Η γερμανική αλληλεγγύη στον αντιδικτατορικό αγώνα – Άγνωστη σελίδα στις σχέσεις των δύο χωρών

Αυτή την αλληλεγγύη αναδεικνύει η έκθεση που εγκαινιάστηκε το βράδυ της Τρίτης, υπό τον τίτλο “Αλληλεγγύη και Αντίσταση. Η στήριξη της ελληνικής αντίστασης ενάντια στη στρατιωτική χούντα από τα γερμανικά κόμματα, συνδικάτα και πολιτικά ιδρύματα (1967-1974)”. Η έκθεση χρηματοδοτήθηκε από το Ομοσπονδιακό υπουργείο Εξωτερικών από πόρους του Ελληνογερμανικού Ταμείου για το Μέλλον.

Το έναυσμα να ξετυλιχτεί αυτή η ιστορία δίνουν θραυσματικά, αλλά αντιπροσωπευτικά τεκμήρια στα ταμπλό της έκθεσης με φωτογραφίες, μπροσούρες, τρικ, αφίσες και κατατοπιστικά κείμενα που επιμελήθηκαν από κοινού τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ) και το Ίδρυμα Φρίντριχ Έμπερτ του SPD, μετά από πρόσκληση στα ΑΣΚΙ. Ήταν συγκινητική στα εγκαίνια η προσέλευση του κοινού, ελληνικού και γερμανικού, αλλά και οι χαιρετισμοί που απηύθηναν οι δύο πλευρές με φόντο πίσω τους μια ασπρόμαυρη αφίσα της Ακρόπολης φιλοτεχνημένη από Έλληνες της Γερμανίας τις πρώτες μέρες της δικτατορίας να αναγράφει «Τάξη και ησυχία Έλληνες» (σ.σ.: προέρχεται από το αρχείο Σωμερίτη, που έχει κατατεθεί στα ΑΣΚΙ).

Παρόντες ήταν ο Χάγκεν Φλάϊσερ, ο Κώστας Σημίτης, ο Πέτρος Κουναλάκης κι άλλοι παλιοί φοιτητές, Έλληνες και Γερμανοί, του αντιδικτατορικού αγώνα. Η έκθεση είναι περιοδική, έρχεται από το Βερολίνο, το Ανόβερο, την Φραγκφούρτη. Μετά την Αθήνα θα ταξιδέψει στην Θεσσαλονίκη και σε άλλες πόλεις.

Γιατί, όμως, κρίθηκε ότι υπήρχε ανάγκη για μια τέτοια έκθεση σήμερα, την ώρα της κρίσης και αρνητικών διεθνών εξελίξεων; Το ερώτημα απαντήθηκε στην έκθεση: επειδή, εκτός από τον φόρο τιμής στα ιδρύματα ή τους γερμανικούς φορείς που υποστήριξαν την Ελλάδα στον αντιδικτατορικό αγώνα, πρέπει να «ιστορικοποιηθούν» τα γεγονότα, με τις δύσκολες και φωτεινές τους πλευρές. Κι όσο είναι ανοιχτά και παρόντα τα αιτήματα για τις αποζημιώσεις από τις βαρβαρότητες των Ναζί να μπορέσουν να διαπραγματευθούν οι επερχόμενες γενιές αυτό το παρελθόν.

«Στις 28 Νοεμβρίου 1969, ο 35χρονος επιστημονικός βοηθός για την Ιστορία της Ανατολικής Ευρώπης στο Πανεπιστήμιο του Φράιμπουργκ, Γκούναρ Χέρινγκ, με μια δήλωση του στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης ανακοίνωσε την κάθοδό του σε απεργία πείνας. Στόχος της απεργίας ήταν να πιέσει την κυβέρνηση της Ομοσπονδιακής Γερμανίας να ψηφίσει υπέρ της αποπομπής της ελληνικής χούντας από το Συμβούλιο της Ευρώπης για τους βασανισμούς κρατουμένων και την κατάφωρη παραβίαση των ατομικών δικαιωμάτων και ελευθεριών. Η απεργία πείνας του Χέρινγκ, ο οποίος είχε ήδη επισκεφτεί την Ελλάδα ως εκπρόσωπος της Διεθνούς Αμνηστίας, προκάλεσε πολύ μεγάλο κύμα συμπαράστασης. Έλληνες και Γερμανοί πολίτες, φοιτητικές οργανώσεις, ενώσεις Ελλήνων μεταναστών, εργατικά σωματεία, πολιτικά κόμματα, όπως το SPD, εξέφρασαν την συμπαράστασή τους. Τελικά μετά από 10 ημέρες, η απεργία διεκόπη καθώς η γερμανική κυβέρνηση αποφάσισε να ψηφίσει υπέρ της αποπομπής». Την ιστορία αυτή θύμισε χαιρετίζοντας την έκθεση ο γενικός γραμματέας των ΑΣΚΙ, ιστορικός Βαγγέλης Καραμανωλάκης.