Η "Βρωμιά" του ρατσισμού στερεί την ελευθερία

Συνέντευξη στην Ηλέκτρα Ζαργάνη

Φωτογραφία: Αγγελική Κοκκοβέ

Ο Σαντ, ένας πρόσφυγας από το Ιράκ, καταφεύγει στη Γερμανία, όπου έρχεται αντιμέτωπος με τον φόβο, τη μοναξιά και τον ρατσισμό. Η παράσταση «Βρωμιά» μας φέρνει αντιμέτωπους με τον μετανάστη και τον σκληρό ρατσιστή. Ποιο πρόσωπο θα αποφασίσουμε να επιλέξουμε; Ο Κωνσταντίνος Φάμης εμβαθύνει στον κεντρικό χαρακτήρα και την ουσία του έργου και παράλληλα μιλάει για τον αφυπνιστικό ρόλο της τέχνης και τα προβλήματα της νέας γενιάς των καλλιτεχνών σήμερα.

Στην παράσταση υποδύεστε έναν πρόσφυγα από το Ιράκ. Τι συναισθήματα και σκέψεις σας δημιούργησε αυτός ο ρόλος;

Όταν αναλαμβάνει ένας ηθοποιός ένα ρόλο, οφείλει να τον αγαπήσει για να μπορέσει να τον καταλάβει και να μεταδώσει τα συναισθήματά του στη σκηνή. Ερευνώντας λοιπόν το μεταναστευτικό και μελετώντας το Σαντ, με κέρδισε αμέσως. Η ευγένεια του, η διακριτικότητα του και το ήθος αυτού του χαρακτήρα. Τον αγάπησα. Με προβλημάτισε επίσης και τον θαύμασα για τη γενναιότητα και το πείσμα του να συνεχίσει να ονειρεύεται παρόλο που νοιώθει ότι δε το δικαιούται.

Ποια είναι τα στοιχεία που σας γοήτευσαν στο έργο του Ρόμπερτ Σνάιντερ;

Η «Βρωμιά» είναι νομίζω ένα αδιαμφισβήτητα σπουδαίο έργο και είμαι πολύ χαρούμενος που καταπιάστηκα μ΄αυτό. Ο Ρόμπερτ Σνάιντερ κατασκευάζει έναν πραγματικό χαρακτήρα, με αδυναμίες, δυνάμεις, θυμό, πάθος και έρωτα για τη ζωή. Έναν αληθινό και φωτεινό χαρακτήρα. Επίσης, μέσω του Σαντ, τον οποίο έχει σκιαγραφήσει σε βάθος, παρουσιάζει δύο πρόσωπα της κοινωνίας. Αυτό του αδικημένου μετανάστη κι αυτό του σκληρού ρατσιστή. Καλεί εμάς λοιπόν να αποφασίσουμε ποιο πρόσωπο διαλέγουμε.

Πόσο καθηλωτικό είναι το συναίσθημα του να αισθάνεσαι «ξένος»; Ποια είναι τα διαχωριστικά όρια που μπαίνουν για τους «άλλους»;

Είναι πολύ σκληρό να αισθάνεσαι ότι δεν ανήκεις πουθενά κι ότι δεν έχεις ταυτότητα. Είναι σαν να είσαι ορφανός και κανένας να μη θέλει να σε υιοθετήσει. Οι άνθρωποι έχουμε ανάγκη να γίνουμε αποδεκτοί και να αγαπηθούμε απ’ τους άλλους. Όσο για τα διαχωριστικά όρια, δεν πιστεύω πως χρειάζονται. Τουλάχιστον με τον τρόπο που μπαίνουν σήμερα. Τα όρια της προσωπικότητας του καθενός είναι απαραίτητα και πρέπει να τοποθετούνται απ΄ τον καθένα μας, αλλά το αίσθημα της μη αποδοχής του διαφορετικού και η περιθωριοποίηση του δεν νομίζω πως είναι σωστή χρήση των ορίων. Μια τέτοια συμπεριφορά στερείται ελευθερίας.

Το τελευταίο διάστημα έχουν ανέβει πολλές παραστάσεις με θέμα τη μετανάστευση και τους πρόσφυγες. Ποια είναι αυτά τα στοιχεία που πιστεύετε ότι κάνουν τη Βρωμιά να ξεχωρίζει;

Ο λόγος που ανεβαίνουν συχνά τέτοια έργα, σημαίνει κάτι. Δυστυχώς οι πόλεμοι συνεχίζονται, οι άνθρωποι αναγκάζονται να μεταναστεύουν και να αφήνουν ολόκληρες περιουσίες και οικογένειες πίσω. Χωρίς να θέλω να μειώσω τα υπόλοιπα έργα με το ίδιο θέμα, βλέποντας τη Βρωμιά, καταφέρνουμε να καταλάβουμε, να συμπονέσουμε και να γνωρίσουμε αυτόν το μετανάστη, έτσι ώστε να δώσουμε λίγο παραπάνω «χώρο» στον επόμενο «ξένο» που θα συναντήσουμε στο δρόμο. Να του χαμογελάσουμε και να αρνηθούμε το τριαντάφυλλο που τυχόν πουλάει, με ευγένεια. Αυτό ζητά ο Σαντ. Τόσο απλό και τόσο σημαντικό για κείνον.

Με ποιον τρόπο θεωρείτε ότι ο καλλιτέχνης, ο δημιουργός γίνεται κομμάτι και αντανακλά τις συνθήκες της κοινωνίας στην οποία ζει;

Με το έργο του και μόνο. Αυτή είναι η σπουδαιότητα της τέχνης εν γένει. Να αφυπνίσει, να μετακινήσει και να προκαλέσει σκέψεις. Κι αυτό το καταφέρνει απόλυτα ο Σνάιντερ.

Ποια είναι τα πιο σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ένας νέος καλλιτέχνης σήμερα;

Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε σήμερα στην Ελλάδα, δεν διαφέρουν και πολύ απ’ αυτά του ήρωα που παίζω στη σκηνή. Όπως είπα και προηγουμένως, ο Σαντ έχει ανάγκη από τα αυτονόητα. Και οι καλλιτέχνες σήμερα, για τα αυτονόητα αγωνίζονται. Να πληρώνονται π.χ. όταν δουλεύουν. Δυστυχώς αυτό το τόσο απλό πράγμα δεν είναι δεδομένο και πρέπει να κάνεις μεγάλη προσπάθεια για να το καταφέρεις. Αν το καταφέρεις. Συχνά οι παραγωγοί εκμεταλλεύονται την ανάγκη του ηθοποιού να θέλει να παίζει κι αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να μην τον πληρώνουν. Απ ‘ την άλλη μεριά όμως, αυτή η δύσκολη κατάσταση, φέρνει κάτι δημιουργικό. Στη δική μου περίπτωση, φέρνει τη Βρωμιά. Αναλαμβάνοντας και την παραγωγή της παράστασης. Πολλή δουλεία, πολύς κόπος, αλλά και πολλή δημιουργία.

Συντελεστές

Μετάφραση: Κοραλία Σωτηριάδου

Σκηνοθεσία: Κατερίνα Πολυχρονοπούλου

Σκηνικό/Κουστούμι: Παναγιώτα Κοκκορού

Σχεδιασμός αφίσας:Κάρολος Πορφύρης

Φωτογραφία αφίσας: Γιώργος Γιαννίμπας

Επικοινωνία-Δημόσιες σχέσεις:Χρύσα Ματσαγκάνη

Στο ρόλο του Σαντ, ο Κωνσταντίνος Φάμης

Info:

Θέατρο Σταμός

Τετάρτη & Πέμπτη στις 21.00

Τιμές εισιτηρίων