Τι σημαίνει η απόφαση της ΕΚΤ για τον ELA και το κούρεμα των ενεχύρων

Κλιμακώνοντας την πίεση προς τους Ευρωπαίους ηγέτες για πολιτική λύση στο ελληνικό ζήτημα, η ΕΚΤ αποφάσισε να διατηρήσει αμετάβλητο χθες το όριο του ELA στα 88,6 δισ. ευρώ, στο επίπεδο της 26ης Ιουνίου. (27 Μαΐου ήταν στα 80,2 δισ. ευρώ). Παράλληλα, όπως ανακοίνωσε, προχώρησε σε αναπροσαρμογή του «κουρέματος» των ενεχύρων (εγγυήσεων) που έχουν κατατεθειμένα οι ελληνικές τράπεζες στην Τράπεζα της Ελλάδος. Τι σημαίνει αυτή η απόφαση;

Οι ελληνικές τράπεζες έχουν κατατεθειμένα στην ΤτΕ ενέχυρα ονομαστικής αξίας 137 δισ. ευρώ, έναντι των οποίων αντλούν ρευστότητα (μέχρι στιγμής 88,6 δισ. ευρώ) στο πλαίσιο του μηχανισμού έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα (Emergency Liquidity Assistance – ELA).

Ο ELA παρέχεται μόνο έναντι επαρκών εξασφαλίσεων και με ευθύνη της ενδιαφερόμενης κεντρικής τράπεζας, εν προκειμένω της Τράπεζας της Ελλάδος.

Οι επαρκείς εξασφαλίσεις που απαιτούνται από τις ελληνικές τράπεζες για την παροχή ELA αφορούν περιουσιακά στοιχεία, όπως ομόλογα με εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου, κρατικά ομόλογα, δάνεια, έντοκα γραμμάτια κλπ, τα οποία κατατίθονται στην ΤτΕ.

Οι εξασφαλίσεις αυτές βασίζονται σε μεγάλο βαθμό σε συνδεόμενα με το δημόσιο τομέα περιουσιακά στοιχεία.

Επειδή, όμως, αυτά θεωρούνται junk bonds, δεν είναι διαπραγματεύσιμα στις χρηματοπιστωτικές αγορές, και από τον Φεβρουάριο δεν γίνονται αποδεκτά ως ενέχυρα από την ΕΚΤ, η ΕΚΤ εφαρμόζει «περικοπές αποτίμησης» της ονομαστικής τους αξίας, δηλαδή γίνονται δεκτά από την ΤτΕ με μία έκπτωση επί της ονομαστικής τους αξίας, το λεγόμενο «κούρεμα».

Μέχρι σήμερα το κούρεμα υπολογιζόταν σε 30-35% κατά μέσον όρο.

Με βάση ονομαστική αξία 137 δισ. ευρώ των ενεχύρων, το κούρεμα 30% αφήνει ταβάνι 96 δισ. ευρώ στη χρηματοδότηση μέσω ELA. Μεγαλύτερο κούρεμα σημαίνει πως το όριο αυτό μικραίνει, περιορίζοντας ακόμα περισσότερο τα περιθώρια άντλησης ρευστότητας από τις τράπεζες.

Η ΕΚΤ δεν ξεκαθάρισε το περί προσαρμογής των ενεχύρων. Όπως αναφέρεται στη χθεσινή ανακοίνωση, «υπό τις συνθήκες αυτές, το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε σήμερα να προσαρμόσει τις περικοπές αποτίμησης οι οποίες εφαρμόζονται στα περιουσιακά στοιχεία που γίνονται δεκτά ως εξασφάλιση από την Τράπεζα της Ελλάδος για την παροχή έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα».

Σύμφωνα με το Bloomberg, το ποσοστό κουρέματος στα ελληνικά ομόλογα αυξήθηκε στο 45%. Τραπεζικές πηγές στην Αθήνα αναφέρουν πως οι ελληνικές τράπεζες έχουν στην κατοχή τους ενέχυρα ύψους 18 δισ. ευρώ τα οποία μπορούν να χρησιμοποιήσουν και εμφανίζονται καθησυχαστικές. Έλληνας αξιωματούχος διαβεβαίωνε στο Reuters ότι η απόφαση της ΕΚΤ δεν πρόκειται να επηρεάσει την τρέχουσα τραπεζική δραστηριότητα στην Ελλάδα, μέχρι νεωτέρας.

Η κίνηση αυτή εξασφαλίζει μεν ότι οι τράπεζες παραμένουν στο ελληνικό πρόγραμμα, αλλά βάζει ημερομηνία λήξης εντός βδομάδας, σφίγγοντας κι άλλο τη θηλιά. Ο Μάριο Ντράγκι νίπτει τας χείρας του και αρνείται προς το παρόν να τραβήξει την πρίζα, πιέζοντας για συμφωνία σε επίπεδο ηγετών. Αν, όμως, οι Ευρωπαίοι δεν λάβουν καμία απόφαση, η Ελλάδα οδηγείται εκτός ευρώ με τη σφραγίδα της ΕΚΤ, η οποία αναδεικνύεται στην υπέρτατη αρχή της Ευρώπης.