Νικήτας Τσακίρογλου στο koutipandoras.gr: "Αυτή την εποχή ο Καζαντζάκης είναι πιο επίκαιρος από ποτέ"

Με μεγάλη καριέρα στο θέατρο και τον κινηματογράφο, ο Νικήτας Τσακίρογλου, φέτος καταπιάνεται με την «Ασκητική» του Νίκου Καζαντζάκη –στο έργο που ανεβάζει ο Πάνος Αγγελόπουλος στη θεατρική σκηνή «Τζένη Καρέζη», στο οποίο συμπρωταγωνιστεί με την Κατερίνα Διδασκάλου–  και μας μιλά για τους λόγους που ένα τόσο φιλοσοφικό έργο έχει ιδιαίτερη αξία σήμερα. 

tsakiroglou

Με μεγάλη καριέρα στο θέατρο και τον κινηματογράφο, ο Νικήτας Τσακίρογλου, φέτος καταπιάνεται με την «Ασκητική» του Νίκου Καζαντζάκη –στο έργο που ανεβάζει ο Πάνος Αγγελόπουλος στη θεατρική σκηνή «Τζένη Καρέζη», στο οποίο συμπρωταγωνιστεί με την Κατερίνα Διδασκάλου–  και μας μιλά για τους λόγους που ένα τόσο φιλοσοφικό έργο έχει ιδιαίτερη αξία σήμερα. 

Συνέντευξη στους Παναγιώτη Φρούντζο, Κωνσταντίνο Καϊμάκη

-Πώς αποφασίσατε να πάρετε μέρος στην «Ασκητική», η οποία συνεχίζει την πορεία της για 5η συνεχόμενη σεζόν;

Ένα τόσο εμβληματικό έργο δεν μπορεί κανείς να το προσπεράσει αβίαστα. Με εξαίρεση μια μικρή εμφάνισή μου, διάρκειας πέντε ημερών, νομίζω, την περσινή σεζόν που ανεβάσαμε το έργο στο Αριστοτέλειο της Θεσσαλονίκης, για μένα είναι η πρώτη φορά που παίζω στην «Ασκητική». Συμπίπτει με την επαναλειτουργία του θεάτρου «Τζένη Καρέζη», που είναι ιδανικός χώρος για να φιλοξενεί τόσο σημαντικά έργα σαν αυτό του Καζαντζάκη.

-Ποια είναι η δική σας σχέση με τον Καζαντζάκη;

Είχα σκηνοθετήσει τον «Ιουλιανό τον Παραβάτη», ένα από τα πιο αγαπημένα μου έργα, στο ΚΘΒΕ, για να γιορτάσουμε τα πενήντα χρόνια από τον θάνατο του συγγραφέα. Ήταν παραγγελία του υπουργείου Πολιτισμού και ανέλαβα τη σκηνοθεσία χωρίς να παίξω. Αυτή ήταν μια χρυσή ευκαιρία για να έρθω ακόμη πιο κοντά με το προοδευτικό πνεύμα αυτού του μέγιστου συγγραφέα.

-Ποια πιστεύετε ότι είναι τα θέματα που συγκινούσαν πραγματικά τον Καζαντζάκη;

Η αγωνία του Καζαντζάκη δεν είναι μόνο μεταφυσική. Η θέση του είναι κυρίως δίπλα στον φτωχούλη του Θεού. Ήταν ένας Κρητικός που έζησε δίπλα στον αγρότη, τον απλό άνθρωπο. Η ατομική ευθύνη, επίσης, είναι ένα από τα κύρια ζητήματα που πάντα τον απασχολούσε. Ίσως να είχε σχέση με το γεγονός ότι ο Καζαντζάκης έζησε μεγάλα ιστορικά γεγονότα –εμφύλιες διενέξεις και πολέμους, παγκόσμιους και βαλκανικούς πολέμους, κατοχή– μέχρι το 1957, το έτος του θανάτου του, στα οποία είδε τρομακτικά πράγματα που δεν γίνονταν να τον αφήσουν ασυγκίνητο. 

-Το θέμα της ατομικής ευθύνης, πάντως, έχει χρησιμοποιηθεί τελευταία από σύγχρονους πολιτικούς, που καλύπτουν με αυτό τον τρόπο τις δικές τους ευθύνες ή την ανικανότητά τους να αντεπεξέλθουν σε κρίσιμα ζητήματα…

Έχετε δίκιο, επειδή οι καλές προθέσεις σταματούν στα λόγια και χρησιμοποιούνται σαν συνθήματα που εξυπηρετούν άλλα συμφέροντα. Το θέμα είναι πως ο Καζαντζάκης θίγει το ζήτημα της ατομικής ευθύνης όχι μόνο για να τονίσει την ανάγκη της δράσης, αλλά και για να κατεβάσει τον θεό στον άνθρωπο. Αυτό τονίζεται συνέχεια στην «Ασκητική». Ο άνθρωπος είναι αυτός που θα δώσει τις λύσεις και τα απαντήματα στα υπαρξιακά ζητήματα που τον βασανίζουν. Ξέρετε, ο Καζαντζάκης ήταν βαθιά ρεαλιστής, πραγματιστής. Δεν ήταν αιθεροβάμμων. Το λέει συνέχεια στα γραπτά του. Μόνος του ο άνθρωπος θα απελευθερωθεί απ’ όλα αυτά τα δεσμά (πολιτικά, κοινωνικά ή και υπαρξιακά ακόμη) που τον κρατούν φυλακισμένο.

-Τελικά αυτή η ζωή που καταγράφει ο Καζαντζάκης με τι μοιάζει;

Με μια συνεχή, καθημερινή πάλη. Όταν θα κατακτήσει την ελευθερία του ο άνθρωπος –αυτό είναι και το μήνυμα της «Ασκητικής»–, μπορεί να κατακτήσει ακόμη και το Σύμπαν.

-Έχει πολιτική χροιά το καζαντζακικό έργο ;

Ξεκάθαρη, μάλιστα. Ειδικά για τον Έλληνα είναι σημαντικό να αναγνώσκει σωστά τα μηνύματα του Καζαντζάκη. Το θέμα της ελευθερίας δεν θα μπορούσε να είναι πιο καίριο από σήμερα. Σε αυτήν τη φάση που ζει ο Έλληνας τα τελευταία χρόνια είναι λογικό να έχει απογοητευτεί. Τα προστάγματα του Καζαντζάκη είναι χρήσιμα, γιατί γίνονται αμυντικοί μηχανισμοί του απλού πολίτη κατά των ασύστολων ψεμάτων του πολιτικού κόσμου. Καθώς λοιπόν ο απλός άνθρωπος δεν μπορεί να ακουμπήσει σε κάποια πλάτη πολιτικού, θα ψάξει να βρει το κουράγιο και τη δύναμη που χρειάζεται στα γραπτά του Καζαντζάκη, του Σικελιανού και των υπόλοιπων μεγάλων πνευματικών ανθρώπων. Και αυτό είναι το καλύτερο εφόδιο για τη δύσκολη περιπέτεια που περνάμε σήμερα.

-Πιστεύετε ότι αυτή η περιπέτεια θα έχει αίσιο τέλος;

Ιστορικά μιλώντας, η Ελλάδα ως μικρή χώρα που είναι, «επέτρεπε» πάντα στις μεγάλες ξένες δυνάμεις να επεμβαίνουν στα εσωτερικά της με τη δικαιολογία της «αλληλεγγύης». Από αυτήν τη διαδικασία έβγαινε ουσιαστικά χαμένη η Ελλάδα και κερδισμένοι οι υπόλοιποι που πετύχαιναν με αυτό τον τρόπο να της ασκούν έλεγχο στο διηνεκές. Αυτό δείχνει η μελέτη της νεότερης ιστορίας. Αυτό που πρέπει να γίνει είναι να βρούμε στήριγμα στους πνευματικούς μας πατέρες, όπως ο Καζαντζάκης, να εντοπίσουμε τα λάθη μας και να προσπαθήσουμε να τα αλλάξουμε. Δεν ξέρω πώς θα τελειώσει αυτή η περιπέτεια. 

-Τελευταία παρατηρείται το φαινόμενο εκμοντερνισμού κάποιων κλασικών έργων. Συμφωνείτε με αυτή την τάση;

Όχι, είμαι αντίθετος. Στην παράσταση τη δική μας επικρατεί ο λόγος του Καζαντζάκη, σε συνδυασμό με έναν αισθητικό διάκοσμο, που δεν επιχειρεί να επιβληθεί του κειμένου, και μια σωστή εκφορά του λόγου από τον θίασο. Αυτό για μένα είναι ο ιδανικός τρόπος μεταφοράς ενός κλασικού έργου στο θέατρο. Να φτάνει ατόφιο, αναλλοίωτο στον θεατή.

-Πολιτικά σε ποιον χώρο τοποθετείτε τον εαυτό σας;

Στην πρόοδο. Αν η Αριστερά είναι ένα κόμμα της προόδου, ανήκω στην Αριστερά. Θέλω να πιστεύω ότι η Αριστερά ενδιαφέρεται ακόμη για τον άνθρωπο. Όμως, δεν μου αρέσουν οι κομματικές ταμπέλες. Άλλωστε, σας θυμίζω πως όταν έγινα διευθυντής του ΚΘΒΕ το 2004, ήταν γνωστό πού ανήκα, αλλά η μεγαλοθυμία του Καραμανλή με έφερε σε εκείνη τη θέση.

-Τι κρατάτε από εκείνη την εποχή; Για σχεδόν έξι χρόνια ήσαστε διευθυντής του ΚΘΒΕ.

Η αίσθηση ότι είμαστε ισάξιοι με τους άλλους Ευρωπαίους πολίτες και πως μπορούσαμε να παράγουμε καλλιτεχνικό έργο υψηλού επιπέδου. Ήταν κρίσιμο σημείο ότι στη δουλειά μας υπήρχαν τα χρήματα για να οργανώνουμε εκδηλώσεις, που έδιναν ώθηση για να προχωρούν το έργο και η αποστολή του ΚΘΒΕ σε γόνιμα εδάφη. Κάναμε, θεωρώ, σημαντικά πράγματα εκείνη την εποχή, πράγματα που είναι καταγραμμένα. 

-Υπήρχαν όμως και προβλήματα…

Ναι. Δυστυχώς υπήρξαν άκρατος συνδικαλισμός και σκοπιμότητες που έβλαψαν τη δουλειά μας –ως ένα βαθμό συναντάμε και σε άλλους τομείς του ελληνικού δημοσίου αυτό το φαινόμενο– και μας αποπροσανατόλισε. Δεν λέω να μην υπερασπίζονται οι εργαζόμενοι τα δικαιώματά τους. Αλίμονο. Όμως, χρειάζεται καθαρότητα, διαφάνεια και ρεαλιστική αντιμετώπιση της εκάστοτε κατάστασης. Έγιναν αρκετά αρνητικά πράγματα, ειδικά από όταν ξεκίνησε η οικονομική κρίση, που με έφεραν σε σύγκρουση με πολλά και με πολλούς.

-Και με την Αριστερά;

Όχι, καθόλου. Έχω και είχα και τότε άριστες σχέσεις με αρκετά πρόσωπα από τον χώρο της Αριστεράς. Το καταστροφικό σημείο για όλα αυτά που συνέβησαν επί της θητείας μου στο ΚΘΒΕ το εντοπίζω στην εξής διαπίσωση που έκανα εκ των υστέρων: η Αριστερά υποτάχτηκε σε κελεύσματα της Δεξιάς! Δυστυχώς.

-Υπάρχει απογοήτευση για την Αριστερά στην Ελλάδα σήμερα;

Ναι, κι ως ένα βαθμό είναι απόλυτα δικαιολογημένη. Όχι μόνο για την Αριστερά, αλλά και την πολιτική κατάσταση γενικότερα. Σας το είπα και πριν: αν η πολιτική θέλει να επανακτήσει τη χαμένη της αίγλη, πρέπει οι εκπρόσωποί της να ενδιαφέρονται για τον άνθρωπο και την κοινωνική δικαιοσύνη. Χωρίς αυτά είναι χαμένη.

 

 

 

 

Αρπάχτηκαν on air Τζίμα και Πρετεντέρης για τον Καραμανλή: «Αυτό είναι άποψή σου Γιάννη, η δική μου είναι άλλη» (video)

Καταγραφή 13

Αρπάχτηκαν on air Τζίμα και Πρετεντέρης για τον Καραμανλή: «Αυτό είναι άποψή σου Γιάννη, η δική μου είναι άλλη» (video)

Για τη βουλευτική ασυλία και τη δικαιοσύνη στην περίπτωση του Αχιλλέα Καραμανλή αρπάχτηκαν η Ράνια…

Τέμπη: Λαϊκισμός Σκέρτσου – Εμφανίσθηκε με φωτογραφία του αδικοχαμένου του αδερφού

akis skertsos

Τέμπη: Λαϊκισμός Σκέρτσου – Εμφανίσθηκε με φωτογραφία του αδικοχαμένου του αδερφού

Σε μια απέλπιδα προσπάθεια να κερδίσει συμπάθειες και συμπόνοια, ο γαλάζιος Υπουργός σύγκρινε την πρόβλημα…

Πύρρος Δήμας: Ξεσήκωσε το Twitter αλλά όχι για κάποιο μετάλλιο – Τα σχόλια για τους φράχτες που έφεραν αντιδράσεις

Πύρρος Δήμας

Πύρρος Δήμας: Ξεσήκωσε το Twitter αλλά όχι για κάποιο μετάλλιο – Τα σχόλια για τους φράχτες που έφεραν αντιδράσεις

Μια φωτογραφία με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, μια υποψηφιότητα και δυο αναρτήσεις για τον φράχτη στον…

Βασιλικός αναλυτής για Μίντλετον: «Όλα δείχνουν ότι πάσχει από καρκίνο του παχέος εντέρου»

Κέιτ

Βασιλικός αναλυτής για Μίντλετον: «Όλα δείχνουν ότι πάσχει από καρκίνο του παχέος εντέρου»

Ο Βέλγος δημοσιογράφος αναφέρθηκε στη μορφή καρκίνου από την οποία πάσχει η πριγκίπισσα της Ουαλίας…

Πρωτοφανές κύμα οργής για τον Καραμανλή και τα χειροκροτήματα της ντροπής: «Για γερά στομάχια η ομιλία του» – Χιλιάδες αναρτήσεις

Καραμανλής

Πρωτοφανές κύμα οργής για τον Καραμανλή και τα χειροκροτήματα της ντροπής: «Για γερά στομάχια η ομιλία του» – Χιλιάδες αναρτήσεις

Δεν ξέρουμε τι ήταν χειρότερο, τα όσα είπε ο Καραμανλής ή τα χειροκροτήματα από τους…