Το χέρι των παραθεσμών πρέπει να αισθανθεί το χέρι της εξουσίας

Του Κώστα Βαξεβάνη

Σε κάθε περίπτωση, καλό είναι να έχεις τη χρήσιμη απόσταση από τα πράγματα, αυτή των δύο βημάτων. Αν απέχεις πολύ χάνεις τον ρυθμό ή τον στόχο, ανάλογα με το αν χορεύεις ή αν επεξεργάζεσαι τακτικές εφόδου.

Και ενώ στον χορό τα πράγματα είναι μετρήσιμα, στην πολιτική, αν και αρκετές φορές απαιτείται επιδεξιότητα χορευτή, δεν υπάρχει ούτε ασφαλές μέτρο ούτε μέτρηση, παρά μόνο αν μιλάμε για τη νύχτα των εκλογών.

Εχουν περάσει δύο χρόνια από εκείνη τη νύχτα των εκλογών που ο ΣΥΡΙΖΑ ανέλαβε τη διακυβέρνηση, κατά την οποία, αφού αναμετρήθηκε, μετρήθηκε ως ικανός να επιλύσει τα προβλήματα της χώρας. Η διακυβέρνησή του, όπως και κάθε διακυβέρνηση, δεν είναι τανγκό. Τα δύο ή τα πολλά βήματα πίσω δεν ήταν χορός. Υπάρχουν λοιπόν δύο προσεγγίσεις. Ή ήταν υποχωρήσεις με μοναδικό στόχο την εξουσία ή ήταν τακτική.

Ας μη γελιόμαστε. Η χώρα έχει χάσει πολλά από όσα καθορίζουν μια ανεξάρτητη χώρα. Δεν τα έχασε επειδή ανέλαβε τη διακυβέρνησή της ο Αλέξης Τσίπρας, αλλά λόγω κυβερνήσεων και κυβερνητών πριν απ’ αυτόν. Τη ναρκοθέτησαν με μνημόνια, υποτάχθηκαν στις πολιτικές της λιτότητας, φόρτωσαν τα χρέη των τραπεζών στους πολίτες, αφού πρώτα τους ενοχοποίησαν με τον πιο αισχρό τρόπο. Οι υποχωρήσεις μπορεί εύκολα να χαρακτηριστούν εγκατάλειψη των στόχων, ακόμη και προδοσία. Αλλά όποιος δώσει τους χαρακτηρισμούς δεν μπορεί να κινείται στη σφαίρα της γενικής κριτικής, οφείλει να προτείνει και πολιτικές λύσεις.

Φυσικά υπάρχει ο κίνδυνος να περάσεις από τα βήματα του τανγκό σε αυτά του Ζαλόγγου. Να αποδεχθείς την υποχώρηση ως μοναδικό στοιχείο πολιτικής, να εξοικειωθείς και στο τέλος να την κάνεις φύση σου.

Το πρόβλημα της κυβέρνησης δεν είναι αυτό. Αντιθέτως, αρκετές φορές η αναποφασιστικότητά της παράγεται από τις ενοχές για όσα υποσχέθηκε αλλά αδυνατεί να ικανοποιήσει. Και το εμπόδιο δεν είναι μόνο ο ξένος παράγοντας και οι παράλογες απαιτήσεις, αλλά και οι πρόθυμοι που συμφωνούν μαζί τους. Η λύση δεν βρίσκεται στην ομφαλοσκόπηση, ούτε και στη συνεχή αντιπαράθεση με τους πρόθυμους, αλλά στη ζωή. Αυτή ακριβώς που πρέπει να αλλάξει.

Την περασμένη Παρασκευή ξεκίνησε έπειτα από 10 χρόνια η δίκη για μία από τις αμαρτωλές συμβάσεις της Siemens, η οποία είχε υπογραφεί πριν από 20 χρόνια. Η δίκη για το σκάνδαλο της Ασπίς αναβάλλεται συνεχώς. Δικογραφίες γυρνάνε και χάνονται σε συρτάρια, ενώ η Δικαιοσύνη παριστάνει την τυφλή μόνο όταν πρόκειται να αγγίξει πολιτικά πρόσωπα και ισχυρούς.

Στην αστυνομία οι χρυσαυγίτες δεν είναι η πλειοψηφία, όπως υποστηρίζει ο υπουργός της, αλλά είναι αυτοί που τη χαρακτηρίζουν. Ο πολίτης πρέπει να στηθεί στην ουρά για να εξυπηρετηθεί. Απαρχαιωμένοι και συντηρητικοί νόμοι αναπαράγουν την αδικία και τη συντήρηση. Οι συντεχνίες ευτελίζουν κάθε αγώνα για πραγματικά δικαιώματα, παραμένοντας απόληξη ενός συστήματος με το οποίο η Αριστερά για ιδεοληπτικούς λόγους αισθάνεται συγγενής. Ενα αόρατο χέρι, όπως περιέγραψε ο ίδιος ο πρωθυπουργός, παρεμβαίνει καθημερινά για να ανατρέψει σχεδιασμούς, πολιτικές, την ίδια την απονομή της Δικαιοσύνης.

Ολα αυτά δεν αφορούν τη διαπραγμάτευση ή την αξιολόγηση. Κάνουν όμως αναγκαίες τις παρεμβάσεις για να αλλάξει η καθημερινότητα. Δεν αρκεί να αισθάνεσαι το αόρατο χέρι των παραθεσμών. Πρέπει αυτοί να αισθανθούν το χέρι της εξουσίας που αλλάζει τη ζωή των ανθρώπων.

Η κυβέρνηση μέσα στις δύσκολες συνθήκες που επικρατούν κινδυνεύει να εγκλωβιστεί σε έναν ντετερμινισμό, στην τεχνοκρατική απολογία που επιβάλλουν οι απέξω. Μέσα όμως υπάρχει η κοινωνία, η οποία δεν περιμένει μόνο την ελάφρυνση από τον φόρο ή την περιφρούρηση του εισοδήματος. Θέλει εξανθρωπισμό, θεσμική λειτουργία, αποκατάσταση όσων έχουν κατακρημνιστεί στη δημόσια και αξιακή σφαίρα.

Η εκπλήρωση αυτής της απαίτησης αποκαθιστά την κοινωνία και δημιουργεί συμμαχίες που δεν μπορούν να πλήξουν οι αφηγήσεις των εχθρικών μέσων ενημέρωσης. Οταν ο πολίτης αισθάνεται την αλλαγή, δεν μπορεί κανένας να την περιγράψει διαφορετικά.

Αν η κυβέρνηση αποφασίσει τις ενέργειες της «παράλληλης» και πραγματικής διακυβέρνησης, είναι βέβαιο ότι θα κατηγορηθεί για παρεμβάσεις. Δεν μπορεί να συμβεί διαφορετικά. Γιατί ακόμη και αν αποφασίσεις να χορέψεις τανγκό, είναι βέβαιο πως θα πατήσεις το πόδι κάποιου. 

* Το άρθρο είναι το editorial της εφημερίδας Documento του Σάββατου 25 Φεβρουαρίου