Τελευταία Σύνοδος παρουσία βρετανού πρωθυπουργού – Ξεκάθαρα μηνύματα και προειδοποιήσεις

Σε εξέλιξη βρίσκεται το δείπνο εργασίας των ηγετών των κρατών μελών της Ε.Ε., στον απόηχο του βρετανικού δημοψηφίσματος και με το Brexit να βρίσκεται στο επίκεντρο.

Νωρίτερα, κατά τη διάρκεια των εργασιών της Συνόδου Κορυφής, επί τάπητος τέθηκαν ζητήματα μετανάστευσης, ο ρόλος του ΝΑΤΟ και η ενιαία ψηφιακή αγορά, σύμφωνα με τον Πρέμπεν Άαμαν, εκπρόσωπο του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ.

Με δηλώσεις τους πριν από την έναρξη της Συνόδου, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι άσκησαν νέες πιέσεις στη βρετανική κυβέρνηση, προκειμένου να εκκινήσουν άμεσα οι διαδικασίες για την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, μετά το «ναι» των Βρετανών πολιτών στο Brexit.

Ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς υπογράμμισε την ανάγκη να ξεκινήσει το συντομότερο δυνατόν η συζήτηση για την έξοδο της Βρετανίας, εκτιμώντας ότι το Brexit είναι επικίνδυνο για το Ηνωμένο Βασίλειο και για την Ε.Ε.

Την ανάγκη να αρχίσει το ταχύτερο δυνατό η διαδικασία εξόδου της Μεγάλης Βρετανίας από την Ε.Ε. υπογράμμισε και ο πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ.

Από την πλευρά της η καγκελάριος της Γερμανίας Άγκελα Μέρκελ τόνισε ότι, ούτε άτυπες, ούτε επίσημες διαβουλεύσεις πρόκειται να υπάρξουν πριν το βρετανικό αίτημα αποχώρησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αν και έδειξε κατανόηση στο γεγονός ότι η βρετανική κυβέρνηση χρειάζεται κάποιο χρόνο, η κ. Μέρκελ ξεκαθάρισε ότι «εως τον Σεπτέμβριο θα πρέπει να αρχίσουν οι συζητήσεις».

Από την πλευρά του, ο πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας Ντέιβιντ Κάμερον εξέφρασε την ελπίδα η διαπραγμάτευση της εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ε.Ε. να γίνει «με όσο το δυνατόν πιο εποικοδομητικό τρόπο».

Ο Τουσκ επανέλαβε ότι η Ένωση δεν μπορεί να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις για τη βρετανική έξοδο έως ότου ενεργοποιήσει η βρετανική κυβέρνηση το Άρθρο 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, η ΕΕ είναι έτοιμη να ξεκινήσει τις διαπραγματεύσεις για το διαζύγιο σήμερα, αλλά η χρονική στιγμή για την ενεργοποίηση της διαδικασίας εναπόκειται στη βρετανική κυβέρνηση. «Πρέπει να κάνουμε υπομονή, αυτή είναι η μόνη νόμιμη οδός» πρόσθεσε.

Οι δηλώσεις Τουσκ, λίγο πριν από την έναρξη της Συνόδου Κορυφής κατά την οποία ο βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον θα ενημερώσει τους ομολόγους του στην ΕΕ σχετικά με την απόφαση του Ην. Βασιλείου να αποσχιστεί από την Ένωση, έρχεται να προστεθεί σε ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με το οποίο ζητείται το Ην. Βασίλειο να σεβαστεί άμεσα και πλήρως τη βούληση της πλειοψηφίας των πολιτών του καταθέτοντας επισήμως την αίτηση αποχώρησής του από την ΕΕ, προτού μπορέσει να γίνει οποιαδήποτε άλλη ρύθμιση.

Παράλληλα το Κοινοβούλιο καλεί το Συμβούλιο να αλλάξει τη σειρά των προεδριών του, έτσι ώστε η διαδικασία αποχώρησης να μην υπονομεύσει την τρέχουσα διαχείριση των υποθέσεων της Ένωσης. Το Ην. Βασίλειο είναι προγραμματισμένο να αναλάβει την προεδρία του Συμβουλίου το δεύτερο εξάμηνο του 2017. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα επιφέρει επίσης αλλαγές στην εσωτερική του οργάνωση προκειμένου αυτή να ανταποκρίνεται στη βούληση των πολιτών του Ηνωμένου Βασιλείου να αποχωρήσουν από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ασφυκτικές πιέσεις προς τη Βρετανία

Νωρίτερα εν τω μεταξύ η καγκελάριος της Γερμανίας, Άγκελα Μέρκελ δήλωσε από το βήμα της Ολομέλειας της Bundestag ότι «οι διαπραγματεύσεις με την ΕΕ δεν πρόκειται να ξεκινήσουν, όσο η Βρετανία δεν υποβάλει αίτημα ενεργοποίησης του Άρθρου 50». Η άποψη αυτή, την οποία αποδέχεται και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ταυτίζεται πλήρως με όσα αποφασίστηκαν στη μίνι σύνοδο κορυφής που έλαβε χώρα τη Δευτέρα, παρουσία των Ολάντ και Ρέντσι.

Σύμφωνα με τη Μέρκελ, η βρετανική κυβέρνηση πρέπει να υποβάλλει άμεσα το αίτημα εξόδου από την ΕΕ, προκειμένου να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις για την «επόμενη ημέρα» στις σχέσεις Λονδίνου – Βρυξελλών. Στο πλαίσιο αυτό, προειδοποίησε το Ην. Βασίλειο πως έχει μεγάλο συμφέρον οι διαπραγματεύσεις να «διεξαχθούν σε φιλικό κλίμα με την ΕΕ». Η γερμανίδα καγκελάριος πρόσθεσε, επίσης, πως δεν γίνεται η Βρετανία να έχει και την πίτα ολάκερη και το σκύλο χορτάτο, αφού αν το Ην. Βασίλειο θέλει να έχει πρόσβαση στα προνόμια του ευρωπαϊκού κεκτημένου, τότε πρέπει να συμμετέχει και στις υποχρεώσεις αυτού. «Η Βρετανία δεν μπορεί να κρατήσει τα προνόμια της ΕΕ αλλά όχι τις υποχρεώσεις» υπογράμμισε, συμπληρώνοντας: «Συμφέρον όλων η στενή σχέση, αλλά όχι ‘’α λα καρτ’’».

Η γερμανίδα καγκελάριος μάλιστα, προσερχόμενη στη Σύνοδο στις Βρυξέλλες, επανήλθε στο θέμα λέγοντας ότι  ούτε άτυπες ούτε επίσημες διαβουλεύσεις πρόκειται να υπάρξουν πριν το βρετανικό αίτημα αποχώρησης από την ΕΕ.

Στο ίδιο μήκος κύματος και οι δηλώσεις Γιούνκερ, ο οποίος είπε στην ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου: «απαγόρευσα στους Επιτρόπους και τους Γενικούς Διευθυντές να έχουν κάθε επαφή για προκαταρκτικές συζητήσεις με Βρετανούς. Χωρίς ενεργοποίηση, δεν έχει διαπραγματεύσεις». Ο Γιούνκερ μάλιστα αντέδρασε κι όταν αντίκρυσε τον Νάιτζελ Φάρατζ μέσα στην αίθουσα του Ευρωκοινοβουλίου και σκωπτικά του είπε: «εξεπλάγην που είσαι εδώ, γιατί είσαι εδώ, εξεστράτευσες για το exit, σε ψήφισαν για το exit, τι κάνεις ακόμα εδώ;».

Την ανάγκη να αρχίσει το ταχύτερο δυνατό η διαδικασία εξόδου της Μεγάλης Βρετανίας από την ΕΕ υπογράμμισε και ο πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ, ενώ ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ σημείωσε ότι 

μία μελλοντική νέα εμπορική συμφωνία της ΕΕ με τη Βρετανία, θα είναι λιγότερο ευνοϊκή. 

«Μαζεμένος»

ο Κάμερον 

Ο πρωθυπουργός του Ην. Βασιλίου Ντέιβιντ Κάμερον εξέφρασε από την πλευρά του την ελπίδα η διαπραγμάτευση της εξόδου της χώρας του από την ΕΕ να γίνει «με όσο το δυνατόν πιο εποικοδομητικό τρόπο», μετά το σοκ του Brexit. «Θα εξηγήσω ότι η Μεγάλη Βρετανία θα αποχωρήσει από την ΕΕ, αλλά θέλω η διαδικασία αυτή να είναι όσο το δυνατόν πιο εποικοδομητική και ελπίζω ότι το αποτέλεσμα θα είναι επίσης όσο το δυνατόν πιο εποικοδομητικό», δήλωσε ο Κάμερον, κατά την άφιξή του στις Βρυξέλλες για την κρίσιμη ευρωπαϊκή Σύνοδο Κορυφής για το μέλλον της ΕΕ. 

«Ακόμη κι αν ετοιμαζόμαστε να φύγουμε από την ΕΕ, δεν θα γυρίσουμε την πλάτη στην Ευρώπη», επέμεινε, υπογραμμίζοντας ότι τα 27 άλλα κράτη – μέλη της Ένωσης παραμένουν «γείτονες, φίλοι, σύμμαχοι, εταίροι». Ο επικεφαλής της συντηρητικής βρετανικής κυβέρνησης ζήτησε να εγκαθιδρυθεί στο μέλλον με τα κράτη αυτά «μια όσο το δυνατόν στενότερη σχέση σε όρους εμπορίου και συνεργασίας για την ασφάλεια, διότι αυτό είναι καλό γι’ αυτά και καλό για μας».

Ο φόβος της Ευρώπης ακούει στο όνομα Λεπέν

Όλες αυτές οι εξελίξεις κάνουν τη γαλλίδα επικεφαλής του Εθνικού Μετώπου Μαρίν Λεπέν να τρίβει τα χέρια της από ικανοποίηση. Μιλώντας στο ευρωκονοβούλιο η Λεπέν είπε ότι «έσπασε η αλυσίδα που ένωνε τους Βρετανούς με την ΕΕ» και πρόσθεσε ότι «ο λαός του Ην. Βασιλείου επέλεξε να είναι λαός κυρίαρχος, που αποφάσισε να ελέγχει τα σύνορά του». «Όλοι πρέπει να πάρουμε παράδειγμα από τον πατριωτισμό που επέδειξαν οι Βρετανοί», συμπλήρωσε.

Οι ευρωσκεπτικιστικές θέσεις της Λεπέν προκαλούν βεβαίως τεράστια ανασφάλεια στην Ένωση, αφού ο φόβος να κερδίσει εκείνη τις προεδρικές εκλογές στη Γαλλία σε έναν χρόνο από σήμερα είναι πιο υπαρκτός από ποτέ. Η ίδια άλλωστε μοιάζει -βάσει των δημοσκοπήσεων- σχεδόν αδύνατο να μην προκριθεί στον δεύτερο γύρο των εκλογών που πρόκειται να διεξαχθούν τον Απρίλιο και τον Μάιο του 2017.