Η "Κραυγή" του Edvard Munch είναι ο δεύτερος πιο διάσημος πίνακας στην ιστορία της τέχνης

Κάτω από έναν ουρανό γεμάτο έντονο χρώμα μία ανθρώπινη φιγούρα στέκεται σε μία γέφυρα. Φορώντας ένα μακρύ παλτό, κρατάει με τα δύο χέρια ένα άτριχο κρανίο που μοιάζει με κεφάλι, ενώ τα πάντα είναι διαποτισμένα με μία αίσθηση αρχέγονου και επιβλητικού τρόμου. Αυτή είναι η κραυγή του νορβηγού καλλιτέχνη Edvard Munch, το πιο γνωστό έργο στην ιστορία της τέχνης, μετά τη Μόνα Λίζα του Λεονάρντο Ντα Βίντσι.

Ο ζωγράφος ήταν το δεύτερο από τα πέντε παιδιά μιας φτωχής οικογένειας και ανήκε στην avant garde του εξπρεσιονιστικού καλλιτεχνικού κινήματος του 20ου αιώνα. Η Κραυγή δημιουργήθηκε το 1893 τρία χρόνια μετά την άφιξη του στο Βερολίνο. Στη Γερμανία, ο Munch δημιούργησε μερικά από τα πιο γνωστά έργα του, όπως το The Vampire και τη Madonna.

Το 1892 ζωγράφισε έναν πίνακα πρόδρομο της Κραυγής. Η σύνθεση είναι εντυπωσιακά παρόμοια, αλλά το ύφος αν και σχετικά ριζοσπαστικό για την εποχή του, δεν κατάφερε να φτάσει το επίπεδο της Κραυγής. Μία άγρια υπαρξιακή αγωνία είναι αυτή που χαρακτηρίζει τον πασίγνωστο πλέον πίνακα, αντί για την ευγενική αγωνία της πρώτης του απόπειρας.

“Περπατούσα στον δρόμο με δύο φίλους. Αισθάνθηκα μία έντονη μελαγχολία καθώς ο ουρανός πήρε ένα έντονα κόκκινο χρώμα. Σταμάτησα, έγειρα στην κουπαστή της γέφυρας κουρασμένος σαν το θάνατο και όπως ο φλεγόμενος ουρανός κρεμόταν σαν σπαθί πάνω από την πόλη, ένοιωσα μία τεράστια αγωνία να με κυριεύει”, ανέφερε ο ζωγράφος στο ημερολόγιο του στις 22 Ιανουαρίου του 1892.

Στην Κραυγή φαίνεται ότι έδωσε μεγαλύτερη σημασία στο νόημα παρά στην τεχνική δεξιότητα ή την “ομορφιά” που είναι ο παραδοσιακός στόχος της τέχνης.

Ο Μουνκ δημιούργησε διάφορες εκδοχές της “Κραυγής με διάφορα μέσα. Το Μουσείο Μουνκ έχει μια από τις δύο ζωγραφικές εκδοχές, αυτήν του 1910, και ένα παστέλ. Η Εθνική Πινακοθήκη της Νορβηγίας έχει την άλλη ζωγραφική εκδοχή την αυθεντική, ας πούμε, την παλιότερη, απ’ το 1893. Μια τέταρτη εκδοχή, σε παστέλ, είναι στην ιδιοκτησία του Νορβηγού δισεκατομμυριούχου Πέττερ Όλσεν. Και τέλος, ο Μουνκ δημιούργησε και μια λιθογραφία της εικόνας.

Οι ιστορικοί τέχνης έχουν καταγράψει πολλές θεωρίες ανάμεσα στις οποίες ο πίνακας είναι μία αυτοπροσωπογραφία του καλλιτέχνη ή ένα πορτρέτο της αδελφής του η οποία είχε φύγει από τη ζωή σε μικρή ηλικία.