Ο βασιλιάς Ριχάρδος με τον Τάσο Νούσια, ο σπαραγμός του ανθρώπου μπροστά στην τελική αναμέτρηση

«Ριχάρδος Β’-Το Ρέκβιεμ ενός Βασιλιά». Σε αυτή την παράσταση, στο φιλόξενο θέατρο Άλφα Ιδέα στην οδό Πατησίων το έργο ξεκινάει ανάποδα. Από το τέλος. Ο βασιλιάς Ριχάρδος Β’ βρίσκεται πια στη φυλακή. Είναι απογυμνωμένος από κάθε εξουσία και απ’ όλα του τα προνόμια. Νικημένος από τους εχθρούς του. Με φαντάσματα και εσωτερικούς δαίμονες που καταστέλλουν τη μνήμη του. Όταν όμως ένας παλιός του υπηρέτης εμφανίζεται στη σκηνή και τον «ξυπνάει», τον παρακινεί να ξεκινήσει μία προσωπική αναδρομή και τον βγάζει από τον λήθαργο. Ετσι αρχίζει να θυμάται, να επιμένει για τις πράξεις του, να αντικρίζει τα λάθη του, να αναρωτιέται για το νόημα των πράξεων του και τελικά η ανθρώπινη ψυχή του να συγκρούεται με την αλαζονεία του βασιλιά. Ο προηγούμενος εαυτός του φαντάζει πλέον γελοίος πριν το τέλος της ζωής του.  Αλλά αυτή η συνειδητοποίηση είναι που τον φέρνει λίγο πιο κοντά στην ελευθερία, λίγο πιο κοντά στην προσωπική του λύτρωση. Όταν ξεκινάει αυτό το ταξίδι, το παραλήρημα της συντριβής του εναλλάσσεται με θυμό και δίψα για εκδίκηση, οι κωμικές σκηνές ενισχύουν τη δραματικότητα και τελικά η αίσθηση του παράλογου της ύπαρξης και η ματαιότητα των προσωπικών φιλοδοξιών αρχίζουν να φωτίζουν τη σκηνή και να πυκνώνουν σε νόημα όσο η αναζήτηση φτάνει προς το τέλος της.

Η φύση της εξουσίας και το άδοξο τέλος

Το σαιξπηρικό έργο είναι βαθύτατα πολιτικό, καθώς αναδεικνύει την έπαρση της εξουσίας και την αλαζονεία του Ριχάρδου (τελικά του κάθε «βασιλιά») που ζητάει δόξα και υποταγή από τους πιστούς του. Διαφθορά και εκμετάλλευση, υποτέλεια και ματαιοδοξία. Στη σημερινή εποχή, που η αίγλη των βασιλιάδων έχει πια παρέλθει, ο παραλληλισμός με τους μηχανικούς εξουσίας είναι αναπόφευκτος. Μένει λοιπόν αναπάντητο το ερώτημα μέσα στον χρόνο. Ο βασιλιάς μας πέθανε. Η εξουσία ζει;

Αυτό που όμως ανυψώνει ακόμα περισσότερο τον σαιξπηρικό Ριχάρδο, είναι η φιλοσοφική και υπαρξιακή διάσταση που δίνει στον ήρωα του. Τη στιγμή που πρέπει να αναμετρηθεί με τον εαυτό του πετώντας το στέμμα, γυμνός πια από κάθε συμβολισμό, αρχίζει και η πιο επίπονη αναμέτρηση. Η πτώση και η αίσθηση της ματαιότητας στην οποία αφήνεται τελικά ο βασιλιάς είναι αυτά που κάνουν τόσο πολυσήμαντο και ανοιχτό σε αναγνώσεις το έργο. Έστω και αργά, ο πρωταγωνιστής αντιλαμβάνεται τελικά τη θνητότητα και το παράλογο των πράξεων του. “Τόσοι βασιλιάδες πέθαναν τελικά μέσα στη μοναξιά”, σκέφτεται μέσα στη συντριβή του χωρίς το μεγεθυντικό φακό της δόξας, χωρίς υπηρέτες, χωρίς συντροφιά (Πόσο εύκολο θα είναι οι άλλοτε πιστοί να βρουν έναν άλλο βασιλιά να προσκυνήσουν και ας είναι το ίδιος γυμνός με τον προηγούμενο). Ο έκπτωτος Ριχάρδος δεν θέλει να θυμάται καν το όνομα του . Το τέλος τον απογυμνώνει συνειδητά από κάθε ταυτότητα…

Ποιος ήταν ο Ριχάρδος;

Στην ιστορική πραγματικότητα ο Ριχάρδος ο Β’ ήταν βασιλιάς της Αγγλίας από το 1377 έως το 1399. Πήρε το στέμμα σε ηλικία μόλις δέκα χρόνων. Με την ενηλικίωσή του, είχε να αντιμετωπίσει την Επανάσταση των Χωρικών και για αυτόν τον λόγο έστειλε στρατό για να την καταστείλει. Τελικώς εκτέλεσε τους αρχηγούς της, καταστέλλοντας την επανάσταση και άρχισε να γίνεται αντιπαθητικός στον αγγλικό λαό, γεγονός που οδήγησε στην πτώση του.

Γιατί να το δείτε…

Η σκηνοθέτις Μαρλέν Καμίνσκι δημιουργεί μία θολή και σκοτεινή, κάποιες φορές ονειρική ατμόσφαιρα πάνω στη σκηνή στην οποία κινείται με άνεση ο ηθοποιός Τάσος Νούσιας. Με συναίσθημα, βάθος και έντονη σωματικότητα κάνει άψογη διαχείριση του σκηνικού χώρου και σε ορισμένες σκηνές η αίσθηση που αφήνει στον θεατή είναι μαγευτική. Ο Αλέξανδρος Φιλιππόπουλος τον συνοδεύει με συνέπεια υποκριτικά.

Συντελεστές: 

Συγγραφέας: Ουίλλιαμ Σαίξπηρ Σκηνοθεσία: Marlene Kaminsky Πρωταγωνιστούν: Τάσος Νούσιας, Αλέξανδρος ΦΙλιππόπουλος, Φωνή της Βασίλισσας: Μάιρα Μηλολιδάκη Άλλοι Συντελεστές: Πρωτότυπη μουσική: Constantine, Σχεδιασμός φωτισμού: Σεσίλια Τσελεπίδη 

Info:

Άλφα Ιδέα (28ης Οκτωβρίου 37, Αθήνα, www.alfaidea.gr)

Μέχρι 11 Νοεμβρίου

Κάθε Τετάρτη και Σάββατο στις 21.00

και Κυριακή στις 19.00

Διάρκεια: 90 λεπτά

Τιμή εισιτηρίου: 10 ευρώ (προπώληση), 15 ευρώ (ταμείο),  12 ευρώ (ΑΜΕΑ, φοιτητικό, μαθητικό)