"Το τραγούδι του γκρι περιστεριού": Ένας ύμνος στη ζωή και την αθωότητα

Η new star θα παρουσιάσει από 2 Απριλίου στους κινηματογράφους σε Α’ προβολή ένα σπάνιο διαμάντι της 7ης τέχνης, «Το τραγούδι του γκρι περιστεριού», του κορυφαίου σκηνοθέτη του Νέου Κύματος της Τσεχοσλοβακίας, Στανισλάς Μπαραμπάς.

«Το τραγούδι του γκρι περιστεριού» είναι μια ασυνήθιστη ιστορία μιας ομάδας παιδιών κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου με φόντο τα σλοβάκικα βουνά. Η συναρπαστική εκδρομή με το δάσκαλο τους θα γίνει γρήγορα μια σειρά από περιπέτειες πότε κρύβοντας έναν στρατιώτη από τους Γερμανούς, πότε βοηθώντας τους αντιστασιακούς ή γνωρίζοντας μια νεαρή Ρωσίδα εκπαιδευμένη για τον ανταρτοπόλεμο. Η παιδική τους ηλικία βρίσκεται πλέον αντιμέτωπη με την καταστρεπτική δύναμη του πολέμου που φθάνει βαθειά στις ζωές των παιδιών, αλλάζει τα όνειρα και τις επιθυμίες τους και σταματάει απρόσμενα το ξέγνοιαστο παιχνίδι τους.

Πιστή στη χρονική συνέχεια, αλλά ακολουθώντας αποσπασματική αφήγηση και με συνεχείς αλληγορικές αναφορές, περιγράφει τα γεγονότα τοποθετώντας τις σκηνές, όχι ξεκάθαρα μέσα στο ιστορικό τους πλαίσιο, αλλά δημιουργώντας εικαστικές νησίδες μετάδοσης των πληροφοριών.

Η ανέμελη παιδική ζωή με τις σκανταλιές της και τα παιγνίδια της τελειώνει, καθώς οι Γερμανοί μπαίνουν στην Σλοβακία. Στα βουνά οι παρτιζάνοι με την βοήθεια των Σοβιετικών αντιστέκονται. Τα παιδιά συνδυάζουν τις προσωπικές τους αναφορές με την πραγματικότητα. Μέσα στα τα ερείπια, που αφήνει πίσω του ο πόλεμος, μαθαίνουν να ξεχωρίζουν την γενναιότητα, την δειλία, την αυταπάρνηση και την προδοσία.

Ο καλλιτέχνης, ο ηθοποιός που χάνει την ζωή του στην μάχη, ενώ πριν λίγο γελοιοποιούσε την καρικατούρα του Χίτλερ, η σοβιετική κατάσκοπος που βοηθά την αντάρτισσα να ξεγεννήσει σε μια απομονωμένη φάτνη στα χιονισμένα βουνά. Ο «χορός» των πιτσιρικάδων προσπαθεί να προστατέψει την ζωή που γεννιέται. Ο χώρος ανάμεσα στα στασίδια της άδειας εκκλησίας-άδειας και από τους ανθρώπους και από τον Θεό- με το λείο πάτωμα, που γίνεται η πίστα για το παιγνίδι με τα πατίνια. Και φυσικά το γκρίζο περιστέρι με την σπασμένη φτερούγα σιωπηλός μάρτυρας μιας παράλογης εποχής, γέννημα θρέμμα ενός απύθμενου μίσους, σαν κι αυτό που βλέπουμε να καλλιεργείται κάθε φορά που προετοιμάζονται τέτοιες τραγωδίες.

Στέρεο σενάριο, επιδέξιοι σκηνοθετικοί χειρισμοί και εξαιρετική φωτογραφία, συνθέτουν έναν ύμνο για την ειρηνική ζωή και καταδικάζουν τον πόλεμο και το ναζισμό.

Έχουμε δει πολλές ταινίες να έχουν σαν θέμα τους την παιδική ματιά απέναντι στον πόλεμο. Αυτό όμως που κάνει την ασπρόμαυρη ταινία του Stanislav Barabas, «Το τραγούδι του γκρι περιστεριού» (Pieseň o sivom holubovi), «…να συγκαταλέγεται ανάμεσα στα κλασσικά αριστουργήματα του παιδικού κινηματογράφου, για την καταδίκη του πολέμου και τον ύμνο της ειρηνικής ζωής», είναι αυτή η ιδιαίτερη σχέση με την πραγματικότητα. Αυτή η απόφαση του σκηνοθέτη να μιλήσει για όλα, μέσα από τον τρόπο που προσλαμβάνει την πραγματικότητα και δρα μια ομάδα παιδιών διαφορετικών ηλικιών, όταν βλέπουν τον όλεθρο να πλησιάζει, όταν βρίσκονται μπλεγμένοι μέσα του και όταν πια έχει τελειώσει συντρίβοντας τις ελπίδες και τα όνειρα τους.

Μια ταινία πρωτοποριακή, τολμηρή στα όρια της ασέβειας ίσως, για όλους όσους μετά το τέλος του πολέμου βιάστηκαν να πάρουν το μέρος των νικητών. Όσων από πεποίθηση ή από φόβο χαιρέτησαν τις ναζιστικές ορδές, είτε σαν άτομα, είτε σαν οργανωμένες κοινωνικές συνιστώσες, όπως το σχολείο και η εκκλησία.

Η παιδική αθωότητα αντιμέτωπη με την καταστρεπτική δύναμη του πολέμου.

Μέσα στα τα ερείπια, που αφήνει πίσω του ο πόλεμος, μαθαίνουν να ξεχωρίζουν την γενναιότητα, την δειλία, την αυταπάρνηση και την προδοσία.

Μια ομάδα παιδιών βλέπουν τον όλεθρο να πλησιάζει, βρίσκονται μπλεγμένα μέσα του, συντρίβοντας τις ελπίδες και τα όνειρα τους.