θεμελιώδεις ιδέες, που όχι μόνο διαμόρφωσαν τον τρόπο ζωής μας και τις συμπεριφορές μας, αλλά πολύ περισσότερο δημιούργησαν τον κόσμο (το στολίδι) και την εικόνα της ίδιας μας της ύπαρξης.

Αυτό το σύμπαν των μεγάλων ιδεών φυσικά και δεν είναι μόνο όλα όσα η πεζή ζωή μας σήμερα μας επιβάλει να σκεφτόμαστε. Η επιλεκτική αφήγηση περισσότερο μας ανακουφίζει ή μας τυραννά λόγω της αναζήτησης βεβαιοτήτων και της άμεσης ψυχολογικής επιβεβαίωσης, που επιτάσσει ο εφήμερος χαρακτήρας της ζωής μας. Θέλουμε να θεωρούμε κάτι δικό μας, για να μπορεί αυτό από μόνο του, να μας δίνει ταυτότητα, νόημα και λόγο στις καθημερινές μας λειτουργίες. Ταυτιζόμαστε με τα επιμέρους και όχι με την ουσία των πραγμάτων. Επιλέγουμε ή μας επιλέγουν ιδεολογίες, για να έχουμε ένα θεωρητικό σημείο αναφοράς, λησμονώντας όμως ή παραβλέποντας την τυχαιότητα και την ακούσια και αναπάντεχη ανακάλυψη μιας ολοκληρωμένης αλήθειας, η οποία, ειρήσθω εν παρόδω, προοδευτικά θα μπορούσε ίσως να μας μετουσιώσει σε ολοκληρωμένους ανθρώπους.

Πριν λοιπόν τον αιώνα του νεοελληνικού τραγέλαφου και της νεοελληνικής φαιδρότητας, και πολύ πριν την εποχή που μπερδεύει τους σημερινούς νέο-χριστιανούς αρχαιολάγνους, πέρασε το μεγάλο ποτάμι, που χωρίζει Δύση και Ανατολή… μια όμορφη κόρη. Ήταν η Μέριμνα, Cura την έλεγαν οι Λατίνοι. Στις όχθες, λοιπόν, του ποταμού κοντοστάθηκε:

«… και είδε κάτω την αργιλώδη λάσπη. Την είδε με τρόπο στοχαστικό και άρχισε να φτιάχνει έναν άνθρωπο. Και ενώ συλλογιζόταν πάνω από το δημιούργημά της, εμφανίζεται ο Δίας. Η Μέριμνα τότε του ζήτησε, να δώσει ζωή στο είδωλο που είχε φτιάξει, και αμέσως ο Δίας ικανοποίησε αυτή της την επιθυμία. Η Μέριμνα όμως θέλησε να το ονομάσει με το δικό της όνομα, πράγμα που απαγόρευσε ο Δίας, απαιτώντας να το ονομάσει με το δικό του. Και ενώ οι δυο του μάλωναν για το όνομα, εμφανίστηκε η Γαία από τα έγκατα της γης και είπε ότι θα έπρεπε να δοθεί το δικό της, καθώς αυτή έδωσε το σώμα της σε αυτή τη δημιουργία. Πήραν τότε τον Κρόνο (Χρόνο), ως δικαστή, να δώσει λύση σε αυτή τη φιλονικία, ο οποίος έδειχνε, να έχει ήδη αποφασίσει γι’ αυτούς: Δία, αφού εσύ του έδωσες ζωή, πάρε την ψυχή του μετά το θάνατο· η Γαία, καθώς του πρόσφερε το σώμα, ας του το πάρει πίσω· και η Μέριμνα, καθώς πρώτη το δημιούργησε, αφήστε την να το κρατά όσο ζει. Αφού όμως η διαμάχη ήταν για το όνομά του, ας το ονομάσουμε homo (Άνθρωπος στα Λατινικά), καθώς φαίνεται, ότι φτιάχτηκε από χώμα.» (Γάιος Ιούλιος Υγίνος, Μύθοι, ποίημα 200).

Εκείνη τη στιγμή λοιπόν, στις όχθες του ποταμού, δημιουργείται κάτι ανεπανάληπτο. Δημιουργούνται δύο κοσμοείδωλα, που θα συνοδεύσουν την ανθρωπότητα σε ολόκληρη την ιστορία της. Η διαχρονική και αέναη πάλη του Ενός με του Παντός. Από τη λάσπη, δηλαδή από το υγρό-ιωνικό και το γήινο-δωρικό στοιχείο, από την επαφή της Ανατολής με τη Δύση θα δημιουργηθούν οι μεγαλύτερες καταστροφές αλλά και οι μεγαλύτερες δημιουργίες. Αυτή η επαφή θα επηρεάσει όλες τις μορφές δράσης και πράξεις της ανθρωπότητας, από τη φιλοσοφία, την επιστήμη, την παιδαγωγική, τη σκέψη μέχρι τις νοοτροπίες, τις θρησκείες, τις κοσμοθεωρίες και αλλού. Είναι η μέριμνα, που μεταπηδά από το ατομικό Είναι και δημιουργεί μια άλλη μεταφυσική, αυτή του κοινωνικού Είναι. Από τη στιγμή που άνθρωπος δημιουργείται, η μέριμνα μαζί με το χρόνο θα αναγνωρίσει και την ουσία της ύπαρξης, όπως έγινε στις όχθες του μεγάλου ποταμού… του Αιγαίου.

Η περιοχή αυτή για τους αρχαίους ήταν ο τόπος της αλήθειας. Είναι η αλήθεια του ανθρώπου, όπου η μέριμνα μόνο μπορεί να μας βγάλει από τη λησμονιά και το ζόφο της υπαρκτικής μας ατέλειας. Εκείνη η όμορφη κόρη, η Μέριμνα, πρώτη και μετά ο Ξένος, ο Δίας. Χωρίς τον ξένο δεν έχουμε ζωή. Χωρίς τον ξένο δεν έχει νόημα να «συναγελάζονται» τα παιδιά. Μόνο ο ξένος και η μέριμνα μπορούν να δημιουργήσουν μια σχέση, μια δημιουργία, όπου ο άνθρωπος μπορεί, να διατηρήσει τη μοναδική και ανεπανάληπτη ετερότητά του. Χωρίς τον ξένο θα ήμασταν μονότονοι και βαρετοί και σιγά-σιγά θα παρακμάζαμε. Ο Χρόνος δεν θα μας έδινε τη λύση, αλλά θα μας απέρριπτε, θα μας κατέστρεφε, θα σαπίζαμε σαν πολιτισμός, θα πέφταμε σαν άνθρωποι.

Δεν υπάρχει καμία ανθρώπινη δραστηριότητα, καμία ανθρώπινη κοινωνική και πολιτική λειτουργία, που να μην βασίζεται πάνω σε αυτή τη γένεση, που συντελέστηκε στις όχθες του ποταμού. Η Μέριμνα, η φροντίδα ως πρόνοια, δεν έχει κανένα νόημα χωρίς τον ερχομό του ξένου, του άλλου, που διεκδικεί να ζήσει, να ονομαστεί άνθρωπος. Αλλά και το αντίθετο. Πώς θα είχε νόημα ο ξένος, πώς θα είχε ουσία ο πρόσφυγας ή ο μετανάστης χωρίς τη δική μας Μέριμνα, τη φροντίδα και την κατανόηση, ώστε και εμείς με τη σειρά μας… να ονομαστούμε… άνθρωποι. Πόσες και πόσες φορές οι αρχαίοι «πρόγονοί» σου, νεοέλληνα χριστιανέ μακεδονομάχε, δεν σου έδειξαν τι δρόμο να διαλέξεις; Πόσες και πόσες φορές δεν σου μίλησαν για την Μέριμνα, την Πρόνοια και την Ανάγκη; Πόσες άλλες φορές δεν σου μίλησαν για τον ξένο;

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr